(Επίκουρος 341-270 π.χ)
Ο Αθήναιος, ο συγγραφέας των δειπνοσοφιστών, που έζησε τον 3ο μ.χ αιώνα, περιγράφει ένα δείπνο που έδωσε ο εύπορος Κάρανος επ’ ευκαιρία των γάμων του.
Στην αρχή, λέει, προσφέρθηκε σε κάθε συνδαιτυμόνα από ένα ασημένιο ποτήρι και ένα χρυσό διάδημα. Μετά, άρχισαν να έρχονται οι ασημένιοι και χάλκινοι δίσκοι με τα εδέσματα: Κοτόπουλα, πάπιες και χήνες ψητές, κατσικάκια, λαγοί, περιστέρια, τρυγόνια και πέρδικες.
Ακολούθησε ένα διάλειμμα για να παίξουν οι μουσικοί και οι αυλητρίδες. Δεύτερο μέρος με ψητό γουρουνόπουλο ξαπλωμένο ανάσκελα πάνω σε ασημένιο δίσκο. Την κοιλιά του την είχαν γεμίσει με ψητές τσίχλες, και συκοφάγους, στρείδια και χτένια, σκεπασμένα με κρόκους αυγών...
Γνωρίζουμε σήμερα ότι οι αρχαίοι μας πρόγονοι, ειδικότερα οι Μακεδόνες και οι Θεσσαλοί ...έτρωγαν καλά! Οι Μυκηναίοι από τον 15ο και 14ο αιώνα π.χ, είχαν ως βασική τροφή τα δημητριακά και χρησιμοποιούσαν τις λέξεις «Σίτος» και « Κριθή». Επίσης, έτρωγαν πολλά σύκα, μέλι και τυριά.
Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν oι πρώτοι που κατέγραψαν τρόπους παρασκευής φαγητών, από τον 5ο αιώνα π.χ. Από τα κείμενα που έχουν διασωθεί ως τις μέρες μας, γνωρίζουμε ότι οι αρχαίοι μας δημιούργησαν το πρώτο γαστρονομικό αρχείο του κόσμου. Και, μάλιστα, είχαν ακόμα και γλυκόξινες γεύσεις, τις οποίες αγνοούσαμε μέχρι που μας ήρθανε από την … Κίνα!
Μπορεί οι αρχαίοι να μην ήξεραν το ρύζι, τη ζάχαρη, το καλαμπόκι, την πατάτα, την ντομάτα και το λεμόνι, αλλά χρησιμοποιούσαν μια μεγάλη ποικιλία από καρυκεύματα για το κυνήγι, πολλά κρεμμύδια, αγουρέλαιο αρωματισμένο με μέντα ή θυμάρι, έφτιαχναν γλυκίσματα από ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι και μελωμένο κρασί!
Ο Θεόφραστος αναφέρει 5 ποικιλίες ραπανιών, διευκρινίζοντας ότι εκείνο της Βοιωτίας ήταν το πιο γλυκό. Ξέρουμε ότι οι αρχαίοι έτρωγαν τα ραπανάκια μαζί με το ψωμί για πρωινό!
Μπορείτε να φανταστείτε τη ζωή χωρίς πατάτες ή μακαρόνια; Και όμως, στο αρχαιοελληνικό τραπέζι........
. δεν υπήρχαν πολλά γνωστά μας τρόφιμα, χωρίς να υστερεί σε σχέση με το σημερινό – το αντίθετο μάλιστα!
Ο Πλάτωνας δεν έφαγε ποτέ πατάτες. Ο Σωκράτης ήπιε το κώνειο πριν προλάβει να δοκιμάσει ποτέ μακαρόνια, τομάτες, ζάχαρη, πορτοκάλια ή λεμόνι. Οι αρχαίοι Έλληνες γευόταν πολύ διαφορετικά φαγητά από τους μοντέρνους, όμως υπάρχει κάτι που δεν έχει αλλάξει εδώ και 3.000 χρόνια: Η αγάπη τους για το κρασί.
Αντίθετα με τους κατοίκους τον σύγχρονων αστικών κέντρων, των αντιστοίχων του κλεινού άστεως της εποχής εκείνης, οι αρχαίοι αθηναίοι είχαν όλο τον χρόνο να ασχοληθούν – εκτός των άλλων – και με την υγιεινή διατροφή αλλά και με την φυσική άσκηση, δεδομένου ότι τουλάχιστον στα σπίτια των αστών, υπήρχαν δούλοι για τις καθημερινές εργασίες- ανάμεσα στις οποίες βέβαια και μαγείρεμα.
Για τους αθλητές, η δίαιτα περιελάμβανε καρύδια και γαλακτοκομικά. Μετά τον 5ο π.χ αιώνα, προστέθηκε επίσης στην δίαιτα των αθλητών και το κρέας, συνήθως κατσίκας.
Η οινοποσία ξεκινούσε από το πρωινό γεύμα και συνεχιζόταν καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας. Πριν απορήσετε για την δυνατότητα αντίστασης στη μέθη, θα πρέπει να ξέρετε ότι οι αρχαίοι έλληνες δεν έπιναν ποτέ σκέτο κρασί- το νέρωναν και μάλιστα αρκετά (στον Όμηρο αναφέρεται ότι το συνηθέστερο ήταν δύο μέρη νερό ένα κρασί ).
Μερικά από τα εδέσματα της αρχαιοελληνικής κουζίνας ήταν: Χοιρινό με δαμάσκηνα, γουρουνόπουλο γεμιστό, «κρεωκάκκαβος», δηλαδή πανσέτα χοιρινού με γλυκόξινη σάλτσα από μέλι, θυμάρι και ξύδι- συνοδεία ρεβυθοπολτού, «όρνις εν επτισσμένη κριθή», δηλαδή κοτόπουλο με χοντροαλεσμένο κριθάρι, «Ξιφίας εν τρίμματι συκαμινίω», δηλαδή ξιφίας με σάλτσα από μούρα κ.α. Τα εδέσματα αυτά μπορεί να φαίνονται περίεργα, αλλά είναι υγιεινά και νόστιμα. Θυμίζουν λίγο την κινέζικη κουζίνα στην οποία, επί τη ευκαιρία, σε πολλά τρόφιμα βάζουν σήμερα στα εστιατόρια συντηρητικά, ορισμένα από τα οποία είναι επιβλαβή για την υγεία.
Σε διάφορες περιοχές της αρχαίας Ελλάδας υπήρχαν διαφοροποιήσεις στο θέμα της διατροφής. Για παράδειγμα στην αρχαία Σπάρτη η διατροφή ήταν λιτή. Οι άνθρωποι έτρωγαν λίγη και κακής ποιότητας τροφή, καθώς και τον περιβόητο μέλανα ζωμό. Αυτό γινόταν για να συνηθίσουν στις κακουχίες, ώστε να έχουν αντοχή στον πόλεμο. Λιτή ήταν και η διατροφή στην Κρήτη. Σήμερα η κρητική διατροφή, παρ ‘ όλο που δεν είναι ακριβώς η ίδια με αυτήν στα αρχαία χρόνια, είναι αναγνωρισμένο παγκόσμιο πρότυπο υγιεινούς διατροφής! Η αρχαία ελληνική διατροφή ήταν ακόμα καλύτερη από την σύγχρονη ελληνική που – έστω και διαφοροποιημένη- αποτελεί τη καλύτερη διατροφή από άποψη υγείας και ..νοστιμιάς!!
Επί τη ευκαιρία, οι αρχαίοι Έλληνες άρχιζαν να παρασκευάζουν τυρί πολύ πρώιμα. Η πρώτη αναφορά στο τυρί γίνεται από τον Όμηρο : στο έπος Οδύσσεια. Συγκεκριμένα, ο βασιλιάς της Ιθάκης Οδυσσέας επιστρέφοντας από τον τρωικό πόλεμο φτάνει στο νησί των κυκλώπων (δύσμορφων μονόφθαλμων όντων με κολοσσιαίες διαστάσεις ) και συναντάει τον αρχηγό τους Πολύφημο. Ο Πολύφημος ήταν υιός του θεού της θάλασσας, Ποσειδώνα, και της νύμφης Θοώσης. Κατοικούσε σε μια σπηλιά βόσκοντας τα πρόβατα του. Εκεί γίνεται η αναφορά σε προβατίσιο τυρί. Γενικά, η Παρασκευή του τυριού διακρίνεται: στην πήξη του γάλακτος, στο αλάτισμα και στην ξήρανση. Η Οδύσσεια είναι επέκταση της Ιλιάδος που αναφέρεται στον πραγματικό γεγονός του Τρωικού πολέμου (μέσα 13ου αιώνα π.χ ) και σε αυτήν φαίνονται οι δυσκολίες των Ελλήνων στην εξερεύνηση αγνώστων τόπων και στην ίδρυση αποικιών στην περιοχή της Μεσογείου και της βορείου Αφρικής (στο συγκεκριμένο έπος). Κατά πολλούς μελετητές το νησί των Κυκλώπων είναι η Σικελία! Άρα, σύμφωνα με την θεωρία αυτή η Σικελία αποικήθηκε πολύ πριν από τον 8ο αιώνα π.χ. Ίσως αποικήθηκε από τον 13ο αιώνα π.χ ή πιο πριν. Ομοίως και η ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου.
Ο Πλούταρχος στον Λυκούργο, μας αναφέρει τα περίφημα σπαρτιατικά συσσίτια :
Τα συσσίτια των Σπαρτιατών αποτελούνταν από το μέλανα ζωμό (που δεν ξέρουμε από τι ακριβώς τον έφτιαχναν), βραστό χοιρινό, κρασί, πίτα γλυκιά, και ψωμί από βρώμη.
Ο Διονύσιος, ο τύραννος των Συρακουσών, αγόρασε ένα μάγειρα από τη Σπάρτη και του έδωσε εντολή να του παρασκευάσει το μέλανα ζωμό, που τόσο αγαπούσαν οι Σπαρτιάτες. Όμως, δεν κατάφερε να καταπιεί ούτε την πρώτη κουταλιά και την έφτυσε. Τότε ο μάγειρας του είπε : «Για να δοκιμάσεις το φαγητό, πρέπει πρώτα να κάνεις σπαρτιατική γυμναστική και να κολυμπήσεις στον Ευρώτα» http://www.archeon.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου