Ζωή στα ερείπια της Ρωμιοσύνης

Με την παρότρυνση του Πατριαρχείου ο μητροπολίτης Προύσης Ελπιδοφόρος «αγοράζει» ναούς για να τους σώσει.

Η προσπάθεια για την αναζήτηση των παλιών εκκλησιών της Προύσας ξεκίνησε όταν ο τότε αρχιγραμματέας της Συνόδου του Πατριαρχείου αρχιμανδρίτης Ελπιδοφόρος Λαμπρυνιάδης εξελέγη μητροπολίτης Προύσης το Φεβρουάριο του 2011.

Με την παρότρυνση του παναγιότατου Πατριάρχη Βαρθολομαίου, ο Ελπιδοφόρος θέλησε να δώσει ζωή στα εγκαταλειμμένα μνημεία της ρωμιοσύνης στην περιοχή...
ευθύνης της μητρόπολής του, στην οποία ανήκουν μέρη όπως τα Μουδανιά, Τρίγλια, Απολλωνιάδα, Συγή, Ντερέκιοϊ, Ελεγμοί, και στην οποία είχε εξαφανιστεί το χριστιανικό στοιχείο με τη Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών που επακολούθησε.
Οταν ο σεβασμιότατος επισκέφτηκε για πρώτη φορά τα χριστιανικά μνημεία, αντίκρισε εικόνα καταστροφής και ερήμωσης: άλλα ήταν ερείπια, κάποια στάβλοι, μερικά είχαν μετατραπεί σε τεμένη ή πολιτιστικά κέντρα -θέατρα. Ερευνώντας διακρίβωσε ότι κάποια ανήκαν σε ιδιώτες Τούρκους, οι πρόγονοι των οποίων τα είχαν κληρονομήσει όταν ήρθαν ως ανταλλάξιμοι από την Ελλάδα. Η διαπίστωση λειτούργησε ως αχτίδα φωτός και ελπίδας για το μητροπολίτη: σκέφτηκε ότι κι εκείνος ως κάτοχος της τουρκικής υπηκοότητας θα μπορούσε θεωρητικά να αγοράσει κάποιες από τις ιδιοκτησίες αυτές, ώστε να τις αποκαταστήσει.


Η αρχή

Ο σεβασμιότατος ξεκίνησε ξεχωρίζοντας τρεις εκκλησίες ιδιαίτερης αξίας: το βυζαντινό Ναό των Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ στο χωριό Συγή (Kumyaka στα τουρκικά), του 9ου αιώνα, το βυζαντινό ναό της Παναγίας της Παντοβασίλισσας στην Τρίγλια του 14ου αιώνα και το μεταβυζαντινό ναό των Ταξιαρχών της συνοικίας Demirkapi στην Προύσα του 18ου αιώνα. Το γεγονός ότι οι τουρκικές αρχές, επί κυβέρνησης Ερντογάν, δεν αντιμετωπίζουν εχθρικά και καχύποπτα τους χριστιανούς πολίτες της Τουρκίας ενθάρρυνε τον Ελπιδοφόρο για να κάνει το καθήκον του.
Ο νέος μητροπολίτης αποδύθηκε σε έναν αγώνα συγκέντρωσης των απαιτουμένων χρημάτων για την εξαγορά των ναών. Ωστόσο, μην μπορώντας να βασιστεί στους απογόνους των προσφύγων που ζουν στην Ελλάδα λόγω των οικονομικών δυσχερειών κατέφυγε στην ομογένεια της Αμερικής, την οποία «όργωσε» κυριολεκτικά. Εκεί βρήκε την προθυμία και τη γενναιοδωρία της ομογένειας. Ετσι αγοράστηκαν η Παντοβασίλισσα (250.000 ευρώ) τον Δεκέμβριο του 2011 και οι Ταξιάρχες της Συγής (300.000 ευρώ) το Σεπτέμβριο του 2012. Σήμερα ο σεβασμιότατος Ελπιδοφόρος προσπαθεί να ολοκληρώσει την αγορά του τρίτου και τελευταίου ναού των Ταξιαρχών του Demirkapi Προύσας.


Η συνέχεια

Μετά την αγορά έπεται η αναστήλωση των μνημείων αυτών για την οποία επιστρατεύτηκαν ειδικοί όπως οι Σταύρος Μαμαλούκος και Πέτρος Κουφόπουλος του Πανεπιστημίου Πατρών, οι οποίοι πρόσφατα κατέθεσαν στο μητροπολίτη τις απαραίτητες μελέτες για την αναζήτηση χρηματοδότησης από διεθνείς οργανισμούς ή ίσως και ελληνικούς οργανισμούς και ιδρύματα.

Είναι πολύ συγκινητικό το γεγονός ότι ο κ. Ελπιδοφόρος οργανώνει προσκυνηματικές επισκέψεις πιστών στα ερείπια των ναών, τελεί ακολουθίες, χαιρετισμούς της Παναγίας και θεία λειτουργία. Εντυπωσιακή είναι κι η φιλόξενη διάθεση με την οποία αγκαλιάζει τις προσπάθειες ο τουρκικός πληθυσμός. Ο σεβασμιότατος συνεργάζεται άριστα με τις τοπικές αρχές, στις οποίες έχει παραδώσει αντικλείδια των εκκλησιών, για να τις διαφυλάσσουν ως κοινή πολιτιστική κληρονομιά. Ο μητροπολίτης Προύσης υπογραμμίζει την ανάγκη ειρηνικής συνύπαρξης των δύο λαών, λέγοντας ότι το παρελθόν δεν πρέπει να μας διχάζει, αλλά να μας φέρνει πιο κοντά. Σε αυτή την κατεύθυνση βοηθούν και οι προσκυνηματικές επισκέψεις στις παλιές «αλησμόνητες πατρίδες», μακριά από κάθε ακρότητα.
 
ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΚΡΗ / Αγγελιοφόρος

Οι κεμαλοναζί έκαναν την Αγία Σοφία Τραπεζούντας, τζαμί. Οι ελληνόφωνοι φασίστες θέλουν και τζαμί στην Αθήνα, αιώνιοι υποτακτικοί ούνων και τσετών.

 

Κι όμως συνέβη αυτό που ζητούσαν οι ισλαμιστές στην Τουρκία. Η Αγία Σοφία στην Τραπεζούντα, λειτούργησε ως τζαμί το απόγευμα της Παρασκευής!  Επί 52 χρόνια ο συγκεκριμένος ναός λειτουργούσε ως μουσείο και από τώρα θα είναι και χώρος προσευχής των Μουσουλμάνων.
Κατά τη διάρκεια της προσευχής, οι βυζαντινές τοιχογραφίες καλύφθηκαν με κουρτίνες, καθώς στο Ισλάμ απαγορεύονται οι εικόνες.
Στην προσευχή παραβρέθηκαν περίπου 50 πιστοί. Ο διευθυντής της Διεύθυνσης Βακουφίων της Τραπεζούντας Μαζχάρ Γιλντιρίμ δήλωσε πως «από σήμερα ξεκίνησε η προσωπική προσευχή των πιστών. Την επόμενη εβδομάδα θα κάνουμε και επίσημη τελετή». Ο ίδιος ανέφερε πως εκτός των ωρών της προσευχής(σ.σ. 5 φορές την ημέρα προσεύχονται οι Μουσουλμάνοι) ο συγκεκριμένος χώρος θα συνεχίσει να λιτουργεί ως μουσείο.
Πάντως, σύμφωνα με δηλώσεις Μουσουλμάνων που μίλησαν στην εφημερίδα Ηürriyet, φαίνονται οι πραγματικές προθέσεις. «Η Αγία Σοφία απέκτησε την ελευθερία της(σ.σ. ως τζαμί). Πιστεύω και με την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης θα συμβεί το ίδιο» δηλώνει ο κάτοικος Τραπεζούντας Χαμζά Καγιά.
Αυτή η μετατροπή του μουσείου σε τζαμί ενδεχομένως να ανοίξει το δρόμο της λειτουργίας της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης ως τζαμί.
Ο ναός της Αγίας Σοφίας στην Τραπεζούντα χτίστηκε από τον Μανουήλ Α’ 1238-1263 με πρότυπο την Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης και διακοσμείται με θαυμάσιες τοιχογραφίες και μωσαϊκά, εξαιρετικά δείγματα τέχνης της εποχής του. Μετατράπηκε σε τζαμί και έτσι τα μωσαϊκά καλύφθηκαν με σουβά. Το 1960 η τουρκική κυβέρνηση, απεφάσισε την μετατροπή του τεμένους σε μουσείο.

ΠΗΓΗ: onalert.gr

(Το άρθρο περιείχε και παραλήρημα υπέρ του Κεμάλ το οποίο βεβαίως αφαιρέσαμε. Το αφήνουμε ασχολίαστο)