Έκθεση: Θησαυροί της Μακεδονίας στο νέο Mουσείο Πέλλας

Στην έκθεση «Μακεδονικοί θησαυροί» θα παρουσιαστούν περισσότερα από 500 αρχαιολογικά ευρήματα.

Περισσότεροι από 500 θησαυροί της μακεδονικής γης, ανάμεσά τους χρυσά στεφάνια, χρυσές μάσκες, κοσμήματα, κράνη πολεμιστών, περίτεχνα αγάλματα, αγγεία και πολλές ακόμη αρχαιότητες θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό σε μεγάλη έκθεση που θα εγκαινιαστεί...
την άνοιξη στο Μουσείο της Πέλλας.



Το 2011 οι Μακεδόνες κατέκτησαν με δύο μεγάλες εκθέσεις την Οξφόρδη (Μουσείο Ashmolean) και το Παρίσι (Λούβρο). Το 2013 έρχεται η ώρα να πατήσουν ξανά στη γενέτειρά τους.

Η περιοδική έκθεση που προετοιμάζεται αυτό τον καιρό από την ΙΖ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων έχει τίτλο «Μακεδονικοί θησαυροί» και θα φιλοξενηθεί στον πάνω όροφο του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου, που ήδη εξοπλίζεται κατάλληλα για να υποδεχτεί το μεγάλο γεγονός.

Τμήμα από το χρυσό έλασμα οχάνου ασπίδας, με παράσταση πολεμιστών. Προέρχεται από την Βασιλική Ταφική Συστάδα των Τημενιδών στις Αιγές

«Πρόκειται για μία εξαιρετικά εντυπωσιακή έκθεση. Θα παρουσιαστούν ευρήματα κυρίως από το Αρχοντικό Πέλλας και τις Αιγές, τα οποία αποτελούν προϊόν της αρχαιολογικής έρευνας των τελευταίων 25 χρόνων. Ελάχιστα από αυτά έχουν παρουσιαστεί στις εκθέσεις στο Ashmolean και στο Λούβρο αλλά όχι στο ελληνικό κοινό. Τα περισσότερα μάλιστα δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ και πουθενά», εξηγεί στον «ΑτΚ» η δρ Αγγελική Κοτταρίδη, προϊσταμένη της ΙΖ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. «Μας ενδιαφέρει να αναδείξουμε την πλήρη εικόνα του πολιτισμού που αναδύεται από αυτά, ενός πολιτισμού που αναπτύσσεται στη μακεδονική γη, επιδιώκουμε μέσα από την έκθεση να δούμε όλες τις απόψεις του. Δυστυχώς στους περισσότερους δεν μας είναι οικείος ο μακεδονικός πολιτισμός, σκεφτόμαστε με στερεότυπα του ‘70, δεν έχουμε αφομοιώσει τα αποτελέσματα της νεότερης έρευνας».

Παράλληλα, θα εγκαινιαστεί την άνοιξη στο Μουσείο της Πέλλας μία ακόμη έκθεση που θα αναφέρεται στο Ανάκτορο (μικρός εκθεσιακός χώρος).

Επίσης η ΙΖ' ΕΠΚΑ προετοιμάζει την ίδια περίοδο φωτογραφική έκθεση που θα φιλοξενηθεί στο λόμπι του Μουσείου Πέλλας. Η έκθεση αυτή θα αφορά τη μνήμη του Αλέξανδρου και πώς αυτή αφομοιώνεται στην παγκόσμια τέχνη μέσα από περσικά και βυζαντινά χειρόγραφα, αριστουργήματα της αρχαίας τέχνης αλλά και καλλιτεχνικές δημιουργίες της Δύσης.

«Θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα είμαστε έτοιμοι να εγκαινιάσουμε και τις τρεις αυτές εκθέσεις γύρω στο Μάιο με Ιούνιο ώστε να προσελκύσουμε και το ενδιαφέρον των τουριστών κατά τη θερινή περίοδο», τονίζει η κ. Κοτταρίδη. Οπως λέει, αυτό τον καιρό ολοκληρώνεται και η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του Μουσείου της Πέλλας, επιβλητικού κτιριακού συγκροτήματος που εγκαινιάστηκε το 2009.

Πήλινη κεφαλή Περσεφόνης (περ. 480 π.Χ.) από τάφο της Συστάδας των Βασιλισσών στη Βασιλική Νεκρόπολη των Αιγών

Τα εκθέματα

Στην έκθεση «Μακεδονικοί θησαυροί» θα παρουσιαστούν περισσότερα από 500 αρχαιολογικά ευρήματα. Η παρουσίασή τους στοχεύει να αναδείξει τη συνέχεια του µακεδονικού βασιλείου από την Εποχή του Σιδήρου ώς την Ελληνιστική Περίοδο.

Η αρχαιολογική ομάδα που ετοιμάζει την έκθεση δεν επιδιώκει να δώσει έμφαση στο χρυσό, όμως το βλέμμα του επισκέπτη θα τραβήξουν χωρίς αμφιβολία τα χρυσά αντικείμενα, σαφής ένδειξη της οικονομικής ευμάρειας και της δόξας του μακεδονικού βασιλείου. Ετσι θα παρουσιαστούν πάνω από 10 χρυσές μάσκες και κράνη πολεμιστών από το Αρχοντικό, χρυσά και αργυρά κοσμήματα διαφόρων περιόδων, όπλα. Πολυάριθμα θα είναι τα αντικείμενα της βασιλικής οικογένειας των Αιγών, όπως το χρυσό στεφάνι από το ιερό της Εύκλειας και άλλο χρυσό στεφάνι από την Πέλλα. Πρωταγωνιστικό ρόλο θα έχει η περίφημη Δέσποινα των Αιγών, πολύχρυσο ταφικό σύνολο που αυτό το διάστημα φιλοξενείται στην έκθεση «Πριγκίπισσες της Μεσογείου στην αυγή της Ιστορίας» στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα.

Κι ακόμη, ξεχωριστής ομορφιάς είναι οι πήλινες κεφαλές που βρέθηκαν σε τάφο βασίλισσας του 5ου αιώνα στις Αιγές, ενώ στα πιο ασυνήθιστα εκθέματα συμπεριλαμβάνονται... αβγά στρουθοκαμήλου που βρέθηκαν σε τάφο του 330 π.Χ. «Τα εξωτικά αυτά αβγά χρησιμοποιούνταν ως μυροδοχεία και μαρτυρούν τις επαφές της αρχαίας Μακεδονίας με το εξωτερικό», εξηγεί η κ. Κοτταρίδη.
Μεγάλο μέρος της έκθεσης «Μακεδονικοί θησαυροί» θα καταλαμβάνουν τα κοσμήματα, τα πρωιμότερα των οποίων χρονολογούνται ήδη στην εποχή του σιδήρου.

Χρυσοφόρος πολεμιστής του Αρχοντικού Πέλλας

Αρχοντικό και Αιγές

Οι Αιγές και η Πέλλα (μέσα από τα ευρήματα του Αρχοντικού), η παλαιότερη και η νεότερη πρωτεύουσα των Μακεδόνων, στος δύο πλευρές του Θερμαϊκού κόλπου (κατά την αρχαιότητα έφτανε στην περιοχή αυτή ως γνωστόν η θάλασσα) θα αποτελέσουν τους δύο πόλους της έκθεσης. «Από τη μια η Πέλλα είναι μία σπουδαία ελληνιστική πόλη, οικουμενική, που αντίστοιχή της δεν υπάρχει στον ελληνικό κόσμο, κι από την άλλη οι Αιγές, ο αρχέγονος πυρήνας των Μακεδόνων», εξηγεί η κ. Κοτταρίδη.

Ο οικισμός του Αρχοντικού, που βρίσκεται σε απόσταση 5 χλμ. από την Πέλλα, κατοικείται από την αρχαιότερη νεολιθική περίοδο (6η χιλιετία) έως και τα υστεροβυζαντινά χρόνια (14ος αι.). Εως και το τέλος του 5ου αι. π.Χ., όταν η Πέλλα επιλέχθηκε από το νεωτεριστή βασιλιά Αρχέλαο να γίνει η νέα πρωτεύουσα της Μακεδονίας, αποτελούσε τη σημαντικότερη πόλη της βόρειας Βοττιαίας (η χώρα των βουκόλων, μεταξύ των ποταμών Αξιού και Λουδία). Το αστικό αυτό κέντρο πάνω στο σταυροδρόμι των βασικών οδικών αξόνων της Κάτω Μακεδονίας και κοντά στην τότε ακτογραμμή του Θερμαϊκού Κόλπου, αποτελώντας νευραλγικό σημείο ελέγχου και ορμητήριο των Αργεάδων Μακεδόνων με επικεφαλής τους Τημενίδες. Η χρονολόγηση των παλαιότερων τάφων του δυτικού νεκροταφείου του Αρχοντικού, τους οποίους ερευνά συστηματικά εδώ και περισσότερα από 15 χρόνια ο αρχαιολόγος της ΙΖ' ΕΠΚΑ Παύλος Χρυσοστόμου, πιστοποιεί ότι η εγκατάσταση των Μακεδόνων στην περιοχή είχε γίνει ήδη στο β' μισό του 7ου π.Χ.

Οι ανασκαφές έχουν αποκαλύψειμ μεταξύ άλλων, πολυάριθμες ταφές πολεμιστών που εντυπωσιάζουν με τα σύμβολα της υπεροχής τους και την τεχνολογία του οπλισμού τους και που μαζί με τις πλούσιες γυναικείες υποδεικνύουν τον ηρωικό χαρακτήρα και τον ηγετικό ρόλο ορισμένων οικογενειών της στρατιωτικής αριστοκρατίας του Αρχοντικού.

Από την πλευρά της η προϊσταμένη της ΙΖ' ΕΠΚΑ είναι πεπεισμένη, βάσει των ευρημάτων, ότι οι τάφοι του Αρχοντικού δεν είναι απλώς αριστοκρατών αλλά βασιλικοί. Ετσι, στην έκθεση ο επισκέπτης θα μπορεί να δει δίπλα - δίπλα αρχαιότητες που σχετίζονται με τους ηγεμόνες του Αρχοντικού και με τους βασιλείς των Αιγών. «Θα δούμε τα κοινά στοιχεία και τις διαφορές ανάμεσα στις δύο κοινότητες και τις συνήθειές τους. Για παράδειγμα, στο Αρχοντικό δεν έχουμε καύσεις, ενώ στις Αιγές έχουμε. Από την άλλη, στο Αρχοντικό έχουμε χρυσές μάσκες ενώ στις Αιγές όχι», λέει η κ. Κοτταρίδη.

Καθώς ο επισκέπτης θα περνά από το ισόγειο του Μουσείου της Πέλλας όπου φιλοξενείται η μόνιμη έκθεση με κυρίως ελληνιστικά αντικείμενα, θα έχει την ευκαιρία ανεβαίνοντας στη νέα έκθεση του πρώτου ορόφου να δει αρχαϊκά και κλασικά ευρήματα αποκτώντας μία πληρέστερη εικόνα της αρχαίας Μακεδονίας.

Την επίβλεψη της έκθεσης έχει η αρχιτεκτόνισσα Αλκμήνη Πάκα, ενώ για τη μουσειολογική μελέτη η Α. Κοτταρίδη συνεργάστηκε με την αρχαιολόγο της ΙΖ' ΕΠΚΑ Αναστασία Γεωργιάδου.

ΤΗΣ ΧΡΥΣΑΣ ΝΑΝΟΥ / Αγγελιοφόρος

Το χρυσό στεφάνι βελανιδιάς που βρέθηκε στην Αγορά των Αιγών το 2008 θα παρουσιαστεί στην έκθεση

Δείτε ακόμη:
Διαβάστε ~ Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας σε e-book
Εικονική αναπαράσταση της «Οικίας του Διονύσου» στην Πέλλα
Με το Μέγα Αλέξανδρο στο Λούβρο ΕΤ3 (Βίντεο)
Μέγας Αλέξανδρος ο Μακεδών ΕΡΤ - Μουσείο Λούβρου (Βίντεο)