«Μυστική» πετρελαϊκή συμφωνία Τουρκίας & ιρακινού Κουρδιστάν

Καταιγιστικές είναι οι αλλαγές των συσχετισμών δυνάμεων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Πριν από λίγες μόνο ημέρες το Ιράν ουσιαστικά προσυπέγραψε την υποταγή του στην Αμερική μετά από δεκαετίες σύγκρουσης με την Ουάσινγκτον. Χθεσινή αποκάλυψη ήταν αντίστοιχου βεληνεκούς. Η Τουρκία θα μοιραστεί το ίδιο ενεργειακό κρεβάτι με το ιρακινό Κουρδιστάν! 

Ανήκουστο θα ήταν λιγότερο από πέντε χρόνια πριν. Η Τουρκία και το ιρακινό Κουρδιστάν υπέγραψαν ενεργειακή συμφωνία δισεκατομμυρίων την περασμένη εβδομάδα, η οποία...
όπως αποκαλύπτει το πρακτορείο Ρόιτερς «θα μεταμορφώσει την αυτόνομη περιοχή σε υπερδύναμη ενέργειας». «Πρόκειται για το ξεκίνημα μίας νέας εποχής», γράφει χαρακτηριστικά το διεθνές πρακτορείο ειδήσεων για τη διαφαινόμενη στενή συνεργασία ανάμεσα στην Άγκυρα και το Αρμπίλ, την πρωτεύουσα του ιρακινού Κουρδιστάν. Η τουρκική εφημερίδα Χουριέτ, μάλιστα, το πάει κι ένα βήμα παρακάτω. «Η συμφωνία Τουρκίας ιρακινού Κουρδιστάν θα προχωρήσει με ή χωρίς την έγκριση της Βαγδάτης».

Η διαμάχη για τον ενεργειακό πλούτο του ιρακινού Κουρδιστάν δεν είναι καινούργια. Για δεκαετίες η Βαγδάτη αρνείται να δεχτεί την ανεξάρτητη εξαγωγή πετρελαίου ή φυσικού αερίου από τον κουρδικό βορρά της χώρας, θεωρώντας πως η διαχείριση του ιρακινού ενεργειακού πλούτου είναι δική της. Εξ ου και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Άγκυρας και Αρμπίλ έχουν κρατηθεί κρυφές, αν και η προσέγγιση μεταξύ του Ρετέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Κούρδου πρωθυπουργού, Νετσιρβάν Μπαρζανί, δεν είναι καινούργια. Επιστέγασμα αυτών η συνάντηση των δύο ανδρών μόλις προ δύο εβδομάδων στη νοτιοανατολική Τουρκία. Από την πόλη Ντιγιάρμπακιρ ο Ερντογάν έλεγε για πρώτη φορά τη λέξη «Κουρδιστάν» και ο Μπαρζανί διακήρυττε «Ζήτω η τουρκο-κουρδική φιλία».


Οι συμφωνίες 

Μακριά από τα βλέμματα του κόσμου όμως γίνονταν οι πραγματικά ιστορικές συμφωνίες. Οι δύο ηγέτες σχεδίαζαν την αλλαγή του χάρτη της Μέσης Ανατολής. Με μία πρόταση: οι ενεργειακοί πόροι του ιρακινού Κουρδιστάν θα βρουν δίοδο προς τις παγκόσμιες αγορές, ανεξάρτητα από τη Βαγδάτη, και η Τουρκία θα εξασφαλίσει φθηνό φυσικό αέριο, αίροντας την εξάρτησή της από το ακριβό ρωσικό αέριο. Για να γίνουν αυτά πραγματικότητα δεν αρκεί ο τωρινός αγωγός που ξεκινά από το Κιρκούκ στο Ιράκ και φτάνει στο τουρκικό λιμάνι Τσεϊχάν. Έτσι, οι δύο κυβερνήσεις ετοιμάζονται να εγκαινιάσουν το νέο αγωγό από το Ντοχούρ προς το Φισκαμπούρ μέχρι το τέλος του 2013. Δεν θα σταματήσουν εκεί όμως. Η συμφωνία προβλέπει την κατασκευή νέου αγωγού ώστε να εξάγει το ιρακινό Κουρδιστάν 1 εκατομμύριο βαρέλια αργού πετρελαίου την ημέρα. Συνολικά, υπολογίζεται πως έχει τη δυνατότητα να εξάγει 1,6 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Άλλος αγωγός θα «πλημμυρίσει» την Τουρκία με κουρδικό αέριο μέχρι το 2017, ενώ οι δύο χώρες θα κάνουν κοινές έρευνες για κοιτάσματα σε 13 κουρδικά οικόπεδα.


Πόδι στο Κουρδιστάν 

Αργό πετρέλαιο από το ιρακινό Κουρδιστάν μέσω Τουρκίας στις διεθνείς αγορές! Όσο απίστευτο κι αν φαίνεται, έγινε δυνατό μετά από πολυετείς συγκλίσεις κατά την περίοδο της πρωθυπουργίας του Ερντογάν. Πρώτα και καλύτερα, η Τουρκία έχει αποκτήσει στρατηγικό βάθος στο Κουρδιστάν μέσω των επενδύσεών της στην περιοχή. Από το 2007 και μετά το Κουρδιστάν υποδέχτηκε το τουρκικό κεφάλαιο, βλέποντας την εχθρότητα της Βαγδάτης και την σταδιακή αμερικανική υποχώρηση από το Ιράκ. Δεν είναι τυχαίο πως τουρκικές εταιρείες κατασκεύασαν δύο αεροδρόμια στην αυτόνομη περιοχή.

Ταυτόχρονα, η «Αραβική Άνοιξη» έκανε την Τουρκία να πειστεί πως το Ιράκ βρίσκεται υπό ιρανική επιρροή. Έτσι ερμηνεύτηκε η στάση της κυβέρνησης του σιίτη αλ Μαλίκι εξαιτίας της διστακτικότητας του Ιράκ να εναντιωθεί στον Σύρο Πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ. Βεβαίως για το τουρκικό στόχο της επέκτασης της επιρροής της Άγκυρας η συμμαχία Ιράκ και Ιράν θα ήταν καταστροφική. Η εναντίωση του Ερντογάν στη Βαγδάτη έγινε σαφέστατη όταν η Τουρκία έδωσε άσυλο στον σουνίτη Ταρίκ αλ Χασιμί, πρώην αντιπρόεδρο του Ιράκ, ο οποίος κατηγορήθηκε από την σιιτική κυβέρνηση για τρομοκρατία.


Αμερικανικές ανησυχίες 

Εδώ και καιρό γράφουμε πως η ανεξαρτητοποιημένη από τον απόλυτο αμερικανικό έλεγχο εξωτερική πολιτική που ασκεί ο Ερντογάν έχει οδηγήσει σε ρήξεις με την Ουάσιγκτον. Τα παραδείγματα είναι πολλά. Την περασμένη εβδομάδα, μάλιστα, γράφαμε για τη σύγκρουση του ηγέτη του ισχυρότερου ισλαμιστικού κινήματος, τον αυτοεξόριστο (στις ΗΠΑ) ιμάμη, Φετουλάχ Γκιουλέν, και τον Τούρκο πρωθυπουργό. Ούτε αυτή η κίνηση θα αρέσει στις ΗΠΑ. Ο Λευκός Οίκος στο παρελθόν έχει επιχειρήσει να παίξει ένα παιχνίδι ισορροπιών για την προώθηση καλών σχέσεων Τουρκίας και ιρακινού Κουρδιστάν. Εκεί που κατάλαβαν οι Αμερικανοί πως η Τουρκία υπερβαίνει τις δικές τους επιθυμίες είναι η ατζέντα των υδρογονανθράκων. Πλέον, οι ολοένα και χειρότερες σχέσεις Άγκυρας και Βαγδάτης και ο φόβος διαμέλισης του Ιράκ κυριαρχούν στις σκέψεις τους. Όλο και πιο απαραίτητη μοιάζει για τους Αμερικανούς μία προσπάθεια εκπαραθύρωσης του Ερντογάν στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές.



Του ΤΑΣΟΥ ΘΩΜΑ / typosthes.gr