Μεταξύ του Τσάβες και των Σκανδιναβών;

Οι λάτρεις της κοινωνικής πολιτικής του Τσάβες θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι η Βενεζουέλα βγάζει πετρέλαιο και ότι παρόλα αυτά η Οικονομία της είναι σχεδόν κατεστραμμένη.

Επίσης, οι λάτρεις του σκανδιναβικού κράτους δικαίου δεν θέλουν να ξέρουν ότι πηγή του πλούτου ήταν οι άριστες σχέσεις με τους Ναζί και το γεγονός ότι δεν ισοπεδώθηκαν στην διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου...


Όσοι θα ήθελαν να είμαστε κάτι σαν την Δανία, έχουν προφανώς μεγάλη άγνοια για το τι ακριβώς αντιπροσωπεύει το μοντέλο που θαυμάζουν. Αλλά ακόμη κι έτσι, επιμένουν να παίρνουν από την Ιστορία τα κομμάτια εκείνα που βολεύουν την δήθεν δικαίωση των δικών τους θέσεων! Το κοινωνικό κράτος που ευαγγελίζονται θέλει ρευστότητα.

Ακόμη και οι Σκανδιναβοί, λοιπόν, οι οποίοι ξεκίνησαν από μία σαφώς καλύτερη αφετηρία από εμάς, έφτασαν κάποια στιγμή στα όρια του μη περαιτέρω. Κανονικά θα έπρεπε από το σημείο αυτό και έπειτα να διαβάσουμε την ιστορία, αλλά αυτό δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα. Όλοι έμειναν στο πόσο καλό κοινωνικό κράτος είχαν κτίσει μεταπολεμικά και όχι στις μεταρρυθμίσεις που αναγκάστηκαν να υιοθετήσουν στην συνέχεια για να αποφύγουν την κατάρρευση.

Αν για κάτι θαυμάζω τους Σκανδιναβούς δεν είναι για την δήθεν μαγκιά τους να μοιράσουν πόρους στον λαό μετά από τον πόλεμο. Κι εμείς αν δεν είχαμε ισοπεδωθεί στην διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου κι αν δεν είχε ακολουθήσει αυτός ο απαίσιος Εμφύλιος, ίσως και να είχαμε περισσότερες δυνατότητες από εκείνους. Τους θαυμάζω, όμως, για το γεγονός ότι μαθαίνουν. Και μάλιστα γρήγορα. Σε αυτούς η κρίση κτύπησε την πόρτα πιο γρήγορα απ’ ό,τι σε εμάς. Έμαθαν από αυτό και σήμερα βρίσκονται ήδη αρκετά έτη φωτός μπροστά από εμάς.

Θαυμάζω τους Νορβηγούς για τον τρόπο που επέλεξαν για να αξιοποιήσουν τον πλούτο που τους έφερε το πετρέλαιο. Ναι, οι ξυλοκόποι και ψαράδες του Βορρά αποδείχτηκαν εξαιρετικοί σε αυτό τον τομέα. Δεν σκόρπισαν τα χρήματα σε αλόγιστες δαπάνες πολεμικού υλικού και σε επιδοτήσεις προς τους αγρότες και τους βιοτέχνες τους! Δεν μετέτρεψαν τα βαρέλια του πετρελαίου σε εισιτήρια κοινωνικού τουρισμού. Δεν δαπάνησαν τα χρήματά τους για να διοργανώσουν φεστιβάλ «πολιτισμού» σε κάθε απομακρυσμένο χωριό. Με τα χρήματα του πετρελαίου έφτιαξαν ένα fund για τις μελλοντικές γενιές. Μάλιστα!

Αυτό είναι το ένα μοντέλο. Το άλλο είναι εκείνο του Τσάβες. Με τα χρήματα του πετρελαίου έφτιαξε «κοινωνική πολιτική». Κι έτσι τον αγάπησε ο λαός του και κέρδισε κατά κράτος τους πολιτικούς του αντιπάλους. Το γεγονός ότι η Βενεζουέλα χρειάστηκε την βοήθεια της Κίνας για να μην καταρρεύσει είναι αδιάφορο σε όσους θέλουν να εθελοτυφλούν.

Και στην Νορβηγία και στην Βενεζουέλα ο Θεός χάρισε απλόχερα πλούτο. Το ερώτημα είναι πως αξιοποιήθηκε, τελικά, αυτός ο πλούτος. Πώς το έκανε ο ένας και πως ο άλλος και πως εμείς μπορούμε να κερδίσουμε από αυτή την σύγκριση.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάποιοι πιθανότατα να σκέφτονται να ποντάρουν από τώρα στην προοπτική να κερδίσουν ψήφους «μοιράζοντας» τα μελλοντικά κέρδη των υδρογονανθράκων. Εδώ ακούσαμε πριν λίγο καιρό ότι ο Τσάβες θα έσωζε την δοκιμαζόμενη από την κρίση Ελλάδα και δεν θα ακούσουμε το «δώστε τα βαρέλια στον λαό», κατά το «Τσοβόλα δώστα όλα»;

Δεν είχα ψευδαισθήσεις, δεν πίστεψα ούτε μία στιγμή ότι μπορούσε η Ελλάδα να γίνει Σκανδιναβία. Ούτε και ήξερα αν κατά βάθος θα ήθελα κάτι τέτοιο. Όχι γιατί οι άνθρωποι έχουν κάτι κακό, αλλά διότι έχουμε ως λαός μία διαφορετική νοοτροπία κι αυτό τελικά μας αρέσει. Από την άλλη, όμως, δεν θα ήθελα να ζήσω κάτω από ένα καθεστώς σαν κι εκείνο που είχε δημιουργήσει ο Τσάβες. Ούτε στους χειρότερους εφιάλτες μας!

Για να ξέρουμε, λοιπόν, που βαδίζουμε πρέπει να ξεκινήσομε άμεσα την συζήτηση για τον τρόπο αξιοποίησης του πιθανού πλούτου που κρύβεται κάτω από το έδαφός μας. Να συμφωνήσουμε σε ένα μοντέλο που δεν θα παραβιαστεί εύκολα και δίχως κόστος από τον πρώτο λαϊκιστή που θα θελήσει να κτίσει την πολιτική του καριέρα πάνω σε συντρίμμια. Σε αυτό ας διδαχτούμε κάτι από τους Νορβηγούς.

Θανάσης Μαυρίδης

Αλέξη, αξίζει η Ελλάδα να γίνει  Βενεζουέλα;


Ο Χούγκο Τσάβες ήταν ένας δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος και ως εκ τούτου δεν μπορεί να θεωρηθεί δικτάτορας, παρά το γεγονός πως επεδίωξε παλαιότερα μέσω δημοψηφίσματος ανεπιτυχώς να εκλεγεί ισόβιος πρόεδρος.

Κυβέρνησε τη Βενεζουέλα για 14 χρόνια, κερδίζοντας αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις. Αυτό αποδεικνύει πόσο δημοφιλής ήταν και παρέμεινε. Σε γενικές γραμμές πολιτεύτηκε στην γραμμή της λατινοαμερικάνικης αριστεράς, που σημαίνει ιδιαίτερα αυξημένη δόση λαϊκισμού και πομπώδους αριστερής ρητορικής, η συνήθης δόση διαφθοράς για χώρα της περιοχής.

Κατά την περίοδο της διακυβέρνησης Τσάβες το εισόδημα των κατοίκων της χώρας αυξήθηκε. Η βελτίωση αυτή όμως δεν οφείλεται  τόσο στην αριστερή διακυβέρνηση με εθνικοποιήσεις επιχειρήσεων όσο σε εξωγενείς παράγοντες, όπως ήταν η αύξηση της τιμής του πετρελαίου που αποτελεί και το βασικό προϊόν που παράγει και εξάγει η χώρα.  Αν η παραγωγή πετρελαίου δεν είχε εθνικοποιηθεί στη χώρα κατά την περίοδο Τσάβες θα είχαν εισρεύσει περισσότερα χρήματα.

Το ιστορικό

Ο Τσάβες ήρθε στην εξουσία το 1999 και αυτό δεν είναι τυχαίο καθώς είναι η χρονιά που η τιμή του πετρελαίου είχε πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο  πολλών δεκαετιών, κοντά στα 10 δολάρια.

Καθώς η χώρα παράγει ουσιαστικά μόνο πετρέλαιο η εξαθλίωση την περίοδο εκείνη  είχε φτάσει σε ιδιαίτερα υψηλό βαθμό και αυτό συνετέλεσε στην στροφή προς τη δημαγωγική αριστερή ρητορική.

Η πρώτη  θητεία του ίσως να ήταν και η μοναδική,  αν στην δεκαετία που ακολουθούσε η τιμή του πετρελαίου δεν σκαρφάλωνε όλο και ψηλότερα, μέχρι τα 150 δολάρια το 2008.

Για να καταλάβει κάποιος τι σημαίνει αυτή η άνοδος  αρκεί να υπολογίσει πως το 1999 οι εξαγωγές της Βενεζουέλας ήταν στα 20 δισ. δολάρια (όσο της Ελλάδας σήμερα) και το 2012 ξεπέρασαν τα 92 δισ. δολάρια. Το πετρέλαιο έχει συνεισφορά περίπου στο 95% των εξαγωγών.

Στην αρχή της περασμένης δεκαετίας το  κατά κεφαλήν  εισόδημα  της Βενεζουέλας ήταν στα 5.000 δολάρια και το 2012 είχε σκαρφαλώσει στα 13.000 δολάρια.  Αυτό όχι γιατί βελτιώθηκε η ανταγωνιστικότητα ή το κλίμα επενδυτικής εμπιστοσύνης και ασφάλειας στη χώρα, αλλά λόγω της εκτόξευσης του «μαύρου χρυσού».

"Δεν υπάρχει κάποιο σοσιαλιστικό "θαύμα" πίσω από τη βελτίωση της κατάστασης στη χώρα την περίοδο Τσάβες. Η συγκυρία που τον έφερε στην εξουσία ήταν η εξαθλίωση που έφερε η πτώση της τιμής του πετρελαίου. Την δεκαετια που ακολουθησε η ανοδος μεχρι τα 150 δολάρια τον διατήρησε σ΄ αυτήν. Η πτώση της τιμής στον επόμενο πτωτικό κύκλο θα επαναφέρει τη χώρα σε χειρότερη εξαθλίωση.

Στην αρχή ο Τσάβες εθνικοποίησε την πετρελαϊκή βιομηχανία. Μετά από λίγα χρόνια επειδή η παραγωγή μειώθηκε λόγω της αδυναμίας του κρατικού μονοπωλίου να τη συντηρήσει σε υψηλά επίπεδα, κάλεσε κάποιες πολυεθνικές να αναλάβουν πάλι τις τεχνικά δύσκολες γεωτρήσεις.

Στη δεκαετία της εθνικοποίησης της πετρελαϊκής βιομηχανίας η παραγωγή μειώθηκε κατά 30% περίπου λόγω της φθίνουσας πορείας της ανταγωνιστικότητας που χαρακτηρίζει τις κρατικές εταιρείες.  Αυτό σημαίνει πως αν δεν είχε εθνικοποιηθεί και είχε παρακολουθήσει τις διεθνείς εξελίξεις η ποσότητα που θα είχε εξορύξει θα ήταν μεγαλύτερη.

Σοσιαλισμός με υποτιμήσεις...

Πριν λίγες μέρες η Βενεζουέλα προέβη σε υποτίμηση του εθνικού της νομίσματος του Μπολιβάρ κατά 32%.  Ηταν η έβδομη υποτίμηση κατά την προεδρία του Χούγκο Τσάβες. Αυτό είναι παράδοξο για μια 15ετία που τα έσοδα από εξαγωγές σχεδόν πενταπλασιάστηκαν και αποδεικνύει την αποτυχία της διακυβέρνησης του εκλιπόντος.

Αποτελεί ένδειξη της αποτυχίας του δόγματος της εγχώριας αριστεράς (αλλά και γενικότερα) που  πιστεύει πως τα ελλείμματα αποτελούν εργαλείο ανάπτυξης και δημιουργίας ευημερίας.  Ακόμη και ο ουρανός να βρέχει λεφτά(στην περίπτωση της Βενεζουέλας βρέχει για πάνω από δέκα χρόνια) αν δεν υπάρχει σωστή διαχείριση και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας η καταστροφή ακολουθεί.

Η τελευταία υποτίμηση όπως και οι προηγούμενες έχει τις ρίζες της στα τεράστια ελλείμματα του κρατικού προϋπολογισμού. Το 2012 μόνο το κράτος είχε έσοδα 116 δισ. δολάρια και δαπάνες 175,3 δισ. δολάρια.

Οικονομικά προς αποφυγή...

Για να έχουν μια ιδέα οι συμπολίτες μας που πιστεύουν στις μαγικές αριστερές συνταγές της ευημερίας, ας προσέξουν τις παρακάτω πληροφορίες.

Από το 1999 η αξία του μπολιβάρ έναντι του δολαρίου  έχει καταβαραθρωθεί.

Δολάρια στη Βενεζουέλα μπορεί να βρει κάποιος μόνο στη μαύρη αγορά σε ισοτιμία τριπλάσια από την επίσημη.

Η κατάρρευση του νομίσματος σε μια χώρα 28 εκατ. ανθρώπων με τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου και εξαγωγές πάνω από 90 δισ. δολάρια αποτελεί δείγμα της κακοδιαχείρισης του Τσάβες.

Οι εθνικοποιήσεις έχουν αποδυναμώσει τον ιδιωτικό τομέα της χώρας. Τα προβλήματα θα γίνουν πιο έντονα όταν τα διεθνή δικαστήρια θα αρχίσουν να επιδικάζουν αποζημιώσεις για τις εθνικοποιήσεις και η τιμή του πετρελαίου θα αρχίσει να πέφτει.

Από το 2003 η κυβέρνηση της Βενεζουέλας επέβαλε αυστηρούς ελέγχους στο συνάλλαγμα με αποτέλεσμα να έχουν πρόσβαση σε αυτό μόνο οι φιλικά διακείμενοι προς το καθεστώς επιχειρηματίες. Είναι το μοντέλο που εφαρμόστηκε μεταπολεμικά και στην Ελλάδα και πολλοί απέκτησαν περιουσίες χωρίς επιχειρηματικό ρίσκο.

Η απουσία εύκολης πρόσβασης σε συνάλλαγμα είχε σαν συνέπεια την άνθιση της μαύρης αγοράς και τις ελλείψεις βασικών αγαθών.

Το μεγάλο έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού το 2012 οφείλεται και στο προεκλογικής χροιάς πρόγραμμα επιδότησης των αναγκών διατροφής των φτωχών της χώρας.

Στο Καράκας η εγκληματικότητα είναι σε επίπεδα που συγκριτικά κάνουν την Αθήνα να μοιάζει με πολίχνη της Ελβετίας. Καθημερινά στην πρωτεύουσα της Βενεζουέλας υπάρχουν δεκάδες δολοφονίες με στόχο τη ληστεία.




Κ. Στούπας

Πηγή: capital.gr