Πέλλα: Σπάνιο εύρημα ~ Ο Πέλοπας σε αγγείο 2.500 ετών

Η μοναδική για τη Μακεδονία και μία από τις δύο-τρεις πανελλαδικά, εικονογραφική παράσταση του Πέλοπα, μυθικού ιδρυτή των Ολυμπιακών Aγώνων, βρέθηκε σε αττικό ερυθρόμορφο κρατήρα στον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας.

Η εύρεση του συγκεκριμένου αγγείου, που χρονολογείται στο 400-390 π.Χ., στην έδρα των Μακεδόνων βασιλέων, πιστοποιεί το ενδιαφέρον των Μακεδόνων για τη μυθολογία της Πελοποννήσου.


«Η αναγνώριση του συγκεκριμένου εικονογραφικού θέματος τεκμηριώνεται από επιγραφή μπροστά από το πρώτο άλογο του άρματος», λέει στο «Eθνος» ο αρχαιολόγος, ακαδημαϊκός συνεργάτης του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας, Νίκος Ακαμάτης, ο οποίος θα παρουσιάσει το αγγείο αυτό, καθώς και πλήθος -περίπου 600 τμήματα- ερυθρόμορφων αγγείων, στην 29η Επιστημονική Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Eργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, που θα γίνει την ερχόμενη εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη.

Σύμφωνα με τον κ. Ακαμάτη, η μοναδικότητα του συγκεκριμένου κρατήρα έγκειται στο ότι έχει την παράσταση του Πέλοπα, που δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα σε άλλο αγγείο της Μακεδονίας, ενώ πρόσθεσε ότι το ενδιαφέρον των Μακεδόνων για τη μυθολογία της Πελοποννήσου ήταν τέτοιο και τόσο μεγάλο, που ήδη από το τέλος του 5ου π.Χ. αιώνα, ο βασιλιάς Αρχέλαος οργάνωσε, κατά τα πρότυπα των Ολυμπιακών Αγώνων της νότιας Ελλάδας, τα «Ολύμπια», αφιερωμένα πιθανόν στον Δία.

Τα περίπου 600 τμήματα ερυθρόμορφων αγγείων βρέθηκαν την περίοδο 2007-2015, σε οικοδομικό τετράγωνο, κοντά στη νέα είσοδο του αρχαιολογικού χώρου της Πέλλας και δίνουν χρήσιμα στοιχεία για το εμπόριο και την οικονομία της πόλης, κατά τους κλασικούς χρόνους.

Τμήμα με το άρμα του Πέλοπα

Τα εξεταζόμενα αρχαιολογικά ευρήματα προέρχονται από χαμένα σήμερα κτίσματα, των οποίων τη θέση κατέλαβαν στην πρώιμη ελληνιστική εποχή τρία εργαστήρια κεραμικής και ένα δημόσιο λουτρό.

Το αρχαιολογικό υλικό της Πέλλας χρονολογείται περίπου στο 450-300 π.Χ. Τα σχήματα των αγγείων εμφανίζουν μεγάλη ποικιλία. Εντοπίστηκαν κυρίως συμποσιακά σκεύη (κρατήρες, σκύφοι), αγγεία που χρησιμοποιούνταν πρωτίστως από γυναίκες (λεκανίδες), σκεύη μεταφοράς υγρών (πελίκες) και αρωματοδοχεία (ασκοί, λήκυθοι).

«Εκτός από τα σχήματα, αξιοσημείωτη είναι και η ποικιλία των εικονογραφικών θεμάτων.

Διακρίνονται φυτικά μοτίβα, ζώα, σκηνές καθημερινής ζωής, παραστάσεις με προτομές, γρύπες, μορφές με ανατολίζουσα ενδυμασία, διονυσιακά και άλλα μυθολογικά θέματα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τμήματα κρατήρων με μορφές πιθανόν κυνηγών, σκύφος στον οποίο εικονίζεται η κουκουβάγια -το ιερό πουλί της Αθήνας-, τμήμα ασκού με λαγό που τρέχει και άλλο διακοσμημένο με αιλουροειδή και πτηνά, αλλά και ένας αττικός ερυθρόμορφος κρατήρας στον οποίο εμφανίζεται ο θεός Διόνυσος να τον στεφανώνει η Νίκη», αναφέρει ο κ. Ακαμάτης.

Τμήμα του κρατήρα, όπου η Νίκη στεφανώνει το Διόνυσο

Η πλειονότητα της ερυθρόμορφης κεραμικής από την Πέλλα φέρεται να κατασκευάστηκε στην Αττική, η οποία την περίοδο αυτή τροφοδοτούσε με κεραμικά προϊόντα ολόκληρη τη Μεσόγειο.

Οι αυξημένες εμπορικές επαφές του μακεδονικού βασιλείου με την Αθήνα κατά την τελευταία δεκαετία του 5ου και στο πρώτο μισό του 4ου αιώνα π.Χ. μπορούν να συνδεθούν με την πολιτική των βασιλέων Αρχελάου (413-399 π.Χ.) και Αμύντα Γ' (393-370 π.Χ.), οι οποίοι διατηρούσαν ιδιαίτερα καλές σχέσεις με την Αθήνα και συνέβαλαν στην ανασύσταση της αθηναϊκής ναυτικής δύναμης μετά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο με την παροχή πολύτιμης για τους Αθηναίους ξυλείας.


ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ / Το Έθνος