Υπάρχει ένα παλιό ανέκδοτο που θέλει έναν βαριεστημένο βασιλιά να διατάσσει τον τρελό της αυλής του να τον διασκεδάσει κάνοντας μια τεράστια γκάφα, την οποία στη συνέχεια θα πρέπει να διορθώσει με μια ακόμη μεγαλύτερη.
Ο διασκεδαστής, αφού διστάζει για ένα-δυο λεπτά, ορμάει στον βασιλιά και τον αγκαλιάζει ερωτικά και περιπαθώς! Φωνές, κακό, έξαλλος ο μεγαλειότατος, οπότε ο διασκεδαστής του λέει...
“Ω! Χίλια συγγνώμη, στο ημίφως σας πέρασα για τη βασίλισσα”.
Πριν από πολλές δεκαετίες το ελληνικό κράτος είχε ένα πρόβλημα με τους εργαζόμενους στον τότε μικρό δημόσιο τομέα, οι οποίοι ήταν εν πολλοίς έρμαια των πολιτικών εμπαθειών και των κομματικών διώξεων ή προτιμήσεων. Διέπραξε λοιπόν μια τεράστια γκάφα: Θέσπισε συνταγματικά τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων. Στη συνέχεια θεσπίστηκε ένας κώδικας, ο οποίος μετεξελισσόμενος μέχρι τις μέρες μας όχι απλώς προστατεύει αλλά κυριολεκτικά δημιουργεί καθεστώς πλήρους κάλυψης ακόμη και σε αποδειγμένες περιπτώσεις σοβαρότατης ανεπάρκειας υπαλλήλων. Με άλλα λόγια, δημιουργήθηκε ένα ιδιότυπο άσυλο, το οποίο σταδιακά επεκτάθηκε μαζί με το εύρος του στενού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Και, όπως συνέβη με το πανεπιστημιακό άσυλο και την καταχρηστική ερμηνεία του, που φτάνει να καλύπτει ακόμη και την κατασκευή και αποθήκευση μολότοφ μέσα στα κτίρια, έτσι συνέβη και με το “άσυλο” του δημοσίου: Η διασταλτική σαν λάστιχο ερμηνεία αγκάλιασε την ανικανότητα, την κακή υπαλληλική συμπεριφορά, την τεμπελιά, το αντιπαραγωγικό στοιχείο, την έλλειψη συναδελφικής συμπεριφοράς, την έλλειψη προσόντων για μια προαγωγή κτλ.
Ακόμη χειρότερα, με αυτόν τον τρόπο όλοι όσοι ήταν και είναι ικανοί, παραγωγικοί, με εφόδια, με όρεξη για δουλειά, με καινοτόμες ιδέες, με υγιείς φιλοδοξίες, με πνεύμα συνεργασίας και ομαδικότητας, πληρώνουν χωρίς να φταίνε το τίμημα της ασυλίας των υπολοίπων. Αυτή λοιπόν ήταν η αρχική γκάφα και δεν χρειάζεται να επαναλάβουμε αναλυτικά όσα συμβαίνουν με τα ρουσφέτια, την αναξιοκρατική λειτουργία, την πολιτική εμπλοκή και τον γενικότερο ανορθολογισμό. Χρειάζεται όμως να αναρωτηθούμε γιατί, ενώ επί χρόνια φωνάζουμε και διαμαρτυρόμαστε σαν πολίτες για τα χάλια του δημοσίου, δεν επιτρέψαμε ποτέ μια εκ βάθρων αλλαγή του.
Και γιατί ενώ όλοι μιλούσαμε για το υπερτροφικό δυσκίνητο δημόσιο και τη γραφειοκρατία του, απαιτούσαμε έμμεσα ή και άμεσα συνεχώς νέες προσλήψεις για τα κενά! Ποια κενά; Ήταν ανάγκη να έρθουν οι καθ’ όλα αντιπαθητικοί τροϊκανοί, για να μας πουν οι πολιτικοί μας ότι π.χ. 10.000 εκπαιδευτικοί δεν υπηρετούν στις θέσεις τους ή ότι έχουμε περισσότερους στρατηγούς απ’ όσους οι ΗΠΑ; Ότι έχουμε πάνω από 300 οργανισμούς σε σχετική ή απόλυτη αχρηστία ή ότι προσλαμβανόμενοι στην καθαριότητα των δήμων μετατίθενται εν μια νυκτί σε άλλες υπηρεσίες και τα κενά μένουν κενά;
Πάμε τώρα στη μεγαλύτερη γκάφα που γίνεται για να δικαιολογηθεί η πρώτη. “Ω! Χίλια συγγνώμη, στο πολιτικό ημίφως -κοινώς, στραβομάρα- σας πέρασα για τον κατάλληλο”. Λέγε με ΑΣΕΠ και, όπως πληροφορούμαστε, το νέο παλαβό μέτρο του παγώματος των προσλήψεων. Και τα δύο εμφανίζονται σαν σωστά και δίκαια μέτρα. Και τα δύο είναι λάθος, άδικα και συνεχίζουν την ελληνική πολιτική παράδοση στις γκάφες.
Τι είναι ένας διαγωνισμός ΑΣΕΠ; Μια προσπάθεια διασφάλισης της αντικειμενικότητας και του αδιάβλητου των νέων προσλήψεων στο δημόσιο. Μόνο που στην προσπάθειά του να μη μεροληπτήσει ξεχνά το βασικότερο στοιχείο, που είναι ο άνθρωπος πίσω από τα στοιχεία και τα μόρια. Μιμήθηκε τον τρόπο εισαγωγής στα ΑΕΙ με τις πανελλήνιες εξετάσεις και ξέχασε ότι άνθρωποι με ακριβώς τα ίδια τυπικά προσόντα μπορεί να έχουν χαοτική διαφορά αποδοτικότητας. Να το πούμε διαφορετικά.
Προσλάβατε ποτέ στο σπίτι σας μέσω μιας απρόσωπης εξεταστικής διαδικασίας τον άνθρωπο που θα σας καθαρίζει; Ασφαλώς ζητήσατε το ελάχιστο: Να έχει συστατικές ή να έρχεται από κάποιο υπεύθυνο πρακτορείο ή να εργάζεται σε κάποιο έμπιστο φιλικό σας πρόσωπο. Αλλά προσλάβατε, χωρίς να τον γνωρίζετε, χωρίς να δείτε τι ακριβώς κάνει και πώς κάνει τη δουλειά του, υπάλληλο στο κατάστημα ή στο γραφείο σας; εργάτη στη βιοτεχνία ή το εργοστάσιο; Πώς λοιπόν και παρά την επίγνωση του ασύλου της μονιμότητας προσλαμβάνονται οι έχοντες διαφόρων τύπων μόρια και τυπικά προσόντα; Θα μου πείτε, με τις προσωπικές συνεντεύξεις οργίασε για μια ακόμη φορά το ρουσφέτι. Μα είναι λογικό να ισχύει στον 21ο αιώνα το “πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι”; Λύση που να παρακάμπτει εντελώς την πολιτική πίεση δεν υπάρχει;
Και πάμε στο πάγωμα των προσλήψεων ή στο μία πρόσληψη για κάθε επτά αποχωρήσεις. Δηλαδή αν μια υπηρεσία χρειάζεται, ας πούμε, εργαζόμενους επιστήμονες εξειδικευμένους στις νέες τεχνολογίες, τι θα κάνει; Θα περιμένει την συνταξιοδότηση 21, για να προσλάβει τρεις; Όχι βέβαια, και μην ακούσω ότι θα τους πάρει από άλλη υπηρεσία, διότι όλοι γνωρίζουμε ότι το δημόσιο βρίθει εργαζομένων “γενικών καθηκόντων” και αντιστοίχων προσόντων, αλλά έχει σοβαρότατο πρόβλημα εξειδικευμένων. Σε τι λοιπόν θα μας ωφελήσει η τάχα μου “δρακόντειας αυστηρότητας” απαγόρευση των προσλήψεων, πέρα από την πομπώδη επίδειξη λιτότητας; Δηλαδή θα γίνει καλύτερο και αποδοτικότερο τα επόμενα χρόνια το δημόσιο ή θα παραμείνει ως έχει με πλήθος αχρήστων και χωρίς δυνατότητα εκσυγχρονισμού του ελλείψει... νέων και δυναμικών στελεχών; Το ξέρετε ότι με την αποχώρηση χιλιάδων φρέσκων συμβασιούχων και stagiers προκλήθηκε καθίζηση σε όλες τις υπηρεσίες οι οποίες λειτουργούσαν με τη βοήθεια αυτών των νέων και σε πολλές περιπτώσεις πολύ ικανών νέων εργαζομένων;
Ας μην επικαλούμαστε, λοιπόν, την κρίση για τις γκάφες μας, ας σκεφτούμε ότι αν δεν ισχύσουν κριτήρια σωστού και χρηστού μάνατζμεντ, δημόσιο τομέα δεν πρόκειται να αποκτήσουμε ποτέ.
Της Μαριάνας Πυργιώτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου