Στα ίχνη του «Αλέξανδρου Δορυφόρου»

Τον «Δορυφόρο Αλέξανδρο», ένα θρυλικό έργο του Λυσίππου, που μέχρι τώρα δεν γνωρίζαμε καν αν υπήρχε, είναι πιθανόν να ανακάλυψε η Ελληνίδα αρχαιολόγος Πέπη Λιμναίου-Παπακώστα στις ανασκαφές της στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Το άγαλμα είχε ανακαλυφθεί το 2009 στους κήπους του Σαλαλάτ και παρέπεμπε στιλιστικά σε Αλέξανδρο. Η χαμένη δεξιά παλάμη του αγάλματος βρέθηκε τώρα και...
κρατά τμήμα από δόρυ.

«Το στοιχείο αυτό επιβεβαιώνει ότι η Αλεξάνδρεια έχει στο μουσείο της ένα από τα πιο σημαντικά αγάλματα της σχολής του Λυσίππου των ελληνιστικών χρόνων» κατά την ανασκαφέα. Το μικρό χέρι έχει ήδη παραδοθεί στο μουσείο προκειμένου να συντηρηθεί και να προσαρμοστεί στο άγαλμα. Πρόκειται για μια μοναδική αποκάλυψη. Η ίδια περιέγραψε την εύρεση του γλυπτού σε χθεσινή της ομιλία στο Μουσείο Ακρόπολης, με θέμα «Μέγας Αλέξανδρος - οι ελληνικές ανασκαφές στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Η σημασία τους για τον Ελληνισμό».


«Ηταν η 4η Μαΐου 2009, η τελευταία ημέρα της ανασκαφής και η ημέρα που είχα πάρει την απόφαση να σταματήσω πλέον την έρευνα στην Αλεξάνδρεια, όταν ξαφνικά, προς το τέλος της ημέρας, το χώμα στην παρειά της τομής, στα 8 μ. βάθος υποχώρησε και ένα μικρό άσπρο κομμάτι μαρμάρου εμφανίστηκε» είπε.

«Αυτή η στιγμή δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια, παρά μόνο με συναισθήματα... Σιγά σιγά βγάλαμε από τη γη της Αλεξάνδρειας στο φως ένα μοναδικό μαρμάρινο άγαλμα περίπου 0,80 μ., ένα σπουδαίο έργο τέχνης ελληνιστικής εποχής».

Οι όρθιες γυμνές μορφές ήταν ο πιο συνηθισμένος τύπος για βασιλικά αγάλματα των ελληνιστικών χρόνων. Το γεγονός πως το συγκεκριμένο «βρέθηκε και πιθανώς στεκόταν μέσα στο Βασιλικό Τετράγωνο δείχνει πως σίγουρα δεν μπορεί να έχει δημιουργηθεί από έναν απλό γλύπτη». Η Ελληνίδα αρχαιολόγος πιστεύει πλέον πως ίσως να είναι ο Αλέξανδρος Δορυφόρος!

Η χαμένη δεξιά παλάμη του αγάλματος της σχολής του Λυσίππου, που είχε ανακαλυφθεί το 2009 στους κήπους του Σαλαλάτ και παρέπεμπε στιλιστικά σε Αλέξανδρο, βρέθηκε τώρα κρατώντας τμήμα από δόρυ

Η κ. Λιμναίου-Παπακώστα ανασκάπτει στην Αλεξάνδρεια με το Ελληνικό Ινστιτούτο Ερευνας Αλεξανδρινού Πολιτισμού. Η νέα ανασκαφική περίοδος ξεκίνησε πριν από δέκα μέρες.
Τον Οκτώβριο θα γίνει γεωφυσική έρευνα σε όλο το πάρκο όπου διεξάγεται η ανασκαφή, από το Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας του Πανεπιστημίου Κρήτης υπό τον Δρα Απόστολο Σαρρή. Επίσης, τον ερχόμενο μήνα θα γυριστεί ειδικό ντοκιμαντέρ για το National Geographic, που θα είναι και ο χορηγός της έρευνας.

Το σημαντικότερο σχέδιο όμως είναι μια μεγάλη έκθεση για την Αλεξάνδρεια στο Μουσείο της Ακρόπολης, μετά από συνεννοήσεις ανάμεσα στον Δημήτρη Παντερμαλή και τον υπουργό Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου. Θα λειτουργήσει το 2019 και θα μεταφερθεί στη Θεσσαλονίκη και στην Πέλλα.

Η κ. Παπακώστα στην ομιλία της ανέφερε πως οι κήποι του Σαλαλάτ, που ανασκάπτει εδώ και δέκα χρόνια με άδεια του αιγυπτιακού κράτους, «ήταν στην αρχαιότητα τμήμα του Βασιλικού Τετραγώνου, σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές και κυρίως τον Στράβωνα. Η περιοχή αυτή ήταν μεταξύ των Ανακτόρων των Πτολεμαίων στην παραλία και της Κανωπικής οδού».

Στις τελευταίες περιόδους έχει βρει μεγάλο δημόσιο κτίριο, το στρώμα θεμελίωσης του οποίου «χρονολογείται στην πρώιμη πτολεμαϊκή περίοδο, σύμφωνα με την κεραμική και την τεχνοτροπία των δόμων. Κάτω από τη θεμελίωση, σε βάθος 10,70 μ., φτάσαμε στο φυσικό έδαφος που αποτελείται από άμμο και ψαμμίτη. Αυτό σημαίνει ότι βρήκαμε το πρώτο στρώμα θεμελίωσης της αρχαίας Αλεξάνδρειας».


Αγγελική Κώττη / Το Έθνος της Κυριακής