Οι φελλοί νίκησαν την τεχνολογία

Η απόσυρσή του από τη βιοµηχανία του κρασιού ήταν προδιαγεγραµµένηαπό τους κορυφαίους στο είδος. «Ανήκει στο παρελθόν», έλεγαν· «ένα δώρο της Μητέρας Φύσης, καταδικασµένο να αντικατασταθείαπό ανθρώπινης κατασκευής υλικά». Κι όµως, ο φελλός τούς διέψευσε: επανέρχεται δυναµικά και διεκδικεί το χαµένο µερίδιό του από τη αγορά.

Η νίκη του πατροπαράδοτου φελλού και η επανατοποθέτησήτου στα µπουκάλια των κρασιών ήταν ίσως το πιο σηµαντικό – και σίγουρα το πιο ενδιαφέρον – συµπέρασµα που προέκυψε από τη 15∆ιεθνή Εκθεση Κρασιού και Οινοπνευµατωδών Vinexpo, που πραγµατοποιήθηκε στο Μπορντό, στη Νοτιοδυτική Γαλλία:


 «Ο φελλός παρουσίαζε πτωτική τάση επί πολλά χρόνια. Αισθητή άνοδο άρχισε να σηµειώνει από το 2010», παρατηρεί στους«Τάιµς» ο Ζαν-Μαρί Αρασίλ, εκπρόσωπος της Γαλλικής Οµοσπονδίας τωνΣυνδικάτων Φελλού. Επειτα από ένα σεβαστό χρονικό διάστηµα λοιπόν, τα συνθετικά πώµατα και τα βιδωτά καπάκια, ο πιο σοβαρός αντίπαλος των φελλών, µπαίνουν ξανά σε δεύτερη µοίρα.

Αν και το φαινόµενο µπορεί να ερµηνευθεί ποικιλοτρόπως, οι ειδικοί ξεχωρίζουν δύο παράγοντες ως πλέον σηµαντικούς. Ο πρώτος αφορά τις βελτιωµένες τεχνικές παραγωγής, γεγονός που σηµαίνει πως όλο και λιγότερα κρασιά πέφτουν «θύµατα» της δυσάρεστης γεύσης που προκαλούν τα µικρά κοµµατάκια φελλού τα οποία γλιστρούν στη φιάλη. Ο δεύτερος, και καταλυτικός όπως εξηγούν οι έµπειροι οινογνώστες, αφορά ένα είδος σνοµπισµού που παραδοσιακά συνδέεται µε τα κρασιά. Πλήθος ερευνών καταλήγουν στο συµπέρασµα πως τα µπουκάλια µε φυσικό φελλό προτιµώνται από τους καταναλωτές σε όλο τον κόσµο, καθώς θεωρούνται πολύ καλύτερης ποιότητας από τα πλαστικά ή τα πώµατα σιλικόνης. «Τα µπουκάλια µε φελλό πωλούνται πιο ακριβά», εξηγεί ο Αρασίλ.

Οι φελλοί κατασκευάζονται από τον φλοιό ενός αειθαλούς δένδρου,το οποίο βρίσκεται κυρίως στην Πορτογαλία – απ’ όπου εξασφαλίζεται και το 50% της παγκόσµιας παραγωγής – καθώς επίσης στην Ισπανία και τη Βόρεια Αφρική. Καλή πρώτη ύλη δίνουν συνήθως τα δένδρα ηλικίας τουλάχιστον 40 ετών. Εφόσον όµως ο κορµός τους ξεφλουδιστεί για πρώτη φορά, µπορούν να δίνουν φελλό για κρασί τουλάχιστον επί δύο αιώνες.

Αρκετοί παραγωγοί άρχισαν να αποµακρύνονται από ταδάση της Ιβηρικής Χερσονήσου τη δεκαετία του ‘90. Ουκ ολίγες µελέτες της περιόδου εκείνης είχανκαταλήξει στο συµπέρασµα πως ένα ποσοστό των µπουκαλιών της τάξεως του 7%, τα οποία είχαν σφραγιστεί µε τον παραδοσιακό τρόπο, ήταν κατά κάποιον τρόπο µολυσµένα. Αρκετοί κριτικοί οίνου έσπευσαν τότε να προδικάσουν το µέλλον του φελλού, ανάµεσά τουςκαι ο Ρόµπερτ Πάρκερ, ο οποίος είχε προβλέψει ότι έως το 2015 όλες οι φιάλες θα ανοιγοκλείνουν µε βιδωτά καπάκια. Τα σηµερινά οικονοµικά δεδοµένα αποδεικνύουν πως εκείνη η πρόβλεψη ήταν τουλάχιστον ατυχής. Τον περασµένο χρόνο, οι πωλήσεις φελλών παρουσίασαν αύξηση 7%, ενώ σηµειώθηκε περαιτέρω αύξηση 12% το πρώτο τετράµηνο φέτος συγκριτικά µε το αντίστοιχο του 2010. «Ο φελλός επανέρχεται δυναµικά. Τα συνθετικά πώµατα και τα βιδωτά καπάκια µαραζώνουν», επισηµαίνει ο γάλλος παραγωγός Ντοµινίκ Μπαστιέ. Την άποψή του επιβεβαιώνει η πρόσφατη απόφαση ευρωπαϊκών αλυσίδων σούπερ µάρκετ,όπως η γαλλική Auchan και η βρετανική Sainsbury, να επαναφέρουν τον φελλό στα κρασιά ιδιωτικής ετικέτας.

Η επιστροφή του φελλού δεν γεννά αισιοδοξία µόνο στους παραγωγούς. Μεγάλη ήταν η ανακούφιση και για τους περιβαλλοντολόγους, οι οποίοι είχαν θορυβηθεί από τη ραγδαία αύξηση των συνθετικών πωµάτων. Αυτό όµως που τους ανησυχούσε περισσότερο ήταν η διατάραξη της ισορροπίας στα δάση της Πορτογαλίας, τα οποία αποτελούν ζωτικό χώρο για ορισµένα επαπειλούµενα είδη, όπως ο ιβηρικός λυγξ και ο βασιλικός ιβηρικός αετός. «Ο περιβαλλοντικός παράγοντας έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην αναγέννηση του φελλού», επισηµαίνει ο Αρασίλ.