Το μεταπολεμικό ''ιαπωνικό θαύμα'' μοιάζει να καταρρέει από το τρομακτικό βάρος της τριπλής καταστροφής, αναδεικνύοντας ηθικά θέματα της ανάπτυξης και της ίδιας της ζωής.
Πρώτα ο σεισμός, έπειτα τα τεράστια κύματα, που διέλυσαν στην κυριολεξία μεγάλα υπεραναπτυγμένα τμήματα των ανατολικών ιαπωνικών ακτών και στο τέλος ο πυρηνικός εφιάλτης, που απειλεί ολόκληρη τη χώρα.
Η αλληλουχία των καταστροφικών γεγονότων μοναδική μεν, αλλά...
δεν είναι άσχετη με τις επιλογές των ανθρώπων.
Η σεισμική έξαρση είναι διαρκής στην Ιαπωνία, όπως και η απειλή από τα παρεπόμενα παλιρρoοικά κύματα ειδικά στις ακτές του Ειρηνικού, όπου και οι πολλές εστίες της σεισμικής δραστηριότητας.
Και οι ίδιοι παρ' ότι πρώτα θύματα του ατομικού πολέμου δεν δίστασαν να γίνουν σούπερ - χρήστες της πυρηνικής ενέργειας.
Οι γιαπωνέζοι εξοικειωμένοι με τους σεισμούς και τα κύματα, έκριναν ότι μπορούν να τα αντιμετωπίσουν και δεν δίστασαν να χτίσουν απέναντι στον Εγκέλαδο και στα φονικά κύματα του ωκεανού πόλεις, ατέλειωτες παραγωγικές μονάδες και πυρηνικά εργοστάσια.
Η ύβρις - με την αρχαιοελληνική έννοια της λέξης - απέναντι στην επιθετική φύση ευθεία και ίσως μοναδική στον κόσμο. Γι' αυτό και οι συνέπειες πρωτοφανείς.
Χάθηκαν τουλάχιστον 5.000 άνθρωποι, οι άμεσες καταστροφές εκτιμώνται σε τουλάχιστον 150 δισ. ευρώ, αλλά οι έμμεσες - μη προσεγγίσιμες ακόμη - αναμένονται ανυπολόγιστες.
Η Ιαπωνία εξαιτίας της ραδιενέργειας που διαφεύγει θα χάσει για χρόνια μεγάλο μέρος της φυτικής και ζωικής παραγωγής της, τα τεχνολογικά και βιομηχανικά αγαθά της θα αντιμετωπίσουν την καχυποψία των καταναλωτών όλου του κόσμου, λόγω της έκθεσης των πρώτων υλών στην ραδιενέργεια, το πιο εκπαιδευμένο κομμάτι της κοινωνίας της θα μπει στον πειρασμό να μεταναστετεύσει, ολόκληρη η πληγείσα ζώνη θα τείνει να ερημοποιηθεί, η ζωή των ανθρώπων θα κατακλυσθεί από φόβους και αγωνίες.
Με άλλα λόγια το ''ιαπωνικό θαύμα'' απειλείται με κατάρρευση, επειδή απλά πίστεψε ότι μπορεί να τιθασσεύσει τις δυνάμεις της φύσης.
Ολα αυτά επαναφέρουν στο προσκήνιο ηθικά διλήμματα της ανάπτυξης αλλά και της ίδιας της ζωής.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι πρώτη η Γερμανία έσπευσε να αναγγείλλει την αναστολή των πυρηνικών σχεδίων.
Θα έλεγε κανείς ότι η φύση, η κλιματική αλλαγή, η συνείδηση που αποκτά ο βιομηχανικός κόσμος για τις συνέπειες της ύβρεως προς τις δυνάμεις και τις αντοχές του συστήματος της Γής, οδηγούν αναγκαστικά σε αναθεωρήσεις αρχών και δογμάτων. Η αέναη ανθρώπινη πάλη με τα στοιχεία της φύσης λαμβάνει άλλες διαστάσεις.
Η αγνόηση των φυσικών δυνάμεων κοστίζει πλέον πολύ, γίνεται αντιοικονομική και ο υποτιθέμενος τεχνολογικός ορθολογισμός μετατρέπεται σε ανορθολογισμό.
Είναι καιρός για άλλα μέτρα και άλλα σταθμά. Προτού να είναι αργά για όλους.
Αντώνης Καρακούσης
Πρώτα ο σεισμός, έπειτα τα τεράστια κύματα, που διέλυσαν στην κυριολεξία μεγάλα υπεραναπτυγμένα τμήματα των ανατολικών ιαπωνικών ακτών και στο τέλος ο πυρηνικός εφιάλτης, που απειλεί ολόκληρη τη χώρα.
Η αλληλουχία των καταστροφικών γεγονότων μοναδική μεν, αλλά...
δεν είναι άσχετη με τις επιλογές των ανθρώπων.
Η σεισμική έξαρση είναι διαρκής στην Ιαπωνία, όπως και η απειλή από τα παρεπόμενα παλιρρoοικά κύματα ειδικά στις ακτές του Ειρηνικού, όπου και οι πολλές εστίες της σεισμικής δραστηριότητας.
Και οι ίδιοι παρ' ότι πρώτα θύματα του ατομικού πολέμου δεν δίστασαν να γίνουν σούπερ - χρήστες της πυρηνικής ενέργειας.
Οι γιαπωνέζοι εξοικειωμένοι με τους σεισμούς και τα κύματα, έκριναν ότι μπορούν να τα αντιμετωπίσουν και δεν δίστασαν να χτίσουν απέναντι στον Εγκέλαδο και στα φονικά κύματα του ωκεανού πόλεις, ατέλειωτες παραγωγικές μονάδες και πυρηνικά εργοστάσια.
Η ύβρις - με την αρχαιοελληνική έννοια της λέξης - απέναντι στην επιθετική φύση ευθεία και ίσως μοναδική στον κόσμο. Γι' αυτό και οι συνέπειες πρωτοφανείς.
Χάθηκαν τουλάχιστον 5.000 άνθρωποι, οι άμεσες καταστροφές εκτιμώνται σε τουλάχιστον 150 δισ. ευρώ, αλλά οι έμμεσες - μη προσεγγίσιμες ακόμη - αναμένονται ανυπολόγιστες.
Η Ιαπωνία εξαιτίας της ραδιενέργειας που διαφεύγει θα χάσει για χρόνια μεγάλο μέρος της φυτικής και ζωικής παραγωγής της, τα τεχνολογικά και βιομηχανικά αγαθά της θα αντιμετωπίσουν την καχυποψία των καταναλωτών όλου του κόσμου, λόγω της έκθεσης των πρώτων υλών στην ραδιενέργεια, το πιο εκπαιδευμένο κομμάτι της κοινωνίας της θα μπει στον πειρασμό να μεταναστετεύσει, ολόκληρη η πληγείσα ζώνη θα τείνει να ερημοποιηθεί, η ζωή των ανθρώπων θα κατακλυσθεί από φόβους και αγωνίες.
Με άλλα λόγια το ''ιαπωνικό θαύμα'' απειλείται με κατάρρευση, επειδή απλά πίστεψε ότι μπορεί να τιθασσεύσει τις δυνάμεις της φύσης.
Ολα αυτά επαναφέρουν στο προσκήνιο ηθικά διλήμματα της ανάπτυξης αλλά και της ίδιας της ζωής.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι πρώτη η Γερμανία έσπευσε να αναγγείλλει την αναστολή των πυρηνικών σχεδίων.
Θα έλεγε κανείς ότι η φύση, η κλιματική αλλαγή, η συνείδηση που αποκτά ο βιομηχανικός κόσμος για τις συνέπειες της ύβρεως προς τις δυνάμεις και τις αντοχές του συστήματος της Γής, οδηγούν αναγκαστικά σε αναθεωρήσεις αρχών και δογμάτων. Η αέναη ανθρώπινη πάλη με τα στοιχεία της φύσης λαμβάνει άλλες διαστάσεις.
Η αγνόηση των φυσικών δυνάμεων κοστίζει πλέον πολύ, γίνεται αντιοικονομική και ο υποτιθέμενος τεχνολογικός ορθολογισμός μετατρέπεται σε ανορθολογισμό.
Είναι καιρός για άλλα μέτρα και άλλα σταθμά. Προτού να είναι αργά για όλους.
Αντώνης Καρακούσης
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου