Η προέλευση των ονομάτων των ανέμων

Τα ονόματα των ανέμων είναι: Βοριάς ή Τραμουντάντα, Νοτιάς ή Όστρια, Λεβάντες ή Απηλιώτης και Ζέφυρος ή Πουνέντες.

Υπάρχουν και οι ενδιάμεσοι: Γραίγος, Γαρμπής ή Λίβας, Μαΐστρος και Σιρόκος.

Ο Βαρέας ή Βοριάς παράγεται από ρίζα *For, απ' όπου οι λέξεις: όρειος, ορεινός, Ορέστης, ορίζω, διορίζω, όρος, όριον κ.ά. Φαίνεται ότι ο Βοριάς αρχικά είναι ο ορεινός άνεμος, που έρχεται από τα βουνά της μακρινής πατρίδας του Ορέστη, δηλαδή από τη χώρα των Υπερβορείων. Γι' αυτό οι ναυτικοί μας σήμερα τον λένε...

Τραμουντάνα (στα ιταλικά montagnia είναι τα βουνά και tramontagnia είναι ο αέρας που φυσά από τα βουνά).

Ο Νοτιάς ή Οστρια είναι ο αντίθετος του Βοριά, ο υγρός, ο βροχερός, ο γιομάτος υγρασία άνεμος. Γι' αυτό το ρήμα νοτίζω (από το Νότο) πάει να πει: υγραίνω, βρέχω. Νότισμα, είναι η ύγρανση και νοτερός ονομάζεται αυτός που έχει πολλή υγρασία. Η σανσκριτική ρίζα είναι *snu, το στάζειν και snutas ο στάζων, nutas νοτιάς.

Ο Λεβάντες ή Απηλιώτης, ο από + ηλιώτης (από τον ήλιο) είναι ο ανατολικός άνεμος, ο Ηλιώτης, που έρχεται από τα χρυσά παλάτια του ήλιου.

Ο Ζέφυρος ή Πουνέντες (ιταλικά: Ponente) ο δυτικός άνεμος, παράγεται από το ζόφο, επειδή είναι συχνά θυελλώδης, σκοτεινός και -ένας λόγος παραπάνω- έρχεται από τη Δύση. Αυτός είναι ο ζοφερός Ζέφυρος, ο ζοφώδης, ο σκοτεινός άνεμος της Δύσης.

Ο Γραίγος παράγεται από την ιταλική λέξη Grecovento που πάει να πει άνεμος από την Ελλάδα, δηλαδή ο βορειοανατολικός άνεμος.  Για τους Βενετσιάνους που ταξίδευαν στη Μεσόγειο ήταν άνεμος grego «ερχόταν» δηλαδή από τη χώρα των Γραικών, την Ελλάδα.  Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας ο ίδιος άνεμος λέγεται ΜΕΣΗΣ.

O Γαρμπής παράγεται από την αραβική Garbi, που έδωσε την ισπανική Garbin (απ' όπου Γαρμπής), που πάει να πει νοτιοδυτικός. Ο Γαρμπής, όμως, ονομάζεται και Λίβας: λέξη ελληνική που παράγεται από το αρχαίο λιψ (γενική: λιβός), που είναι, όπως μας λέει ο Αριστοφάνης, ο αέρας που έρχεται από
τη Λιβύη. Αλλοι, όμως, ετυμολογούν τη λέξη από ρίζα *λιβ, από όπου λείβω: χέω, υγρασία.

Ο Μαΐστρος, ο βορειοδυτικός άνεμος, και ο Σιρόκος, ο νοτιοανατολικός, είναι λέξεις ιταλικές.  Η λέξη Μαΐστρος, συχνά αναφερόμενη και ως "μαϊστράλι" έχει κυριαρχήσει, και στην καθημερινή ζωή εκτοπίζοντας σε μεγάλο βαθμό την αρχαιοελληνική ΣΚΙΡΩΝ, ενώ διατηρείται και ως μία από τις αγαπημένες στην ποίηση και στο τραγούδι.

Τέλος, ο Μπάτης είναι η θαλασσινή αύρα, ο εμβάτης (από το εμβαίνω), αυτός δηλαδή που μπαίνει, που εισέρχεται, που μας έρχεται από τη θάλασσα.

Πηγή: Ν. Βαρδιαμπάσης ~ Η ιστορία μιας λέξης

Δείτε ακόμη:
Από που πήραν τα ονόματά τους τα ελληνικά νησιά;