Ο καταγόμενος από τη Χίο ναυτιλιακός πράκτορας Μάρκος Μαρινάκης ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «όλο και περισσότερος κόσμος στηρίζει την προσπάθειά μας, ενώ δημοσιεύματα και αναφορές σε αμερικανικά ΜΜΕ προβάλλουν την ιστορία της τριήρους, αναδεικνύοντας έτσι τον ελληνικό πολιτισμό».
Ο κ. Μαρινάκης υπογράμμισε ότι...
«το δημοσίευμα στην εφημερίδα “Γουόλ Στριτ Τζέρναλ” και οι σχετικές αναφορές από τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς στις ΗΠΑ έδωσαν απρόσμενη διάσταση στο γεγονός».
Ο γνωστός ομογενής, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος των Ηνωμένων Χιακών Σωματείων Αμερικής και του Συλλόγου Καρδαμυλιωτών Νέας Υόρκης, επισήμανε ότι πρόκειται για την τριήρη Ολυμπιάς που ανακατασκευάστηκε το 1987 και αποτελεί το μόνο σε λειτουργία πλοίο του είδους του και το οποίο έκανε την τελευταία «επίσημη εμφάνισή» του στο λιμάνι του Πειραιά το βράδυ της 11ης Αυγούστου του 2004, μεταφέροντας την Ολυμπιακή Φλόγα. Από τότε, κατόπιν απόφασης του Ανώτατου Ναυτικού Συμβουλίου, στεγάζεται ως έκθεμα στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Πάρκου Ναυτικής Παράδοσης στην Αθήνα, δίπλα στο ιστορικό θωρηκτό «Αβέρωφ».
Για τη μεταφορά του στη Νέα Υόρκη έχει δημιουργηθεί το «Trireme Trust USA» για το σχεδιασμό του «Trireme in New York», στο οποίο προεδρεύει ο κ. Μαρινάκης. Βασικός στόχος, όπως σημείωσε, «είναι η προβολή της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς και η περαιτέρω σύσφιξη των ελληνοαμερικανικών σχέσεων».
Το κόστος συντήρησης του πλοίου και συνολικά αυτού του εγχειρήματος υπολογίζεται να φτάσει τα τρία εκατομμύρια δολάρια και μέχρι τώρα έχουν συγκεντρωθεί σχεδόν 600 χιλιάδες δολάρια. Σύμφωνα με τους διοργανωτές της όλης προσπάθειας, η τριήρης χρειάζεται καταρχήν 275 χιλιάδες για επισκευές, ενώ θα πρέπει να μεταφερθεί στο λιμάνι της Νέας Υόρκης με φορτηγό πλοίο και να «ναυτολογηθούν» κωπηλάτες.
Σύντομο Ιστορικό Τριήρους ΟΛΥΜΠΙΑΣ
Η τριήρης 'ΟΛΥΜΠΙΑΣ' ξεκίνησε να κατασκευάζεται στην Ελλάδα τον Μάιο του 1985 και περατώθηκε τον Ιούλιο του 1987. Τα σχέδια για την κατασκευή της παρασχέθηκαν από το 'Trireme Trust' της Βρετανίας, ενώ τα απαραίτητα κονδύλια διατέθηκαν από το ΠΝ. Τα πρώτα έτη η τριήρης χρησιμοποιήθηκε για πλόες στο πλαίσιο πειραματικής αρχαιολογίας, δηλαδή στο πλαίσιο εκτέλεσης δοκιμών ώστε να καθοριστούν τα χαρακτηριστικά πλεύσης της (ταχύτητα, ελικτικά στοιχεία, κλπ. ), η αντοχή της, να γίνουν κατανοητές οι συνθήκες διαβίωσης του προσωπικού της, καθώς επίσης και να κατανοηθεί πληρέστερα η τακτική που χρησιμοποιείτο κατά την μάχη.
Λεπτομέρειες επί του ιστορικού της κατασκευής και των δοκιμών που ακολούθησαν περιγράφονται σε σχετικό άρθρο του Αντιπλοιάρχου (Μ) Σ. ΠΛΑΤΗ ΠΝ που έχει δημοσιευθεί στο τεύχος 458 της Ναυτικής Επιθεώρησης. Πρόσθετες πληροφορίες υπάρχουν στο βιβλίο ' The Trireme Trials 1988, Report on the Anglo - Hellenic Sea Trials of Olympias by J.F. Coates , S.K. Platis , J.T. Shaw ' της εκδοτικής εταιρείας Oxbow Books .
Λόγω της συχνής χρήσης της τριήρους, της πλεύσης της σε γλυκά ύδατα όταν μεταφέρθηκε στην Βρετανία το 1993 στο πλαίσιο εκδηλώσεων για τα 2.500 χρόνια από τη γέννηση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, και του τρόπου σχεδίασης και κατασκευή της, προκλήθηκαν σημαντικές φθορές στο σκάφος αυτής. Από το θέρος του 1995 μέχρι το φθινόπωρο του 1996 εκτελέστηκαν μεγάλης έκτασης επισκευές και συντήρηση στο ξύλινο σκάφος της, οι οποίες και πάλι καλύφθηκαν από τον προϋπολογισμό του ΠΝ και αποκαταστάθηκαν όλα τα ευρήματα φθορών που είχαν παρουσιαστεί. Το 1997 το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο (ΑΝΣ) αποφάσισε την χρήση της μόνο σαν έκθεμα και όχι για πλόες. Η τριήρης μεταφέρθηκε στο Πάρκο Ναυτικής Παράδοσης στο Τροκαντερό όπου παρέμεινε ως έκθεμα. Το 1998 διαπιστώθηκε η ύπαρξη νέων ευρημάτων φθορών στο σκάφος της τριήρους, ενώ το 1999 διαπιστώθηκε ότι η έκταση των φθορών είχε μεγαλώσει.
Λόγω των εκτεταμένων φθορών που εμφανιστήκαν στην Τρίωρη ΟΛΥΜΠΙΑΣ, καθόσον ήταν εκτεθειμένη στις καιρικές συνθήκες, και στο πλαίσιο απαίτησης ενεργοποίησής της για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων, απεφασίσθη η εκτέλεση γενικής επισκευής αυτής. Το 2002 τα Ναυπηγεία Ελευσίνας (ΝΒΕΕ) προσεφέρθησαν να αναλάβουν την επισκευή της Τριήρους άνευ κόστους. Το ΠΝ απεδέχθη τη προσφορά και η Τριήρης μεταφέρθηκε στους χώρους των Ναυπηγείων. Στο πλαίσιο της επισκευής αντικαταστάθηκε το σύνολο της ξυλείας των υφάλων του πλοίου και προστέθηκαν ενισχύσεις ώστε να αυξηθεί η ακαμψία του. Για τη σύνδεση και στεγανοποίηση της ξυλείας ακολουθήθηκαν σύγχρονες μέθοδοι κατασκευής ξύλινων πλοίων, προκειμένου να εξασφαλισθεί η μακροβιότητα της κατασκευής. Επιπρόσθετα αντικαταστάθηκε η ξυλεία στο 01 κατάστρωμα και επισκευάσθηκαν οι ιστοί και τα πηδάλια.
Η Τριήρης καθελκύστηκε την 14 Μαΐου του 2004 και παρέμεινε στα ΝΒΕΕ επί δέκα ημέρες για έλεγχο στεγανότητας. Παράλληλα το ΠΝ ανέλαβε τον εξοπλισμό της Τριήρους και την εκτέλεση των ελέγχων ευστάθειας. Εν συνεχεία το πλοίο παραδόθηκε προς χρήση για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων στο Δήμο Πειραιά την 9 Ιουλ 04 και μετέφερε την Ολυμπιακή Φλόγα το βράδυ της 11ης Αυγούστου. Στη συνέχεια η Τριήρης μετείχε στο Κλάσικ Γουίκ (Classic Week) 2004 και παρελήφθη πάλι από το Πολεμικό Ναυτικό την 15 Σεπ 04.
Το Σεπτέμβριο του 2004, λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό κόστος συντήρησης που είχε κατά το παρελθόν, το μεγάλο αριθμό ατόμων που θα έπρεπε να απασχολούνται σε αυτήν, τόσο για την καθημερινή συντήρησή της, όσο και για τους πλόες της, καθώς επίσης και το ότι δε διαφαίνετο να υπάρχει πρακτικό όφελος για το Πολεμικό Ναυτικό από τη χρήση της για πλόες, αποφασίστηκε από το ΑΝΣ η τοποθέτηση της Τριήρους ως έκθεμα στον ειδικά διαμορφωμένο στεγασμένο χώρο στο Πάρκο Ναυτικής Παράδοσης και η υπαγωγή της στο Θ/Κ Αβέρωφ ως οργανικό τμήμα αυτού. Η κατάλληλη στέγαση και προστασία από τις καιρικές συνθήκες, εκτιμάται ότι θα εξασφαλίσει τη μακρύτερη παραμονή της σε καλή κατάσταση, με πολύ χαμηλότερο απαιτούμενο κόστος για τη συντήρησή της. Η Τριήρης ανελκύθηκε και τοποθετήθηκε στο συγκεκριμένο χώρο την 25 Νοε 05.
«Το μεγαλύτερο μυστήριο της ναυπηγικής»
Δύο αιώνες χρειάστηκε να περάσουν από την κατασκευή της πρώτης τριήρους το 700 π.Χ., που αποδίδεται από τον Θουκυδίδη στον Κορίνθιο Αμεινοκλή, ώσπου η διορατικότητα του Θεμιστοκλή να την αναδείξει στο σημαντικότερο πλοίο της αρχαιότητας. Ο μεγάλος στρατηγός και πολιτικός, αφού ενίσχυσε τον αθηναϊκό στόλο με την κατασκευή 200 τριήρεων, τον οδήγησε το 480 π.Χ. στην επική Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Τα «ξύλινα τείχη», οι γρήγορες και ευέλικτες τριήρεις, επανδρωμένες με ελεύθερους πολίτες, έμειναν πραγματικά απόρθητα σώζοντας την Αθήνα και τους κατοίκους της, όπως είχε προφητέψει το Μαντείο των Δελφών.
Η μεγάλη καινοτομία της τριήρους ήταν οι τρεις σειρές κουπιών, τα οποία κινούσαν 170 κωπηλάτες, καθισμένοι σε τρία διαφορετικά επίπεδα του σκάφους. Ο συνδυασμός κωπηλατών και πανιών, αν και χρειαζόταν άριστο συντονισμό, έδινε την πρωτοφανή για την εποχή ταχύτητα των 10 κόμβων. Αυτό όμως που έκανε τις αθηναϊκές τριήρεις ξεχωριστό πολεμικό εργαλείο ήταν το πανίσχυρο ορειχάλκινο έμβολο, το οποίο κατέστρεφε και συνήθως βύθιζε τα εχθρικά σκάφη.
Για να επιτύχουν όμως οι Αθηναίοι ταχύτητα και ευελιξία χρησιμοποίησαν για την κατασκευή των τριήρεων ελαφρά ξυλεία, όπως μας εξήγησε ο κ. Νάσκας, με αποτέλεσμα «οι τριήρεις που εμβολίζονταν συνήθως να μη βυθίζονταιαλλά να διαλύονται. Φαίνεταιμάλισταότι όσες έφταναν τα 10 χρόνια ζωής τις διέλυαν και χρησιμοποιούσαν τα υλικά σε άλλες εργασίες». Η έλλειψη λοιπόν αρχαίων ευρημάτων καθιστά τις αθηναϊκές τριήρεις «το μεγαλύτερο μυστήριο της ναυπηγικής», όπως τις χαρακτήρισε ο κ. Γουαϊσκίτελ.
Οι περιορισμένες απεικονίσεις επάνω σε αγγεία και οι αναφορές σε ιστορικά και λογοτεχνικά κείμενα φουντώνουν τη διαμάχη που συνεχίζεται για αιώνες μεταξύ των μελετητών. Μόλις στις 7 Ιανουαρίου ο αρχαιολόγος Τζον Χέιλ, καθηγητής Ελευθέρων Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Λούσβιλ, παρουσίασε στο Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αμερικής μια νέα εκδοχή του σκάφους. Το μοντέλο του, όπως μας εξήγησε, διαθέτει ένα μόνο ιστίο αντί για δύο, λιγότερο στρογγυλεμένο κύτος, ελαφρύτερη δομή και πιθανώς κουπιά διαφορετικών διαστάσεων.
«Η Ολυμπιάς δεν παύ ει να είναι ένα μεγάλο κατόρθωμα και ένα σημαντικό σύμβολο. Συμβολίζει την ελευθερία που κέρδισαν οι Αθηναίοι στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, που τους έδωσε τη δυνατότητα να δημιουργήσουν τη Δημοκρατία και τον Χρυσό Αιώνα του Περικλή. Χάρη στις τριήρεις χτίστηκε ο Παρθενώνας» μας εξήγησε ο κ. Χέιλ. Και ως μέλος του πληρώματος του πρώτου δοκιμαστικού μοντέλου του καθηγητή Μόρισον, όταν ήταν φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, μας διαβεβαίωσε ότι η τριήρης από όπου περνάει σκορπίζει ενθουσιασμό.
Πληροφορίες από ΑΠΕ & hellenicnavy.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου