Μέχρι ποιο σημείο καλύπτεται νομικά η ανωνυμία κάθε blogger

Στον κόσμο του Διαδικτύου και ειδικά στη λεγόμενη μπλογκόσφαιρα, το απόρρητο επικοινωνίας δεν καλύπτει το περιεχόμενο του μηνύματος διότι αυτό είναι ήδη δημοσιευμένο, αλλά καλύπτει και τα εξωτερικά στοιχεία επικοινωνίας.

Στην έννοια των εξωτερικών στοιχείων επικοινωνίας περιλαμβάνονται οι διευθύνσεις IP, τα ηλεκτρονικά ίχνη που βοηθούν στην ταυτοποίηση του χρήστη, καθώς και του εξοπλισμού του.


Σύμφωνα με την Οδηγία 2006/24 της 15ης Μαρτίου 2006 για τη διατήρηση δεδομένων που παράγονται ή υποβάλλονται σε επεξεργασία σε συνάρτηση με την παροχή διαθεσίμων στο κοινό υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών ή δημοσίων δικτύων επικοινωνιών και για την τροποποίηση της οδηγίας 2002/58/ΕΚ, τα στοιχεία αυτά πρέπει να διατηρούνται υποχρεωτικά. Αυτό σημαίνει ότι η διάθεση των στοιχείων για την ταυτοποίηση bloggers επιτρέπεται μόνο με τους όρους που επιβάλλει το 19 παρ. 1 του Συντάγματος:

“Το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο. Ο νόμος ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δεν δεσμεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων”.

Δυστυχώς, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα curia.gr, δεν είναι λίγες οι φορές που οι bloggers –συχνά κάνοντας χρήση ψευδωνύμων και υποκοριστικών- έχουν δυσφημήσει ή απειλήσει κάποιο άτομο. Σε αυτήν την περίπτωση, δεν έχει κάποιο νόημα η άρση του απορρήτου, διότι αυτά ο νόμος δεν τα θεωρεί ως ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήματα, οπότε και δεν δικαιολογείται η άρση του απορρήτου.
Απλά, ο απειλούμενος ή/και δυσφημιζόμενος μπορεί να ζητήσει από την εταιρία που φιλοξενεί το blog να αφαιρέσει τα σχόλια ή τις απειλητικές ή/και δυσφημιστικές δημοσιεύσεις.

Εφόσον το θύμα ζητήσει από τον blogger να αφαιρέσει παράνομο περιεχόμενο και το περιεχόμενο αυτό δεν αφαιρεθεί από τον πάροχο των υπηρεσιών (web-hoster), μπορεί να κατηγορηθεί ανάλογα για συνέργεια το ISP ή ο πάροχος των υπηρεσιών.

Δηλαδή, αν ο πάροχος των υπηρεσιών δεν αφαιρέσει τα παράνομα αυτά μηνύματα του blog, τότε σημαίνει ότι αποδέχεται την δυσφήμηση ή/και την απειλή που περιέχουν τα μηνύματα και ως εκ τούτου θα ευθύνεται, εκτός βέβαια από τον ίδιο τον blogger και ο πάροχος υπηρεσιών.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημάνουμε το σχετικό Προεδρικό διάταγμα και ειδικότερα, το άρθρο 13 το ΠΔ 131/2003 (ΦΕΚ Τεύχος Α’ 116/16-5-2003), αναφέρει τα εξής:

“Σε περίπτωση παροχής μιας υπηρεσίας της κοινωνίας της πληροφορίας συνισταμένης στην αποθήκευση πληροφοριών, παρεχομένων από ένα αποδέκτη υπηρεσίας, δεν υφίσταται ευθύνη του φορέα παροχής της υπηρεσίας για τις πληροφορίες που αποθηκεύονται μετά από αίτηση αποδέκτη της υπηρεσίας, υπό τους όρους ότι: (α) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας δεν γνωρίζει πραγματικά ότι πρόκειται για παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία και ότι, σε ό,τι αφορά αξιώσεις αποζημιώσεως, δεν γνωρίζει τα γεγονότα ή τις περιστάσεις από τις οποίες προκύπτει η παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία, ή (β) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας, μόλις αντιληφθεί τα προαναφερθέντα, αποσύρει ταχέως τις πληροφορίες ή καθιστά την πρόσβαση σε αυτές αδύνατη”.


Η ανωνυμία των bloggers

Επίσης, αναφορικά με την ανωνυμία και την άρση απορρήτου μηνυμάτων bloggers, είναι πολύ σημαντική η γνωμοδότηση του πρώην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Γ. Σανιδά, σύμφωνα με την οποία επιτρέπεται στις αστυνομικές και δικαστικές αρχές, χωρίς προηγούμενη άδεια της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ), να αίρεται η ανωνυμία των bloggers και να υπάρχει άμεση πρόσβαση στα blogs του Ιnternet για την εξιχνίαση οποιουδήποτε αδικήματος, ανεξάρτητα αν είναι σε βαθμό κακουργήματος ή πλημμελήματος.

Το εκ του άρθρου 19 του Συντάγματος δικαίωμα έχει δύο παραμέτρους:
1) την ελευθερία της ανταπόκρισης ή επικοινωνίας μέσω επιστολών ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο.
2) το απόρρητο όλων αυτών των μορφών επικοινωνίας , εφόσον όσοι επικοινωνούν θέλησαν να διατηρήσουν τη μυστικότητα και έλαβαν τα κατάλληλα προς τούτο μέτρα, π.χ. τοποθέτηση επιστολής σε κλειστό φάκελο.

Η επικοινωνία μέσω internet και συγκεκριμένα σε ένα blog, δεν περιλαμβάνει επικοινωνία σε μυστικότητα, αλλά σε δημοσιότητα αφού τα μηνύματα του blog είναι δημόσια.

Υπάρχει βέβαια απόρρητο των επικοινωνιών, όταν το άτομο έχει δημιουργήσει ένα απόρρητο προφίλ στο οποίο θα έχει δικαίωμα πρόσβασης ο ίδιος και κάποιο ή κάποια συγκεκριμένα πρόσωπα που έχει επιλέξει που έχουν τους απαραίτητους κωδικούς πρόσβασης (passwords).

Είναι λογικό ότι όταν έχουμε περιπτώσεις τελέσεως οποιουδήποτε εγκλήματος μέσω του Διαδικτύου (Ιnternet) και η αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος είναι δημόσια και γνωστή στον κάθε χρήστη ή διαχειριστή της σχετικής ιστοσελίδας (τα απειλητικά ή δυσφημιστικά μηνύματα), δεν απαιτείται άδεια οποιασδήποτε Αρχής ώστε να εξακριβωθεί και να εντοπισθεί τόσο το ηλεκτρονικό ίχνος της εγκληματικής πράξεως όσο και το πρόσωπο το οποίο εκμεταλλευόμενο την ανωνυμία του Διαδικτύου προβαίνει σε εγκληματικές πράξεις, ανεξαρτήτως του εάν πρόκειται για αδικήματα σε βαθμό κακουργήματος ή πλημμελήματος.

Οπότε στις ανωτέρω περιπτώσεις, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα tovima.gr, όλες οι αρμόδιες εισαγγελικές, προανακριτικές και ανακριτικές αρχές και δικαστικές αρχές προκειμένου να προβούν στην διακρίβωση τελέσεως ενός εγκλήματος και της ανεύρεσης της ταυτότητος του δράστη, δικαιούνται να ζητούν από τους παρόχους των υπηρεσιών επικοινωνίας μέσω Ιnternet, τα ηλεκτρονικά ίχνη μιας εγκληματικής πράξεως, την ταυτότητα του προσώπου.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο πάροχος υποχρεούται να παραδίδει όλα τα αιτούμενα στοιχεία και δεδομένα χωρίς να είναι αναγκαίο να προηγηθεί άδεια κάποιας αρχής και φυσικά ούτε της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ).