Αυτό που φαινόταν μέχρι πρότινος σχεδόν αδιανόητο, δηλαδή ένα πρόγραμμα ποσοτικής νομισματικής χαλάρωσης (QE) στα πρότυπα της αμερικανικής Fed και της Τράπεζας της Ιαπωνίας, φαίνεται να είναι πλέον θέμα χρόνου, μετά τις τελευταίες εξελίξεις:
Ο κεντρικός τραπεζίτης της Γερμανίας Γενς Βάιντμαν, επικεφαλής της πτέρυγας των «γερακιών» στο Δ.Σ. της ΕΚΤ, έδωσε, εμμέσως πλην σαφώς, την ευλογία του για εκτύπωση χρήματος (υπό αυστηρές βέβαια προϋποθέσεις) σε μια εντυπωσιακή αλλαγή πλεύσης, αφού μέχρι πρότινος το Βερολίνο αντιστεκόταν σθεναρά στην προοπτική αγοράς κρατικών ομολόγων από τη Φραγκφούρτη: Ο Βάιντμαν ήταν το μοναδικό μέλος του Δ.Σ. που καταψήφισε το (ουδέποτε ενεργοποιηθέν) πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΟΜΤ που εξήγγειλε τον Σεπτέμβριο του 2012 ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, εξειδικεύοντας το περιβόητο whatever it takes για τη θωράκιση του ευρώ.
Ο δε προκάτοχός του στη Bundesbank Άξελ Βέμπερ είχε παραιτηθεί το 2011, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το πρώτο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ (SMP), ενώ το παράδειγμά του ακολούθησε στη συνέχεια και ο Γερμανός επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Γιούργκεν Σταρκ.
Δεδομένης αυτής της προϊστορίας, η στροφή του Βάιντμαν προοιωνίζεται σημαντικές εξελίξεις: Οι Financial Times αποκάλυψαν πρόσφατα ότι τρεις γενικές διευθύνσεις της ΕΚΤ (Νομικών Υπηρεσιών, Οικονομικών και Πράξεων Αγοράς) επεξεργάζονται συγκεκριμένα σχέδια για το πώς θα μπορούσε να προχωρήσει σε QE η ΕΚΤ. Ο ίδιος ο Βάιντμαν «φωτογράφισε» σε κάποιο βαθμό τις προτάσεις που μελετώνται αποκαλύπτοντας ότι θα προτιμούσε την αγορά χρεογράφων του ιδιωτικού τομέα έναντι κρατικών ομολόγων. Όλως τυχαίως και συμπτωματικώς, δυο ημέρες αργότερα, η Κομισιόν δημοσιοποίησε σχέδια για την αναβίωση της αγοράς τιτλοποιημένων δανείων (ABS), δηλαδή για τα τραπεζικά χρεόγραφα που θα μπορούσε να αγοράσει η Φραγκφούρτη τονώνοντας την πιστωτική επέκταση (που συρρικνώνεται αδιαλείπτως εδώ και πολλούς μήνες), χωρίς να κατηγορηθεί ότι χρηματοδοτεί τις κυβερνήσεις «από την πίσω πόρτα». Υπενθυμίζεται ότι την περίοδο 2009-2012 η ΕΚΤ δαπάνησε περί τα 100 δισ. ευρώ για την αγορά καλυμμένων τραπεζικών ομολογιών, χωρίς ενστάσεις από ΒuBa.
Αποπληθωρισμός
Η γερμανική στροφή συνέπεσε με οικονομικά στοιχεία που αναζωπύρωσαν τις ανησυχίες για αποπληθωρισμό: Συγκεκριμένα, χθες έγινε γνωστό ότι η Ισπανία έγινε η πέμπτη χώρα της Ευρωζώνης (μετά τις Ελλάδα, Κύπρο, Σλοβακία και Πορτογαλία) με αρνητικό ποσοστό πληθωρισμού, αφού τον Μάρτιο ο δείκτης τιμών καταναλωτή μειώθηκε κατά 0,2% σε ετήσια βάση, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη βουτιά από τον Οκτώβριο του 2009. Την ίδια στιγμή, συναγερμό σήμαναν και τα στοιχεία από τη Γερμανία: Ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 1% τον Μάρτιο (από 1,2% τον Φεβρουάριο), στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο του 2010.
Σταθερότητα τιμών
Τα στοιχεία αυτά τροφοδοτούν φόβους ότι η προκαταρκτική εκτίμηση για τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης τον Μάρτιο, που θα δημοσιεύσει η Eurostat τη Δευτέρα θα δείξει υποχώρηση του ποσοστού στο 0,6% (αν όχι και χαμηλότερα) από το 0,7% του Φεβρουαρίου, που αποτελεί ήδη χαμηλό τετραετίας και απέχει μακράν από τα επίπεδα του «κοντά, αλλά κάτω από το 2%» που είναι ο στόχος της ΕΚΤ για τη σταθερότητα των τιμών. Εάν πράγματι συμβεί κάτι τέτοιο, θα πρόκειται για άκρως ανησυχητική εξέλιξη, αφού πηγαίνει κόντρα στο βασικό σενάριο της Φραγκφούρτης για βαθμιαία ενίσχυση του πληθωρισμού και ενισχύει το αρνητικό σενάριο για παραμονή του επί μακρόν σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα, κάτι που θα αποτελέσει καταλύτη για ανάληψη περαιτέρω δράσης.
Συνεδριάση Πέμπτης
Μεγάλες προσδοκίες
Με αυτά τα δεδομένα, ανεβαίνει ο πήχυς των προσδοκιών ενόψει της συνεδρίασης της επόμενης Πέμπτης. Αν και οι συνθήκες δεν έχουν ωριμάσει για να εξαγγείλει ο Ντράγκι κάτι τόσο δραστικό όπως η εκτύπωση χρήματος, εντούτοις δεν αποκλείεται να χρησιμοποιήσει άλλα αντισυμβατικά εργαλεία νομισματικής πολιτικής ή να προϊδεάσει για την εφαρμογή τους στο εγγύς μέλλον, όπως π.χ. τη διαμόρφωση του επιτοκίου καταθέσεων του ευρώ σε αρνητικό επίπεδο. Μέτρο που δεν «θεωρείται πλέον αντισυμβατικό», κατά τη διατύπωση του Φινλανδού κεντρικού τραπεζίτη Ερκι Λιικάνεν, βρίσκει σύμφωνο και τον Βάιντμαν και κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγούσε και σε περαιτέρω υποχώρηση της ισοτιμίας του ευρώ από τα επίπεδα του 1,40 δολαρίου, που φαίνεται ότι αποτελούν «κόκκινη γραμμή» για την Ευρώπη.
Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου