Τρίτη 5 Ιουλίου 2011

Καλλιεργώντας τα αμπέλια 2.500 χρόνια πριν


Μοιάζει απίστευτο, αλλά τα ίδια ακριβώς εργαλεία με τα οποία κλαδεύουμε σήμερα τ' αμπέλια, χρησιμοποιούσαν και οι μακεδόνες πρόγονοί μας τον 3ο αι. π.Χ.!

Απόδειξη, τα ειδικά μαχαίρια με τη λυγισμένη άκρη που εντοπίστηκαν πρόσφατα κοντά στο Αμύνταιο, μέσα σε κατάλοιπα αμπελοκαλλιεργειών από εκείνη την εποχή. «Είναι πολύ συγκινητικό να βλέπεις μια παράδοση να διασχίζει με τέτοιες τρομερές συνέχειες τους αιώνες», ομολογεί η αρχαιολόγος...
 Τζένη Βελένη, διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, λίγο πριν τα εγκαίνια στις 13 Ιουλίου της περιοδικής έκθεσης του μουσείου «Το δώρο του Διονύσου», με την οποία αναδεικνύεται η σημασία του κρασιού στον ελληνικό χώρο και η διάδοσή του στην κεντρική Ιταλία από τον πρώτο εποικισμό των Ελλήνων στην περιοχή.

Η Μακεδονία, όπου έγραψε κι ο Ευριπίδης στις «Βάκχες», ήταν από τα βάθη της αρχαιότητας τόπος οινοπαραγωγικός.

«Η πρώτη διαπιστωμένη αμπελοκαλλιέργεια εντοπίστηκε στον προϊστορικό οικισμό Ντικιλί Τας, σ' ένα λόφο έξω από τη Δράμα, η οποία χρονολογείται από το 6000 π.Χ!», επισημαίνει η κ. Βελένη:

«Λέγεται ότι ήδη από τον 9ο π.Χ. αιώνα υπήρχαν στις παραλίες της Θράκης εξημερωμένες ποικιλίες, φερμένες από τους Φοίνικες. Η Θέρμη Θεσσαλονίκης, η Πέλλα, όπως κι ολόκληρη η Πιερία ήταν τον 4ο αι. π.Χ κατάσπαρτες από αμπελώνες, ενώ από την ίδια περίοδο έχουν έρθει στο φως μια σειρά επιγραφών που δηλώνουν σχετικές αγοραπωλησίες και κληροδοτήματα, καθώς και άφθονες θέσεις κατασκευής αμφορέων.

Το 2001, μάλιστα, σε οινοπαραγωγική αγροικία που ανακαλύφθηκε στην Πιερία, βρέθηκε ένα τεράστιο πατητήρι και μία αποθήκη με σαράντα πιθάρια χωρητικότητας τριών τόνων το καθένα. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι μιλάμε για απίστευτες ποσότητες, που επιβεβαιώνουν την εξαγώγιμη χρήση του κρασιού».

Η έκθεση «Το δώρο του Διονύσου - Η μυθολογία του κρασιού στην κεντρική Ιταλία και τη βόρειο Ελλάδα» διοργανώνεται σε συνεργασία με την εφορεία αρχαιοτήτων της περιοχής Molise και του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης, και απαρτίζεται από 187 αντικείμενα προερχόμενα από ανασκαφές σε οικισμούς, ιερά και νεκροταφεία, οργανωμένα στις παρακάτω θεματικές ενότητες: «Η εικόνα του θεού», «Το κρασί στη λατρεία και τις ταφικές τελετουργίες», «Μέθη και δύναμη», «Το Συμπόσιο», «Ο Διόνυσος και το θέατρο», «Η παραγωγή και η διακίνηση του κρασιού».

Θεότητα που συνδέεται με την αναγέννηση της φύσης αλλά και με την ευθυμία, την έκσταση και την παραφροσύνη που χάριζε στους θνητούς, ο Διόνυσος λατρεύτηκε και στις δύο αυτές περιοχές της Μεσογείου, οι οποίες δεν ανήγαγαν απλώς την οινοπαραγωγή σε «επιστήμη», αλλά μοιράστηκαν και την κοινωνικότητα που παράγεται από την οινοποσία, και στη θρησκευτική και στην πολιτική της εκδοχή.

«Ας μην ξεχνάμε, ωστόσο», λέει η κ. Βελένη, «ότι οι αρχαίοι Ελληνες παρήγαγαν οίνο, αλλά έπιναν κρασί. Θεωρούσαν αδιανόητο να πιουν τον οίνο ανέρωτο. Το κρασί, το λάδι και το ψωμί αποτελούσαν μέρος της καθημερινής διατροφής όλων, από τον πλουσιότερο ώς τον πιο φτωχό. Κρασί και φρέσκο ζεστό ψωμάκι έπαιρναν για πρωινό, ένα εξαιρετικά δυναμωτικό γεύμα, σαν τη μεταλαβιά».

ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ ~ enet.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου