Τελικά έχει δίκιο ο Νταβούτογλου για τους Αλβανούς! ~ Ποιά ήταν η συμβολή των Αλβανών στην Επανάσταση του 1821;

Πέρα από την δήθεν «μεγάλη» και διαχρονική προσφορά κάθε είδους των Αλβανών στην Ελλάδα, μας έχουν ζαλίσει οι ίδιοι και οι εδώ φίλοι τους με την συνεισφορά τους στην Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Προφανώς εννοούν τους Αρβανίτες οπλαρχηγούς που μαζί με χιλιάδες άλλους Έλληνες από την Βιέννη και την Τεργέστη μέχρι τη Βυρητό και από την Αλεξάνδρεια μέχρι την Οδησσό με άπειρες θυσίες και αγώνες έστησαν το νεοελληνικό κράτος.

Προφανώς οι κύριοι δεν λένε να εννοήσουν με τίποτε ότι οι Αρβανίτες πρόγονοι μας, δικοί μας, δεν έχουν να κάνουν τίποτε με τους δικούς τους. Οι άνθρωποι αυτοί σε όλοι την ιστορία τους εντάχθηκαν οικιοθελώς και πλήρως με την ταυτότητά τους, όπως και πλήθος άλλοι, στο σώμα του νεοελληνικού έθνους αμετάκλητα και μόνο οι απόγονοι και συμπατριώτες τους έχουν το δικαίωμα να τους επικαλούνται. Μπορεί οι ιδρυτές του ελληνικού κράτους που πήραν τις αποφάσεις τους ελεύθεροι και με τα όπλα στα χέρια να είχαν άλλη εθνική συνείδηση και να μην μετακινούνταν λίγα μέτρα πιο πέρα, να ενωθούν με τους Τούρκους όπως έκαναν τότε οι περισσότεροι Αλβανοί; Οι οποίοι πέρα από αυτά που λένε πολλοί είχαν ξεκάθαρη από τότε αλβανική εθνική συνείδηση και επιλογή να ακολουθούν τους συμπατριώτες τους Οθωμανούς αξιωματούχους. Κάτι που εξηγεί τη μέχρι σήμερα τουρκολαγνεία τους. Δηλαδή τι ήταν η Ελληνική Επανάσταση αλβανικός εμφύλιος; Έχουμε φθάσει στο εξωφρενικό σημείο να επικαλούμαστε τα αυτονόητα πλέον.

Οι αλβανομανείς αποθρασυνόμενοι φτάνουν σε απερίγραπτες αρλούμπες βαφτίζοντας Αλβανούς, πέρα από τους αρβανιτόφωνους Σουλιώτες και Υδραίους καπεταναίους, ακόμα και τον Καραϊσκάκη και τον Κολοκοτρώνη. Όπου δουν μουστάκα και φουστανέλα βλέπουν Αλβανούς, άσχετα που φουστανέλα δεν φορούσαν όλες οι αλβανικές φυλές αλλά μόνο οι νότιες, ενώ την φορούσαν και πολλοί Σλάβοι της βαλκανικής.Κατά τη λογική τους επειδή ο Σαρακατσάνος Καραϊσκάκης αρχιστράτηγος των Ελλήνων στην Ρούμελη και ο Τούρκος της Κιουτάχειας Μεχμέτ Ρεσίτ πασάς βεζίρης της Ρούμελης ήταν Αλβανοί επειδή στη συνάντηση τους μίλησαν αλβανικά τη μόνη κοινή γλώσσα που τσάτρα-πάτρα μπορούσαν να χειριστούν και οι δύο για να συνεννοηθούν. Ή ήταν ο Θ. Κολοκοτρώνης Αλβανός επειδή ο παππούς του Γιάννης Μπότσικας, γιος του Δήμου Τσεργίνη, μετονομάστηκε σε Κολοκοτρώνης λόγω των δυνατών του τετρακεφάλων από έναν Αρβανίτη που είπε γι’ αυτόν αστειευόμενος: «Βρε τι Μπιθεγκούρας είναι τούτος;» και τους έμεινε από τότε σαν οικογενειακό όνομα η ελληνική μετάφραση.

Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, χιλιάδες Αλβανοί έχασαν τη ζωή τους ντύνοντας στα μαύρα όλη την Αλβανία όπως και την Ελλάδα, αλλά για άσχετους με αυτούς που φαντάζονται οι σημερινοί λόγους. Υπερασπιζόμενοι τα αξιώματα τους στην Οθωμανική αυτοκρατορία, υπερασπίζοντας την πίστη τους μερικοί, αλλά το κυριότερο υπερασπίζοντας την τσέπη τους και ελπίζοντας να αυξήσουν την περιουσία τους. Τότε στην είδηση μόνο της στρατολόγησης λουφετζήδων (μισθοφόρων) και πιθανής λεηλασίας ελληνικών χωρών κινητοποιούνταν όλο το αλβανικό έθνος μουσουλμάνοι, ορθόδοξοι και καθολικοί, Γκέκηδες, Τσάμηδες, Τόσκηδες, Λιάπηδες οι καθολικοί Μιρδίτες και Μαλισόροι, χριστιανοί Σκοδράνοι, Γαρδικιώτες, Λακκιώτες και άλλοι.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ελληνικής συνείδησης Αρβανίτες και Ηπειρώτες και αν ακόμα τύχαινε να βρεθούν κατά των Ελλήνων, πάντα ενώνονταν μαζί τους οριστικά. Για παράδειγμα ο Χιμαριώτης Σπύρο-Μήλιος με τους τρεις αδερφούς τους και 250 Χιμαραίους πολέμησε στο πλευρό των Ελλήνων, όπως και ο ηρωικός Χατζή-Μιχάλης Νταλιάνης που πολέμησε με το ιππικό και πεζικό σώμα των συμπατριωτών του Αργυροκαστριτών και Δελβινιωτών. Αντίθετα Αλβανοί μπέηδες, ντερβεναγάδες και φρούραρχοι υπήρχαν διάσπαρτοι σε όλη την Ελλάδα και τυρρανούσαν τον κόσμο υπηρετώντας τα αφεντικά τους. Το γεγονός αυτό δίνει στους σημερινούς απογόνους τους το δικαίωμα κατά την αρπαχτική κρίση τους να θεωρούν αλβανικές περιοχές την Άρτα, την Πρέβεζα, τα Γιάννενα και ότι άλλο τους κατέβει διεκδικώντας παλιά τσιφλίκια και ενδεχομένως και ραγιάδες να τα καλλιεργούν.

Οι Αλβανοί και οι Έλληνες πολεμιστές είχαν τότε φιλικές σχέσεις πολλές φορές ως συντοπίτες και κορόιδευαν τους ανατολίτες Τούρκους λέγοντάς τους Κονιάρους, Χαλδούπηδες ή Ντουντούμηδες, βέβαια στον πόλεμο ήταν αμίληκτοι μεταξύ τους, αλλά προστάτευαν κανένα παλιόφιλο αν έπεφτε στα χέρια τους. Στην αρχή οι επαναστάτες προσπάθησαν μάταια να προσεταιριστούν τους Αλβανούς για να αποδυναμώσουν τους Τούρκους παίζοντας το παιχνίδι του αρχηγού τους αποστάτη Αλή πασά, αλλά οι Αλβανοί γρήγορα τον παράτησαν συντασσόμενοι με το Σουλτάνο. Οι μισθοφόροι Αλβανοί πολλές φορές δεν ήταν πιστοί προδίδοντας τα αφεντικά τους παραδίδοντας κάστρα και τους εντός Τούρκους στους Έλληνες για να σώσουν το τομάρι τους. Σημασία έχει ότι κάθε χρόνο της Ελληνικής Επανάστασης ξεκινούσαν 2 εκστρατείες σε Δυτική και Ανατολική Στερεά Ελλάδα και μία επιπλέον από το 1825 στην Πελοπόννησο και 4 στόλοι Κωνσταντινούπολης, Αλεξάνδρειας, Τύνιδας και Αλγερίου, σύμπας ο μουσουλμανικός οθωμανικός κόσμος της Μεσογείου με τους Αλβανούς να αποτελούν σημαντική μερίδα των στρατιών, θεωρούμενους ως επίλεκτο σώμα να αντιμετωπίσει τους ορεσίβιους και σκληροτράχηλους Έλληνες. Ειδικά τα πρώτα χρόνια οι Αλβανοί ήταν η συντριπτική πλειοψηφία των τουρκικών στρατιών που οδηγούσαν και Αλβανοί πασάδες. Πρώτη φορά στην εκστρατεία του Δράμαλη το 1822 είδαν οι Έλληνες στρατό σχεδόν αποκλειστικά ανατολιτών με διαφορετική ενδυμασία από του ίδιους και τους Αλβανούς. Όλες ανεξαιρέτως οι εκστρατείες αυτές οδήγησαν σε λουτρά αίματος και με μικρό ποσοστό των εκστρατευόντων να επιστρέφει, με τους περισσότερους να αφήνουν τα κόκκαλά τους στις ελληνικές κοιλάδες και πλαγιές ή να γίνονται τροφή των ψαριών στις ελληνικές θάλασσες.

Επειδή οι Αλβανοί φαίνεται βαριούνται να διαβάσουν την ελληνική ιστορία για να βρουν τους προγόνους τους και περιορίζονται στον να «κλέβουν» τους δικούς μας, στην συνέχεια παραθέτουμε μια σειρά, όχι πλήρη, των επίσημων Αλβανών που πολέμησαν κατά των Ελλήνων μεταξύ των ετών 1821-1829. 

Τα περισσότερα ονόματα προέρχονται από ένα βιαστικό «σκανάρισμα» των έξι τόμων του έργου «Η Ελληνική Επανάστασις» του Διον. Κοκκίνου, του βιβλίου «Αλβανοί, Αρβανίτες, Έλληνες» του Σαρ. Καργάκου, της «Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής Φυλής» του Θ. Κολοκοτρώνη και άλλα από παλιά διαβάσματα που προστέθηκαν από μνήμης μετά από διασταύρωση.


Ακολουθεί η λίστα:

Ιμπραήμ πασάς, ο γνωστός σχιζοφρενής που επιχείρησε ανεπιτυχώς με τους Γάλλους επιτελείς του να σβήσει την επανάσταση, γιος του αντιβασιλέα της Αιγύπτου Μωχάμετ Άλυ που ήταν Αλβανός μπέης από την Καβάλα.
Ομέρ-πασάς Βρυώνης, παλιός στρατηγός του Αλή πασά Τεπελενλή, πασάς σε διάφορες πόλεις της Ηπείρου, εκστράτευσε κατά τα έτη 1821-22 επικεφαλής χιλιάδων εναντίων των Ελλήνων επαναστατών.
Μουσταή-πασάς Σκόδρας (Μουσταφάς), εκστράτευσε το 1823 με 16000 κυρίως Αλβανούς με την πλειοψηφία τους να είναι χριστιανοί και είχε σώματα ακόμα και Κροατών. Το στράτευμά του ήταν ειδικό για ορεινές μάχες και ξεκίνησε με πολλές ελπίδες που του της έκοψε ο Μάρκος Μπότσαρης κυρίως και οι άλλοι οπλαρχηγοί της Δυτικής Στερεάς που ανάγκασαν το στρατό του στη διάλυση και τον ίδιο στην εξευτελιστική φυγή και στο να μην επιχειρήσει νέα εκστρατεία.
Ισμαήλ-πασάς Πλιάσσας, Αλβανός πασάς που εκστράτευσε αρκετές φορές κατά των επαναστατημένων Ελλήνων (μέχρι και στα Ψαρά το 1824).
Αχμέτ-πασάς Βρυώνης, εκστράτευσε στις αρχές της επανάσταση κατά των Ελλήνων.
Ισούφ-πασάς Περκόφτσαλης, Αλβανός πασάς που εκστράτευσε αρκετές φορές κατά των επαναστατημένων Ελλήνων.
Μουστά-μπεης, στρατηγός του Κιουταχή (Μεχμέτ Ρεσίτ πασά, Ρούμελη Βαλεσι) είχε στήσει ενέδρα κατά την έξοδο των Μεσολογγιτών σκοτώνοντας 500, σκοτώθηκε από τον Καραϊσκάκη στην Αράχωβα το 1826 και το κεφάλι του καρφώθηκε σε παλούκι μαζί με του Κεχαγιάμπεη του Κιουταχή. Χαρακτηριστικά λέγαν γι’ αυτόν ότι ήταν τότε: «το μεγαλύτερο οτζάκι της Αλβανίας και η ψυχή του Κιουταχή και των Αλβανών». Μαζί του στην Αράχωβα σκοτώθηκαν και 1300 επίλεκτοι Αλβανοί «ο ανθός της Αλβανίας», μόνο 100 γλύτωσαν από την ενέδρα των Ελλήνων του Καραϊσκάκη. Οι τότε Αλβανοί θρήνησαν το θάνατό του με τραγούδι που σώθηκε:

«Τσσε ντ’ Αθίνe ντ’ Αλαμάνe σούμε καπετάνeρ γιάνε σσούμε καπετάνeρ γιάνe πο, Μουσταμπεΐ ε βράνe Κουσσ ε βράου Μουσταμπεΐν τσσ’ ισσ νιε ιλλ γκα γκιάκου ίνε; Πο εβράου Καραϊσκάκη φακιεζίου, μουστάκ; ιγκλιάτε. «…μπερτeκόσα Λιβαδίσe βράου, ασσλάν é σσκιπeρίσe».

Στα ελληνικά:

«Απ’ την Αθήνα ως την Αλαμάνα πολλοί είναι καπεταναίοι
Πολλοί είναι καπεταναίοι μα, σκοτώσαν τον Μουσταμπέη!
Ποιος σκότωσε το Μουσταμπέη που απ’ το αίμα μας ήταν ένα αστέρι;
Μα τον σκότωσε ο Καραϊσκάκης ο μαυροπρόσωπος, ο μακρυμουστάκης.
«..ο βάτραχος της Λειβαδιάς σκότωσε το λιοντάρι της Αρβανιτιάς!…»

Καρεφίλ-μπέης, αδερφός του Μουστά-μπεη σκοτώθηκε και αυτός στην Αράχωβα
Αδερφός του Μπανούζη Σέβλιανη: σκοτώθηκε μαζί με τους υπόλοιπους στην Αράχωβα
Ταχήρ Αμπάζης, στρατηγός του Αλή πασά Τεπελενλή πολέμησε από το 1821 τους Έλληνες. Τα πρώτα χρόνια της επανάστασης ήταν πολύ σημαντικός Αλβανός και για κάποιο διάστημα κατά την ανταρσία του Αλή είχε συνεργασία με τους Έλληνες.
Άγο Βασιάρης, σημαντικό στέλεχος του Αλή Πασά και του Ομέρ Βρυώνη στη συνέχεια, τον συνέλαβαν αιχμάλωτο οι Σουλιώτες του Μάρκου Μπότσαρη και τον έσφαξαν μετά για να εκδικηθούν το θάνατο του Μάρκου στο Καρπενήσι το 1823.
Μελεκ-πασάς Γκέκας, έδρασε στη Λαμία το 1821.
Τελεχά-μπέης Φέζον, αρχηγός Γκέκηδων ιππέων του Ομέρ Βρυώνη στην Αλαμάνα και τη Γραβιά το 1821.
Μουσταφά-μπεης Καφεζέζης, αρχηγός Τσάμηδων ιππέων του Ομέρ Βρυώνη στην Αλαμάνα και τη Γραβιά το 1821.
Σιλιχτάρ Μπόδας, σημαντικός Αλβανός στρατηγός των Τούρκων σε όλη τη διάρκεια της επανάστασης.
Άγο Μουχουρδάρης, Αλβανός στρατηγός των Τούρκων πολέμησε στη μάχη του Πέτα το 1821.
Νούρκας Σέρβανης, ντερβέναγας και μουτασελίμης Καρλελίου στο Βραχώρι το 1821, φρούραρχος Άρτας μετά, σκοτώθηκε στο Τρίκερι Μαγνησίας το 1827.
Ταχήρ Παπούλιας, ντερβέναγας Κραβάρων και Αποκούρου το 1821.
Μουσταφά-μπεης, Κεχαγιάμπεης (επιτελάρχης του Χουρσίτ πασά), αρχηγός των πολιορκημένων Τούρκων και Αλβανών στην Τριπολιτσά το 1821
Αλή-μπεης, αδελφός του Μουσταφάμπεη, σκοτώθηκε στη μάχη της Γράνας το 1821, έξω από την Τριπολιτσά
Ισμαήλ-μπεης Βλιόρης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.
Βελή-μπεης Γιάτζης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.
Τζάνε Μαρτολάτζης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.
Μουσταφά Μαρτίνης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.
Ασλάν Ντέμτζης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.
Χασάν Μπιλούσης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.
Μπανούζ Σέβρανης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.
Γιος Σούλτζε Κόρτσα, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.
Κεχριμάν-μπεης Γάτζης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.
Ζαβαλιάνη Πρόκος, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.
Λιούλιο Τζαπάρης, τουρκαλβανός μπίμπασης (χιλίαρχος) του Κιουταχή.
Χασάν-πασάς Γκέκας, σκοτώθηκε σε νυχτερινή επιδρομή στο στρατόπεδο του Κιουταχή το 1825.
Ελμάζ Μέτζος, έδρασε το 1821 στην Ήπειρο.
Μπεκήρ -αγας Τζογαδούρος, διοικητης Πρέβεζας το 1821, είχε και άλλες συμμετοχές.
Σούλτζε Κόρτζας, ντερβέναγας Τρικάλων το 1822 και αλλού έδρασε.
Σουλεϊμάν Μέτος, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Χασά-μπεης Βρυώνης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Μούρτο Τζάλιος, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Ισλάμ-μπέη Κόκκα, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Μωχάμετ Νταλιάνης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός από την Κονίσπολη, έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Ισλάμ Πρόνιος, τουρκαλβανός οπλαρχηγός από την Παραμυθιά, έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Μπάλιο Χούσος, τουρκαλβανός οπλαρχηγός από το Μαργαρίτι, έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Χασάν Χούσος, τουρκαλβανός οπλαρχηγός από το Μαργαρίτι, έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Ισμαήλ Μπένι Κόνιτζα, τουρκαλβανός μπέης έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Τζελαλεδίν μπέης, διοικητής Οχρίδος, έπεσε μαχόμενος το 1823 στο Κεφαλόβρυσο της Ευρυτανίας από τον Μάρκο Μπότσαρη.
Τζαφέρ-μπεης Φράσαρης, αρχηγός εμπροσθοφυλακής του Ισμαήλ-πασά Πλιάσσα έπεσε στο Κομπότι της Άρτας το 1821.
Φράσαρης (άλλος), αιχμαλωτίστηκε στα Βασιλικά για δεύτερη φορά ενώ είχε ορκιστεί ότι δεν θα ξαναπολεμήσει τους Έλληνες και εγδάρει ζωντανός από τους Αγοργιανίτες.
Ιμπραήμ Πρεμέτης, επιτέθηκε στους Καλαρρύτες της Ηπείρου το 1821.
Χουσεΐν-μπεης, γιος του Μουσταφά πασά του Δελβίνου, ήταν φρούραρχος Πάργας το 1821.
Ζενές Τσάπαρης, αλβανοτσάμης οπλαρχηγός έδρασε στην Πάργα το 1821.
Ντελή Χαβέζος, φρούραρχος Πατρατσικίου το1821.
Τζίνκο Χαμέτζης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός πολέμησε στη μάχη του Πέτα το 1821.
Βεκούτ Γαρδίκης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός πολέμησε στην Πλάκα της Ηπείρου το 1821.
Ταχήρ Μουρτοτζάλης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπερο το 1821.
Τσεγκό-μπεης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπειρο το 1821.
Ματός αγάς Λατίφης, τουρκαλβανός οπλαρχηγός έδρασε στην Ήπερο το 1821.
Μαξούτ Σρόπουλης, Αλβανός αξιωματικός του Αμπτούλ Αμπούδ πασά της Θεσσαλονίκης, επιτέθηκε κατά των κατοίκων του Ολύμπου το 1821.
Ταχήρ Τσαπάρης, οπλαρχηγός του Ομέρ Βρυώνη επιτέθηκε στους Σουλιώτες το 1822.
Ιμπραήμ Ντέμος, οπλαρχηγός του Ομέρ Βρυώνη επιτέθηκε στους Σουλιώτες το 1822.
Ισμαήλ Πρόνιος, οπλαρχηγός του Ομέρ Βρυώνη επιτέθηκε στους Σουλιώτες το 1822.
Άγο Μπέντος, αξιωματικός του Ισμαήλ πασά Πλιάσσα.
Χατζή Μπέντος, αξιωματικός του Ισμαήλ πασά Πλιάσσα.
Ισούφ-μπέης, αξιωματικός του Μαχμούτ-πασά Δράμαλη διασώθηκε στην Ακράτα το 1822.
Ταμάζ Μπίμπασης, αξιωματικός του Μαχμούτ-πασά Δράμαλη διασώθηκε στην Ακράτα το 1822.
Αβδουλάχ-μπέης, αρχηγός Αλβανών στην επίθεση κατά του Αιτωλικού το 1823 όπου και τραυματίστηκε.
Πράχο Πρεβίστας, αρχηγός Αλβανών στη μάχη της Άμπλιανης το1824.
Τσέλιο Πίτσαρης, Αλβανός οπλαρχηγός ενίσχυσε τον Περκόφτσαλη πασά στη μάχη της Άμπλιανης το1824.
Μάνε Λουζάτης, Αλβανός οπλαρχηγός πολιορκήθηκε στην Γόστιτσα το 1824.
Καλέμ Τεπελένης, Αλβανός οπλαρχηγός πολιορκήθηκε στην Γόστιτσα το 1824.
Χασάν Τσάπαρης, αλβανοτσάμης οπλαρχηγός από το Φανάρι της Ηπείρου έδρασε το 1821.
Χότο Πρόνιος, αλβανοτσάμης οπλαρχηγός έδρασε το 1821.
Ασλανάκης, αρχηγός των Αλβανών του Μουσταφάμπεη όταν αυτός μπήκε στην πολιορκούμενη Τριπολιτσά, όπου κλείστηκε και αυτός με τους υπόλοιπους
Αχμέτ-μπεης Δέμος, από τους Φιλιάτες, Αλβανός μισθοφόρος στην Τριπολιτσά το 1821 είχε στο σώμα του και 800 χριστιανούς Αλβανούς, πέθανε κατά τη διάρκεια της πολιορκίας
Λιμά-μπεης Κογιάτσας, αρχηγός Αλβανών στην πολιορκία της Τριπολιτσάς το 1821
Βελή-μπεης Κογιάτσας, αρχηγός Αλβανών στην πολιορκία της Τριπολιτσάς το 1821
Καλιό-μπεης Μπόνος, ο γιος του Μήτσα Μπόνου, αρχηγός Αλβανών στην πολιορκία της Τριπολιτσάς το 1821
Ιμπραήμ Λαλαίος, πελοποννήσιος τουρκαλβανός έδρασε στο Λάλα και την Πάτρα
Χάντζος Λαλαίος, πελοποννήσιος τουρκαλβανός έδρασε στο Λάλα την Πάτρα
Τζαφέρ Φειδάς, Λαλαίος τουρκαλβανός έδρασε το 1821.
Ρουμπής Βαρδουνιώτης, πελοποννήσιος τουρκαλβανός έδρασε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς.
Αβδούλ-μπέης Αρναούτογλου, σημαίνων Τούρκος της Τριπολιτσάς το 1821.
Ιμπραήμ Αρναούτογλου, διοικητής Καλαβρύτων μεταξύ των ετών 1820-1821.
Σουλεϊμάν Αρναούτογλου, βοεβόδας της Καλαμάτας κατά το 1821.
Νεφέζης Καραχούσος, Λαλαίος τουρκαλβανός σκοτώθηκε το 1821.
Μουσταφάς Χάτζος, Λαλαίος τουρκαλβανός σκοτώθηκε το 1821.
Μπέικος Κεχαγιάς, τουρκαλβανός διαπραγματευτής των Λαλαίων.
Κουτσοραίπ-αγας, λαλαιος τουρκαλβανός έδρασε το 1821.
Μουστά-μπεης Κιάφα Ζέζας, τουρκαλβανός αξιωματικός του Αμπάζ πασά κατά την εκστρατεία του στην Ανατολική Στερεά το 1825 (ίσως έχει προαναφερθεί).
Χοτά-μπεης Αργυροκάστρης, τουρκαλβανός αξιωματικός του Αμπάζ πασά κατά την εκστρατεία του στην Ανατολική Στερεά το 1825.
Βελή-αγας Γρεβενού, τουρκαλβανός αξιωματικός του Αμπάζ πασά κατά την εκστρατεία του στην Ανατολική Στερεά το 1825.
Μαχμούτ-μπεης Κοστούρι, τουρκαλβανός αξιωματικός του Αμπάζ πασά κατά την εκστρατεία του στην Ανατολική Στερεά το 1825.
Ιμπραήμ Κοστρέτζης, τουρκαλβανός αξιωματικός του Αμπάζ πασά κατά την εκστρατεία του στην Ανατολική Στερεά το 1825.
Μουχτάρ-μπεης Κιαφτίσης, τουρκαλβανός αξιωματικός του Κιουταχή στην Αθήνα το 1827.
Ισούφ Διβένης, Αλβανός διοικητής Λιδορικίου πριν την επανάσταση, ήταν ήπιος και αγαθός, αλλά βασανίστηκε και κρεμάστηκε από τα τείχη της ακρόπολης των Αθηνών το 1827 με άλλους 17, για αντεκδίκηση όταν σούβλισαν οι πολιορκητές Τούρκοι 2 Έλληνες αιχμαλώτους.
Μουσταφ-άγας Σουγκαρίνης, στρατηγός Γκέγκηδων του Κιουταχή κατά την πολιορκία της ακρόπολης των Αθηνών το 1827.
Μαγδαρής, αρχηγός Αλβανών στην Χίο το 1828 αιχμαλωτίστηκε από το στράτευμα του Φαβιέρου.
Μουσά-μπεης, αρχηγός τουρκαλβανών της φρουράς της Κορώνης που συνθηκολόγησε το 1828.
Μουσταφά-μπεης, αρχηγός τουρκαλβανών της φρουράς της Κορώνης που συνθηκολόγησε το 1828.
Βελή-μπεης, αρχηγός τουρκαλβανών της φρουράς της Κορώνης που συνθηκολόγησε το 1828.
Μεχμέτ Δεβόλης, φρούραρχος Σαλώνων το1828.
Ορχάν Κιαφαξίσης, αρχηγός τουρκαλβανών στην Κορακόβρυση Βοιωτίας το1828 όπου και συνελήφθει.
Κιορ Ιμπραήμ, φρούραρχος που παρέδωσε τη Ναύπακτο το 1828.
Φετά Τούκοφλης, συνυπέγραψε παράδοση Μεσολογγίου το 1829.
Νουρή Τζόπης, συνυπέγραψε παράδοση Μεσολογγίου το 1829
Μάρτζο Τσουριγούνης, συνυπέγραψε παράδοση Μεσολογγίου το 1829
Αχμέτ Πρεβίστας ή Ντεπριβιστάνη: ντερβέναγας των Κραβάρων το 1828, είχε ενδιαφέρουσα αλληλογραφία με τον Κίτσο Τζαβέλα περί αλβανικής καταγωγής, ο οποίος μόλις τον συνέλαβε τον στάμπαρε μαζί με τους άντρες του με πυρωμένη σφραγίδα σχηματίζωντας στο σώμα τους τον φοίνικα, ελληνικό εθνόσημο επί Καποδίστρια, για να τον θυμούνται.
Νουρεδίν-αγας Μπελούκμπασης, πολέμησε στην Πέτρα Βοιωτίας.
Ασλά-μπεης Μουχουρδάρης, πολέμησε με 1500 τουρκαλβανούς στη τελευταία μάχη του αγώνα στην Πέτρα Βοιωτίας. Οπότε οι Αλβανοί ήταν παρόντες και συνεπείς σε όλη τη διάρκεια και τις φάσεις της Ελληνικής Επανάστασης.
Η τύχη των τουρκαλβανών μπέηδων, αγάδων και οπλαρχηγών όταν πήγαν να ζητήσουν τους μισθούς τους από τον Κιουταχή:

«Ο Μέγας Βεζύρης Ρεσίτ Πασάς εκάλεσεν εις Μοναστήριον της Πελαγονίας τους αρχηγούς των πολεμησάντων κατά της Ελλάδος Αλβανών διά να πληρώσει εις αυτούς μισθούς και έξοδα. Προσήλθαν περίπου 400-500 φύλαρχοι και άλλοι Αλβανοί πρόκριτοι. Αφού τους υπεδέχθη ο Ρεσίτ καλώς και προσέφερεν εις αυτούς γεύμα, διέταξε κατά τινα παράταξιν του στρατού να τουφεκίσωσι τους θεωμένους Αλβανούς. Τοιαύτη περίπου ήτο πάντοτε η αμοιβή των Αλβανών διά τας υπηρεσίας προς τους Τούρκους».

Κλείνουμε την λίστα με τους Αλβανούς συμπρωταγωνιστές στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 με τον Αλβανό ανέκδοτο τον Ταφίλ Πούζη.

… το τέλος του Ταφήλ Μπούζ. Αυτός ήταν Αλβανός οπλαρχηγός στην υπηρεσία του Αλή πασά. Όταν όμως ο Αλής κυκλώθηκε από τον Χουρσίτ, ο Ταφήλ δεν είχε κανένα δισταγμό να τον προδώσει και να μπει στην υπηρεσία του Ομέρ Βρυώνη. Στη διάρκεια του Ελληνικού Αγώνα αυτομόλησε και προσεχώρησε στους Έλληνες. Μετά την απελευθέρωση διοικούσε σώμα Αλβανών που το μισθοδοτούσε η ελληνική κυβέρνηση. Το
σώμα αυτό διαλύθηκε, με εισήγηση του Θεοδ. Κολοκοτρώνη. Ο Ταφήλ τότε πήγε να συναντήσει τον Κιουταχή, ο οποίος τον σκότωσε το 1832.

Ο Θ. Κολοκοτρώνης για τον Ταφιλπούζη:

…τὸν Ταφιλπούζη μὲ τὸ τάγμα του τὸν ἀπεφάσισαν νὰ περάσει ἀπὸ τὴν Καρύταινα καὶ νὰ πάει στὴν Γαστούνη μὲ σημαία Ὀθωμανική, μὲ παντιέρες Ὀθωμανικές, μὲ τὴν χέρα τοῦ Μωάμεθ. Ἀκούοντας ἐγώ ἔστειλα καὶ τὸν ἔβγαλα μὲ καταισχύνη, καὶ ἂν εἶχα τὴν ἔχθρα ποὺ ἔλαβα ἔπειτα, θὰ τοὺς σκοτώναμε. Καὶ τοῦ ἔστειλα (τοῦ Ταφιλπούζη) καὶ ἐμάζωξε τὲς μπαντιέρες, καὶ τοῦ εἶπα ἂν περάσει καμμιὰ φορὰ μὲ ἀνοικτὲς μπαντιέρες, οἱ γυναῖκες οἱ χηρευάμενες θὰ τὸν σκοτώσουν: «Ποῦ ἀνοίγεις τὴν σημαία τὴν Τούρκικη, εἰς τὰ χώματα τὰ Ἑλληνικά;». – «Τί φταῖμε ἐμεῖς;» Ὁ Κωλέττης μᾶς εἶπε: «Δουλειὰ νὰ κάμετε καὶ ὅ,τι σημαία θέλετε. Μᾶς ἔδωσεν ὀφίκια, ἐγέλασε Τούρκους καὶ Ρωμαίους».

Τώρα ας βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματά του, όπου βλέπει πασάς ας σκεφτεί άλλους 3-4 χιλιάδες, όπου μπέης 1-2 χιλιάδες και από 500-1000 για τους υπόλοιπους για να δει τη συνεισφορά των Αλβανών στην Ελληνική Επανάσταση. Αν είχαν προσφέρει όπως λένε οι Αλβανοί θα υπήρχε ελληνικό αλλά και αλβανικό κράτος από το 1822-23.

Οθωμανοί στρατιώτες το 1821

Τουρκαλβανοί στρατιώτες το 1821

Τουρκαλβανός αγάς

Αλβανοί μισθοφόροι στην υπηρεσία των Τούρκων

Σκηνή από χορό σπαθιών στην Αλβανία

Αλβανοί άτακτοι του Οθωμανικού στρατού των Βαλκανικών πολέμων το 1912-13. Η συνεισφορά τους στην ευημερία του ελληνικού και των άλλων βαλκανικών λαών συνεχίζεται.

πηγή

 

Ποιά ήταν η συμβολή των Αλβανών στην Επανάσταση του 1821; 

 

 

Μιχάλης Στούκας

25/03/2020, 19:31 36

https://www.protothema.gr/stories/article/988709/poia-itan-i-sumvoli-ton-alvanon-stin-epanastasi-tou-1821/

Η καταστροφή της Μοσχόπολης και πολλών ελληνικών πόλεων μετά τα ορλοφικά από Αλβανούς - Τι γράφουν αγωνιστές του 1821 στα απομνημονεύματά τους για τη συμμετοχή των Αλβανών σε μάχες εναντίον των Ελλήνων - Το αλβανικό ντοκιμαντέρ για το 1821 

Ένα από τα θέματα που έχει συζητηθεί πάρα πολύ κι έχουν γραφτεί γι’ αυτό πολλά, είναι η συμμετοχή των Αλβανών στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Οι γνώμες είναι πολλές και διάφορες. Πολλοί Αλβανοί υποστηρίζουν ότι κορυφαίοι αγωνιστές του 1821 ήταν συμπατριώτες τους. Εδώ βέβαια αρχίζουν οι εκατέρωθεν επιχειρηματολογίες για Αρβανίτες, Αλβανούς, εξελληνισμένους ή ελληνόφωνους Αλβανούς κλπ. Έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές σ’ αυτό το θέμα στηριγμένοι πάντα σε στοιχεία έγκυρων και έγκριτων επιστημόνων. Εκατοντάδες σχόλια αναγνωστών, ίσως και περισσότερα από χίλια, έχουν γραφτεί για τα άρθρα μας αυτά και βέβαια κάποιοι μας έχουν «στολίσει» με διάφορους χαρακτηρισμούς. Δυστυχώς όσο δεν ανακαλύπτονται ή δεν βρίσκονται με κάποιο τρόπο γραπτά ή άλλα στοιχεία που να δίνουν ακλόνητες απαντήσεις σε βασικά ζητήματα, πολλά ερωτήματα θα αιωρούνται. Στο σημερινό μας άρθρο θα δούμε τη συμμετοχή των Αλβανών σε επιδρομές και μάχες εναντίον των Ελλήνων από τα Ορλοφικά (1770) ως την Επανάσταση του 1821, στηριζόμενοι είτε σε απομνημονεύματα αγωνιστών του ’21 είτε σε σημαντικούς ιστορικούς (Καρλ Μέντελσον Μπαρτόλντι, Κων/νος Σάθας, Τζορτζ Φίνλεϊ).
 

Η καταστροφή της Μοσχόπολης (1769) και οι επιδρομές Αλβανών στην Ελλάδα μετά τα Ορλοφικά

Η Μοσχόπολη (αλβανικά Voskopoje) είναι οικισμός της Βορείου Ηπείρου δυτικά της Κορυτσάς. Στη Βικιπαίδεια αναφέρεται ότι ανήκει στην Ελλάδα. Πρόκειται βέβαια για σοβαρό και απαράδεκτο λάθος, καθώς ανήκει στην Αλβανία. Σήμερα έχει περίπου 700 κατοίκους, όμως το παρελθόν της είναι λαμπρό. Ως το τέλος του 17ου αιώνα η Μοσχόπολη ήταν ένας μικρός οικισμός ,όμως από τις αρχές του 18ου αιώνα γνώρισε μεγάλη οικονομική και πνευματική ανάπτυξη. Στο απόγειο της ακμής της έφτασε τη δεκαετία του 1730, οπότε και ο πληθυσμός της ήταν περίπου 50.000-60.000. Οι περισσότεροι από τους κατοίκους της ήταν Έλληνες και Βλάχοι και υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του βλαχόφωνου ελληνισμού. Κύριες ενασχολήσεις των κατοίκων της ήταν το εμπόριο, η κτηνοτροφία, η κατεργασία μαλλιού, η ταπητουργία και η βυρσοδεψία ,ενώ η πόλη φημιζόταν για τη σιδηρουργία, την αργυροχοΐα και τη χαλκουργική της. Πολλοί έμποροι απ’ τη Μοσχόπολη εγκαταστημένοι στη Βιέννη, τη Βενετία, την Οδησσό, την Κωνσταντινούπολη και άλλες σημαντικές πόλεις της εποχής ,ενίσχυαν οικονομικά την πατρίδα τους και συντέλεσαν στην ίδρυση σχολείου σ’ αυτή γύρω στο 1700. Το σχολείο με την ονομασία «Ελληνικόν Φροντιστήριον» εξελίχθηκε σε σημαντικό πνευματικό κέντρο της περιοχής. Το 1744 αναβαθμίστηκε από δωρεές και μετονομάστηκε σε «Νέα Ακαδημία». Για τη συμβολή της στον Νεοελληνικό Διαφωτισμό, η Μοσχόπολη αναφέρεται την εποχή της ακμής της και ως «Νέα Αθήνα» ή «Νέος Μυστράς». Από τη Μοσχόπολη καταγόταν ο εθνικός ευεργέτης Γεώργιος Σίνας, η οικογένεια του Κωνσταντίνου Σμολένσκη, ήρωα του πολέμου του 1897 και μετέπειτα υπουργού, ο λόγιος Νεκτάριος Τέρπος, ο επίσης λόγιος Κωνσταντίνος Τζεχάνης κ.α. (Πηγή: Βικιπαίδεια).

Δυστυχώς το 1769 λόγω της συμμετοχής της πόλης στις προετοιμασίες για την εξέγερση του 1770 (Ορλοφικά), στίφη Αλβανών με επικεφαλής τους μπέηδες της γειτονικής Φράσαρης ,λεηλάτησαν και πυρπόλησαν τη Μοσχόπολη (Κ. Σάθας ‘’Τουρκοκρατούμενη Ελλάς’’). Η πόλη των 50.000 και πλέον κατοίκων, που ευημερούσε καταστράφηκε μέσα σε τρεις ημέρες. Ισχυρές συντεχνίες, αρχαιότατο εμπόριο, μέγαρα, ναοί, τεμένη, καλλιμάρμαρα σχολεία και η περίφημη «Νέα Ακαδημία» της Μοσχόπολης που είχε επικεφαλής τον Θεόδωρο Καβαλιώτη, το τυπογραφείο της, το δεύτερο στον χώρο του υπόδουλου ελληνισμού κ.ά.  αφανίσθηκαν (Κ. Σκενδέρης ‘’Ιστορία της Αρχαίας και Συγχρόνου Μοσχοπόλεως’’). Η τραγική ανάμνηση σωζόταν ως το 1916 στον Κώδικα της ιεράς μονής Προδρόμου γραμμένη από χέρι μοναχού:

 -Ω ΜοσχόπολιςΜοσχόπολις. Πού το κάλλος σου; Πού η μορφή σου ην περί τον 17ον αιώνα είχες;

 -Έχθιστοι μερόπων (ανθρώπων)προευξένησαν μη τον όλεθρον.

 (Ιωακείμ Μαρτινιανός, Μητροπολίτης Ξάνθης ‘’Συμβολαί εις την Ιστορίαν της Μοσχοπόλεως’’ Αθήνα 1930, τόμος Α’, σελ. 13)
 

Η Φράσαρη εκδικήθηκε την αντίζηλό της. Οι Αλβανοί όμως δεν σταμάτησαν εκεί. Πέρασαν στη Θεσσαλία και κατέστρεψαν τα Τρίκαλα και στη συνέχεια διαμέσου της Στερεάς Ελλάδας σκόπευαν να κατευθυνθούν προς την Πελοπόννησο. Από το έρημο τότε Μεσολόγγι πήγαν στο Αιτωλικό ,οι κάτοικοι του οποίου παραδόθηκαν με συνθήκη. Ούτε αυτή όμως σεβάστηκαν οι Αλβανοί και έκαψαν τα πάντα. Στη συνέχεια προκάλεσαν καταστροφές στην Παρνασσίδα, τη Φθιώτιδα και τη Λιβαδειά. Ο φημισμένος οπλαρχηγός της Αττικής Μητρομάρας, αρχηγός των λεμπέσηδων, τους αντιμετώπισε στην Κακιά Σκάλα της Μεγαρίδας και εξόντωσε πολλούς απ’ αυτούς. Ωστόσο πολυάριθμο στίφος κατευθύνθηκε στην Κόρινθο. Ο Αλβανός Χατζή Οσμάν, επικεφαλής 8.000 συμπατριωτών του  κατευθύνθηκε προς τη Μεσσηνία. Ο Ιωάννης Μαυρομιχάλης εγκαταλείποντας λίγους Ρώσους συμπολεμιστές του πήγε στο Νησί (Μεσσήνη) με τους Μανιάτες του. Μετά από ηρωικό αγώνα από σπίτι σε σπίτι όλοι οι γενναίοι Μανιάτες σκοτώθηκαν.

 (Κ. Σάθας ‘’Τουρκοκρατούμενη Ελλάς’’)
 

Όπως γράφει ο Φραντζής ,6.000 Αλβανοί επιτέθηκαν εναντίον της Βοστίτσας (Αιγίου). Οι κάτοικοι κατέφυγαν στη Μονή των Ταξιαρχών με επικεφαλής τον ηγούμενο Θεοφάνη. Στη δεύτερη έφοδό τους οι Αλβανοί κυρίευσαν τη μονή. Έσφαξαν όλους όσους βρίσκονταν σ’ αυτή, τη λαφυραγώγησαν και την πυρπόλησαν. Όπως γράφει ο Πουκεβίλ στο βιβλίο του ‘’Voyage dans la Grece’’ οι Αλβανοί μπήκαν από παντού στον Μοριά, έπνιξαν στην Επανάσταση στο αίμα και παρεκτράπηκαν σε βάρβαρες λεηλασίες και απάνθρωπες καταστροφές. Κι όταν δεν έβρισκαν πρόχειρη λεία ,συλλάμβαναν τους δύσμοιρους Πελοποννήσιους και τους εξανάγκαζαν σε υπογραφή ομολογιών πληρωτέων σε ορισμένο χρόνο ή τους πουλούσαν σαν σκλάβους. 20.000 Μοραΐτες πουλήθηκαν τότε σε Τούρκους και Αφρικανούς.

Από το 1770 ως το 1779 η Πελοπόννησος έγινε έρμαιο των πολυάριθμων Αλβανών ληστών. Όμως καθώς έγιναν επικίνδυνοι και για τους ίδιους τους Τούρκους, αντιμετωπίστηκαν και εξοντώθηκαν από τον Χατζή Τζεζαϊρλή που απέκτησε το προσωνύμιο γαζής (νικητής). Με τα κεφάλια 4.000 απ’ αυτούς και συνδετική ύλη άμμο και ασβέστη, κατασκεύασε πυραμίδα. Διέταξε μάλιστα όποιος πείραζε το αποτρόπαιο αυτό κτίσμα να θανατώνεται.

Οι Αλβανοί στην Ελληνική Επανάσταση του 1821

Το 2018, παρουσιάστηκε στην αλβανική τηλεόραση ένα ντοκιμαντέρ, όπου ιστορικοί από τη γειτονική μας χώρα ισχυρίζονται ότι σχεδόν όλοι οι ήρωες του 1821 ήταν Αλβανοί και πως ουσιαστικά οι Αλβανοί απελευθέρωσαν την Ελλάδα από τον οθωμανικό ζυγό!

Ο ιστορικός Πασκάλ Μίλο ήταν σαφής: “Οι Αλβανοί ήταν οι ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης”.

Στη συνέχεια, ο αφηγητής του ντοκιμαντέρ, μας ενημερώνει ότι ο Μάρκος Τζαβέλας, ο Κίτσος Τζαβέλας, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Αντώνης Κριεζής, η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, ο Καραϊσκάκης και ο Μιαούλης, ήταν Αλβανοί που είχαν έρθει (προφανώς όχι οι ίδιοι, αλλά οι πρόγονοί τους...) στην Ελλάδα πριν από αιώνες! Στο ίδιο ντοκιμαντέρ ένας άλλος Αλβανός ιστορικός, ο Μάθιου Άρεφ ισχυρίζεται ότι: “Μακεδόνες και Αλβανοί ήταν ένας λαός” και συνεπώς ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν κι αυτός Αλβανός!

Αποσπάσματα από το ντοκιμαντέρ, όπως παρουσιάστηκαν στον ANT1, μπορείτε να βρείτε στο YouTube (δείτε π.χ. “Αλβανική” η Επανάσταση του 1821 σύμφωνα με τους Αλβανούς).

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάποιοι από τους ήρωες του 1821, ήταν Αρβανίτες, όχι Αλβανοί, που ζούσαν όμως στον ελλαδικό χώρο για αιώνες και είχαν καθαρά ελληνική εθνική συνείδηση. Ας δούμε ένα χαρακτηριστικό, άγνωστο γεγονός.

Ο Ιωάννης Γκούρας (1791-1826), ήταν ένας γενναίος και ικανός οπλαρχηγός, ο οποίος δυστυχώς στιγματίστηκε από τη δολοφονία του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Γεννήθηκε στο χωριό Γκουρίτσα Παρνασσίδας. Το τοπωνύμιο και κατ’ επέκταση το επώνυμο Γκούρας, σύμφωνα με τον Χαράλαμπο Π. Συμεωνίδη (ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΙΚΩΝΥΜΙΩΝ), είναι αλβανικό.

Gurra<αλβαν. gurre-a, “πηγή νερού που αναβλύζει από βράχο”. Ίσως η αλβανική λέξη προέρχεται από την ελληνική λέξη γούρνα, που είναι μεσαιωνική.

Τον Ιούλιο του 1824, ο Ιωάννης Γκούρας, με τη βοήθεια των οπλαρχηγών Ρούκη και Ευμορφόπουλου, συνέτριψε τις δυνάμεις του ικανότατου Ομέρ πασά της Καρύστου στον Μαραθώνα. Σκοτώθηκαν 260 άνδρες του Ομέρ, ο αρχηγός των γενίτσαρων Ιμπραήμ και άλλοι αξιωματικοί, ενώ οι Έλληνες αποκόμισαν πλούσια λάφυρα, όπλα και δύο σημαίες.

Ο Γκούρας, μετά τον θρίαμβό του, σε επιστολή του προς την δημογεροντία των Αθηνών, χαρακτήριζε τη νίκη του ανώτερη σε ηρωισμό και από εκείνη της Γραβιάς του 1821, γιατί “ενίκησα εκεί όπου ενίκησε πάλαι ποτέ και ο Μιλτιάδης”.

Βλέπουμε λοιπόν, ποια ήταν τα πρότυπα των αγωνιστών του 1821, ποιοι ήταν οι ήρωες γι’ αυτούς. Και ο Γκούρας, δεν προκύπτει πως είχε ιδιαίτερη μόρφωση. Παιδί φτωχής και άσημης οικογένειας ήταν, που εντάχθηκε στο σώμα του συγγενή του αρματολού Δημήτριου Πανουργιά σε ηλικία 17 ετών...

Οι Έλληνες αγωνιστές του 1821, βρέθηκαν αντιμέτωποι σχεδόν αποκλειστικά, με Τούρκους και Αλβανούς. Μόνο το εκστρατευτικό σώμα του Δράμαλη, το οποίο απαρτιζόταν κυρίως από Τούρκους-Χαλτούπηδες της Ανατολής και οι δυνάμεις του Ιμπραήμ, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αποτελούνταν από Άραβες. Βέβαια, όπως είδαμε στο άρθρο μας για τον Ιμπραήμ, στην απόβασή του στην Κρήτη, συμμετείχαν και Αλβανοί...


Αλβανοί είναι αυτοί που αντιμετωπίζει ο Διάκος στην Αλαμάνα και σε Αλβανό δερβίση, επικεφαλής Αλβανών, μιλά ο Οδυσσέας Ανδρούτσος στο Χάνι της Γραβιάς, πυροβολώντας τον και σκοτώνοντάς τον (Κ.Μ. Μπαρτόλντι, “Ιστορία της Ελλάδος”, τόμος Α’ σελ. 285-288).

Ο Αχμέτ Ντέμος και ο Ελμάζ Μπόνος, Τσάμηδες, μαζί με τον Κεχαγιάμπη εισβάλλλουν στην Πελοπόννησο, λεηλατούν και πυρπολούν την Αιγιαλεία, ανασκολοπίζουν (=παλουκώνουν, “σουβλίζουν”), χωρικούς για παραδειγματισμό και κλείνονται στην Τριπολιτσά. Από τους 12.000 πολιορκημένους στην πόλη, οι 7.000 ήταν Αλβανοί. Όπως είχαμε αναφέρει και στο σχετικό άρθρο μας για την άλωση της Τρίπολης (Τριπολιτσάς), οι περισσότεροι από αυτούς αναχώρησαν από την πόλη με συνθήκη και την εγγύηση του Θ. Κολοκοτρώνη, ο οποίος έδωσε εντολή στον Πλαπούτα και στους Υδραίους Θ. Γκίκα και Π. Μαρκέζη, που γνώριζαν την αλβανική γλώσσα να τους συνοδεύσουν με ασφάλεια.

Τη στρατιά του πασά της Σκόδρας Μουσταφά Ρεσίτ Πασά Μπουσάτλι, την αποτελούσαν 8.000 Μιρδίτες, (λαός που ζει στη Βόρεια Αλβανία και μάλιστα το 1921, ίδρυσαν ένα βραχύβιο κράτος που ονομαζόταν Rebulbic of Mirdita, ιδρύθηκε στις 17 Ιουλίου 1921 και διαλύθηκε στις 20 Νοεμβρίου 1921). 4.000 Μιρδίτες, με επικεφαλής τον Τζελαλεδίν Μπέη, αναμετρήθηκαν με τους Έλληνες στη μάχη του Κεφαλόβρυσου όπου σκοτώθηκε ο Μάρκος Μπότσαρης.

Ο Κιουταχής, αφού "εξασφάλισε με τα καθιερωμένα δώρα την αλβανική τιμιότητα", όπως γράφει ο Μπαρτόλντι, πέρασε το Μακρυνόρος (όρος της Δ. Στερεάς στον νομό Αιτωλοακαρνανίας, απ' όπου διέρχεται η Εθνική Οδός Αντιρρίου-Ιωαννίνων και όπου βρισκόταν ως το 1881 τα ελληνοτουρκικά σύνορα), επικεφαλής 20.000 Αλβανών και έφτασε στο Μεσολόγγι το οποίο και πολιόρκησε από την ξηρά.

Στην συμβολή τριών γραφικών κοιλάδων όπου βρίσκεται η Αράχωβα, έγινε η ιδιαίτερα φονική μάχη μεταξύ Ελλήνων, με επικεφαλής τον Γ. Καραϊσκάκη και Αλβανών, με αρχηγούς τους Μουστάμπεη και Κεχαγιάμπεη, που έληξε με ελληνικό θρίαμβο (Νοέμβριος 1826).

Αλβανοί αντιστάθηκαν λυσσαλέα τον Φεβρουάριο του 1827 στον Άγιο Σπυρίδωνα, που δεσπόζει στο λιμάνι του Πειραιά.

Οι Αλβανοί που μετείχαν στις πολιορκίες του Μεσολογγίου ως μισθοφόροι του Ομέρ Βρυώνη και του Κιουταχή, αποκαλούσαν την πόλη “σαράφ”, δηλαδή τράπεζα και πηγή πλουτισμού τους (Κ.Μ. Μπαρτόλντι)

Οι αγωνιστές του 1821 για τη δράση των Αλβανών κατά την Επανάσταση

Ας δούμε τι γράφουν όμως για τους Αλβανούς που πολέμησαν εναντίον των Ελλήνων, οι ίδιοι οι αγωνιστές του 1821 στα απομνημονεύματά τους.

“Ο Μεχμέτ Ρεσίτ Πασάς από του Ιουνίου μέχρι του Αυγούστου 1823 συνήψε πεισματωδεστάτας μάχας περί το Τρίκερι. Δύο επίσημοι Αλβανοί ηγούντο των αλβανοτουρκικών σωμάτων, ο Ισμαήλ Πασιάς Πλιάσας (Πλιάσα Κορυτσάς) και ο Μπανούς Σεβράνης” (Λάμπρος Κουτσονίκας, “Γενική Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως”).

“Οι πολιορκηταί του Μεσολογγίου, προειδοποιημένοι όντες, ως ανωτέρω ερρέθη, περί της αφίξεως του επικουρικού σώματος, άμα ως ήκουσαν εις την κορυφήν του όρους τουφεκισμόν, υποπτευθέντες εισβολήν εις τα στρατόπεδα αυτών, ετοποθέτησαν άνωθεν των σκηνωμάτων των και εις τους πρόποδας του όρους επέκεινα των 3.000 Αλβανών υπό τον Μουστάμπεην Κιαφζέζην” (Α. Μίχος, “Απομνημονεύματα”).


“Τον Κεχαγιάμπεην, Μουστάμπεην και όλους τους αξιωματικούς του Κιουταχή και της Αρβανιτιάς σας κάμω όρκον εις τον Θεόν, όπου ήτον ως 2.500” (Νικ. Δ. Μακρής, “Ιστορία του Μεσολογγίου”)

“Ούτη η μοίρα εσύγκειτο εξ 9.000 στρατεύματος σχεδόν υπό τας διαταγάς του Σουλεϊμάν Πασιά Μπεράτη” (Σπυρομήλιος, “Απομνημονεύματα της Δευτέρας Πολιορκίας του Μεσολογγίου”).

“Αριθμούντες δε οι Λαλαίοι εις χιλίους πεντακοσίους οπλοφόρους πεζούς και εις τετρακοσίους ιππείς” (Κων. Μεταξάς, “Ιστορικά Απομνημονεύματα εκ της Ελληνικής Επαναστάσεως”).

Ο Λάλας, ορεινός οικισμός της Ηλείας, 30 χιλιόμετρα ΒΑ του Πύργου, είναι άμεσα συνδεδεμένος με την Ελληνική Επανάσταση. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας, ήταν εκεί εγκατεστημένοι Αλβανοί, οι οποίοι μετά τα Ορλοφικά (1770), συγκρότησαν ένα ισχυρό ισλαμικό πυρήνα στην Ηλεία. Οι Λαλαίοι, ήταν σκληροί πολεμιστές και είχαν εξελιχθεί σε μάστιγα των ελληνικών πληθυσμών με τις συχνές επιδρομές εναντίον τους,τις λεηλασίες και τις πυρπολήσεις. Στις 29 Μαΐου 1821, σώμα Κεφαλλονιτών και Ζακυνθινών, με επικεφαλής τον Ανδρέα Μεταξά, άρχισε τη συστηματική πολιορκία του Λάλα. Στις 11 Ιουνίου, έφτασε η βοήθεια που είχαν ζητήσει οι Αλβανοί από τους Τούρκους της Πάτρας, με επικεφαλής τον Γιουσούφ, οι οποίοι δυο μέρες αργότερα επιτέθηκαν εναντίον των Ελλήνων. Ακολούθησε σκληρή, ολοήμερη μάχη, αλλά οι ελληνικές γραμμές δεν διασπάστηκαν. Οι Έλληνες, τελικά οχυρώθηκαν στη Δίβρη. Στις 17 Ιουνίου οι Τούρκοι επέστρεψαν στην Πάτρα και τους ακολούθησαν και οι Λαλαίοι με τις οικογένειές τους, οι οποίοι προηγουμένως είχαν πυρπολήσει τα σπίτια τους. Στη συνέχεια, επιβιβάστηκαν σε καράβια με προορισμό την Ανατολή. Η ελληνική αυτή νίκη, ήταν από τις σημαντικότερες της πρώτης περιόδου του Αγώνα και απάλλαξε την Επανάσταση από έναν επικίνδυνο εχθρό. (Πηγή: ΕΓΚ/ΔΕΙΑ “ΔΟΜΗ”, Έκδοση 2005).

Ας επανέλθουμε όμως στα Απομνημονεύματα των αγωνιστών του 1821, για τις ελληνοαλβανικές συγκρούσεις στη διάρκεια του Αγώνα.

“Βεβαιώνεται μάλιστα, ότι έπειτα ήλθαν με τον Δράμαλην έως εις την Αλαμάναν ως 8.000 Αλβανοί, από τους οποίους πολλοί έτυχαν να είναι εις την άλωσιν της Τριπολιτσάς και αφού εβεβαιώθησαν ότι τους φέρνει δια να πολεμήσει την Πελοπόννησον έφυγαν όλοι και πήγαν πίσω” (Φωτάκος, “Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως”).

“Ο Ρουμπής και ο Μαραμπούτης με τους εντοπίους, ίνα αποπλύνουν το όνειδος της προτέρας εκεί ήττης των, και επίδειξιν ποιήσωντι της περί το εμπείρως μάχεσθαι φήμης ων, αντεφιλοτιμήθησαν προς τους ανταμιλλωμένους επιδεικτικώς Αλβανούς του Κεχαγιάμπεη...” (Μ. Οικονόμου “Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενίας”).

“Τον Ταΐρ Αμπάζη, έναν αγαπημένον του Αλήπασα, γνωστικόν και πολλά άξιον Τούρκον Αρβανίτη, τον είχαν στελμένον οι Τούρκοι, το κόμμα του Αλήπασα, εις το Μεσολόγγι και Βραχώρι (Αγρίνιο), σε όλα αυτά τα μέρη να ιδεί τα τρέχοντα των Ρωμαίγων, αν δουλεύουν δια τον αφέντη τους τον Αλήτιασα, όπως έλεγαν”(Μακρυγιάννης, “Απομνημονεύματα”).

"Εισήλθον εις την Πελοπόννησον δώδεκα χιλιάδες Αλβανοί, οι οποίοι ως βάρβαροι και απάνθρωποι έπραττον τα μύρια κακουργήματα μη γνωρίζοντες άλλον παρά την θέλησίν των" (Αναγνώστης Κοντάκης, "Απομνημονεύματα") "Απετελείτο από 5.000 Μωαμεθανούς Γκέγκηδες και 3.000 καθολικούς Μιρδίτες (ο στρατός του Μουσταφά πασά της Σκόδρας) (G. Finlay, "History of the Greek Revolution").

"Με τους Αλβανούς φρουράρχους της Πρεβέζης Σουλεϊμάν Ασλάνην και Κασίμ Συριάνην έρχεται εις συνεννόησιν περί παραδόσεως της πόλεως κατά το 1829 ο Γεώργιος Βαρνακιώτης") (Κάρπος Παπαδόπουλος, "Τα Κατά Γ. Βαρνακιώτην, σελ. 210).

"Η δύναμις του Ομέρ Βρυώνη εσύγκειτο από Αλβανούς, έχοντας την αυτήν ενδυμασίαν, τον αυτόν οπλισμόν και τα αυτά σχεδόν ήθη και έθιμα με τους Έλληνας..." (Δ. Αινιάν, "Απομνημονεύματα").

"Ο δε Ελμάζ Βέης, αφού προηγουμένως κατεδήωσε (κατέστρεψε εντελώς) την Αργολίδα, εισήλασε και ούτος εν αυτή (Τριπολιτσά) μετά τριών χιλιάδων σκιπεταρών" (F.C.H. Ponqueville, "Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως).

"Τρισχίλιοι Γενίτσαροι και Αρναούται επέβαιναν του στόλου του Χοσρέφ Πασιά, ο οποίος επετέθη κατά την 2αν Ιουλίου 1825 και κατέστρεψε τα Ψαρά" (Jurien de la Graviere - "Ιστορία του υπέρ της Ανεξαρτησίας των Ελλήνων Αγώνος", Αθήνα 1894).

"Τότε (26/9/1826), είδομεν και Αρβανίτικα τάγματα..." (Νικ. Καρώρης, "Ημερολόγιον Πολιορκίας").

"Οι Αρβανίτες άρχισαν να έχουν ομιλίες με ημάς. Αυτοί ήτον 3.000 και εκείνοι ήταν η δύναμιν της τουρκικής φρουράς" (Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής Φυλής).
"Περί τας 23 Απριλίου έφθασαν εις την Πιάναν δύο ιππείς απεσταλμένοι δρομαίως από τον Ζαΐμην και Λόντον με γράμματα προς εμέ των 22 του ιδίου και με γράφουν από την μονήν των Ταξιαρχών, ότι ο Κεχαγιάμπεης του Χουρσίτ Πασιά με τους Αλβανούς Αλιόμπεην, Τέμον, Ελμάζμπεην και Βεζήρμπεην Γιάτσην με 3.500 στρατιώτας επιλέκτους ανεχώρησαν από το στρατόπεδον των Ιωαννίνων και διαλθόντες όλην την Ακαρνανίαν και Αιτωλίαν έφθασαν από το Μεσολόγγι εις Ναύπακτον προχτές..." (Κανέλλος Δεληγιάννης, "Απομνημονεύματα").

Τέλος ο Θ. Κολοκοτρώνης, σε επιστολή του προς τους πρόκριτους της Ύδρας έγραφε:

"Και αφού σω Θεώ απαλλαγώμεν των Αρβανιτών, ελπίζομεν εντός ολίγου την καταστροφήν των εγχώριων" (Δ. Κόκκινος, "Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως").
Επίλογος

Οι ισχυρισμοί των Αλβανών ότι αυτοί απελευθέρωσαν την Ελλάδα ,είναι φαιδροί και έωλοι. Οι πολλοί Αρβανίτες που πήραν μέρος στην Επανάσταση του 1821, είχαν καθαρά ελληνική εθνική συνείδηση. Οι Αλβανοί, ήταν συχνά η αιχμή του δόρατος των οθωμανικών στρατευμάτων. Δυστυχώς, και μετά τη δημιουργία του αλβανικού κράτους, ως και τις μέρες μας, οι αλβανικές ηγεσίες έχουν καθαρά ανθελληνική στάση. Παρά την τεράστια βοήθεια και στήριξη από την Ελλάδα.

Πρόσφατη είναι η μεγάλη αρωγή της χώρας μας στην Αλβανία, κατά τους φονικούς σεισμούς του περασμένου Νοεμβρίου. Το "ευχαριστώ" του Έντι Ράμα, ήταν μόνο λόγια. Τα έργα του; Η εγκατάσταση 30.000 Πακιστανών δίπλα στα ελληνοαλβανικά σύνορα, στα χωριά της ελληνικής μειονότητας! Αυτοί που θα μείνουν και σε σπίτια που θα επιτάξει το αλβανικό κράτος, προέρχονται από την Τουρκία. Φυσικά, πρόκειται για μια άθλια συνεργασία Ράμα-Ερντογάν, σε βάρος της χώρας μας. Στη δίνη του κορονοϊού, το θέμα αυτό έχει περάσει στα ψιλά. Θα μας απασχολήσει όμως πολύ σύντομα, ίσως και πριν από την ελληνική κυβέρνηση, που μάλλον, παραμένει αδρανής...

Πηγή για το άρθρο, ήταν το βιβλίο του Αλέξανδρου Χ. Μαμμόπουλου, "Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΛΗΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ", ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ, ΑΘΗΝΑ 1963.