Το 1912 γίνεται η διχοτόμηση της Ηπείρου. Τη χρονιά αυτή ξεσπά ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος που είχε ως σκοπό του την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού γι’αυτό και τα βαλκανικά έθνη έρχονται σε συμφωνία μεταξύ τους. Σε αυτή τη διαδικασία έχουμε και την απελευθέρωση της Μακεδονίας και της Ηπείρου. Οι Αλβανοί δυστυχώς δεν συμμετέχουν στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο. Σε κάθε κομμάτι της ελληνικής ιστορίας η Αλβανία βρίσκεται απέναντι γιατί αισθάνεται κομμάτι και συνέχεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Το 1912 ξεκινά η απελευθέρωση της Ηπείρου και όταν μαθαίνεται στην Ήπειρο ότι ο ελληνικός στρατός πέρασε τα σύνορα, πολλές περιοχές αυτοεξεγείρονται και απελευθερώνονται πολύ πριν φθάσει ο στρατός εκεί. Ενώ όλη η Ήπειρος γιορτάζει την απελευθέρωσή της, οι Μεγάλες Δυνάμεις (Αυστροουγγαρία και Ιταλία) αντιστρατεύονται το σχέδιο. Αυτές οι δύο προσπαθούσαν να έχουν στην κυριαρχία τους την Αδριατική και κυρίως τα στενά του Οτράντο. Δεν ήθελαν όμως έναν τρίτο διεκδικητή στην περιοχή δηλαδή την Ελλάδα. Σπρώχνουν τους Αλβανούς να διεκδικήσουν ανεξαρτησία και να δημιουργηθεί ένα κρατίδιο που δεν θα μπορούσε όμως να έχει μόνο τον Βορρά της Αλβανίας που ήταν τα αλβανικά εδάφη και έτσι αποφασίζουν να προσθέσουν και ένα κομμάτι της Ηπείρου.
Με το πρωτόκολλο της Φλωρεντίας τον Δεκέμβρη του 1913 έχουμε επίσημα τη διχοτόμηση της μίας και ενιαίας Ηπείρου σε Βόρεια και Νότια. Η ελληνική πλευρά εκβιάστηκε ωμότατα. Τον Μάιο του 1913 στη διάσκεψη του Λονδίνου όπου ο σκοπός της ήταν η χάραξη νέων συνόρων στα βαλκανικά κράτη επίτηδες δεν ορίστηκε η συνοριακή γραμμή μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας, της νεοσύστατης Αλβανίας. Να επισημάνουμε ότι πριν το 1913 δεν υπήρχε αλβανικό κράτος. Επίτηδες πάλι, μένουν εκτός της Συνθήκης του Λονδίνου και τα νησιά του Αιγαίου και δεν αποδίδεται στην Ελλάδα η κυριαρχία στο Αιγαίο.
Στη Φλωρεντία ο εκβιασμός ήταν ότι είτε η Ελλάδα θα αποσύρει τα στρατεύματά της από το τμήμα της Ηπείρου που βρέθηκε στην Αλβανία ή δεν θα της αναγνωρίζονταν η κυριαρχία στο Αιγαίο. Λόγω του ότι το κίνημα των Νεότουρκων είχε πάρει τα επάνω του, η ελληνική κυβέρνηση θεώρησε ότι δεν μπορεί να διακινδυνεύσει την κυριαρχία στο Αιγαίο και προτίμησε να θυσιάσει τη μισή Ήπειρο.
Η Ελλάδα ήταν η νικήτρια χώρα σε σχέση με την Αλβανία που ήταν στις ηττημένες. Όχι απλά το ζήτημα της νικήτριας χώρας δεν δικαιώνεται αλλά υποβιβάζεται και τιμάται το αίτημα της ηττημένης.
Ο Βενιζέλος πρότεινε να γίνει δημοψήφισμα. Η πρόταση αυτή δεν γίνεται δεκτή γιατί όλοι ήξεραν ότι εάν γίνει δημοψήφισμα στο βόρειο τμήμα της Ηπείρου θα καταφανεί η ελληνικότητα της περιοχής.
Την ώρα που η ελληνική κυβέρνηση υποκύπτει στις απαιτήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων στην Ήπειρο ξεσηκώνονται, συστήνουν Ιερούς Λόχους και αποφασίζουν να διεκδικήσουν την αυτονομία τους από τη στιγμή που δεν τους επιτρέπουν την ένωση με την Ελλάδα. Σε αυτή την κίνηση των Ηπειρωτών συμμετέχουν όλοι οι Έλληνες πανταχού της οικουμένης που πηγαίνουν ως εθελοντές και πάνε να πολεμήσουν στον Ηπειρωτικό αγώνα.Ο στρατός ενώ έχει πάρει άλλη εντολή, οπλίτες και αξιωματικοί λιποτακτούν και συντάσσονται με τους Ιερούς Λόχους.
Στις 17/2/1914 ανακηρύσσεται η αυτονομία της Βόρειας Ηπείρου. Οι Ηπειρώτες δεν δέχτηκαν μοιρολατρικά αυτό που τους ετοίμασαν οι Μεγάλες Δυνάμεις αλλά πήραν τα όπλα και λειτούργησαν μόνοι τους. Εκείνη την ημέρα ορίζεται και η πρώτη προσωρινή κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Γιώργο Ζωγράφο, γιο του μεγάλου ευεργέτη. Μέλη της κυβέρνησης ήταν οι τρεις μητροπολίτες των περιοχών αυτών.Στον Ηπειρωτικό αγώνα συμμετείχαν και οι γυναίκες, υπήρχε ο γυναικείος Ιερός Λόχος.
Η ελληνική κυβέρνηση θέλοντας να κάνει τον «καλό» στις Μεγάλες Δυνάμεις υπόσχεται ότι θα εμποδίσει την Ηπειρωτική εξέγερση. Στην Ελλάδα απαγορεύει τους εράνους αλλά παρά την απαγόρευση, οι Έλληνες συσπειρώνονται και οι Ελληνίδες συστήνουν επιτροπές και οργανώνουν εράνους για να στηρίξουν τον αγώνα.
Στις 17/5/1914 υπογράφεται το πρωτόκολλο της Κέρκυρας στο οποίο αναγνωρίζεται η αυτονομία της Βόρειας Ηπείρου και υπογράφεται και από τις Μεγάλες Δυνάμεις οι οποίες λειτουργούν ως εγγυήτριες δυνάμεις. Το έκαναν γιατί υπέθεσαν ότι ο ορισμός ενός κρατιδίου είναι αρκετός αλλά οι Αλβανοί ήθελαν την επιστροφή της οθωμανικής κυριαρχίας.
Η αυτόνομη πολιτεία της Βόρειας Ηπείρου λειτούργησε για πολύ λίγο διάστημα. Το καλοκαίρι του 1914 ξεσπά ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ο Βενιζέλος το θεωρεί ευκαιρία για την ένωση της Βόρειας Ηπείρου με την Μητέρα πατρίδα όπως έγινε με τη Μακεδονία και τα νησιά. Ζητά την άδεια από τις Μεγάλες Δυνάμεις να μπει ο ελληνικός στρατός στη Βόρεια Ήπειρο προκειμένου να διατηρήσει την τάξη. Το αίτημά του γίνεται δεκτό και έτσι απελευθερώνεται για δεύτερη φορά η Βόρεια Ήπειρος και έχουμε μία άτυπη ένωσή της με την Ελλάδα.Στις εκλογές 1915-16 έχουμε συμμετοχή βουλευτών που εκπροσωπούν τη Χειμάρρα, το Αργυρόκαστρο και τους Αγίους Σαράντα στο ελληνικό κοινοβούλιο.
Υπάρχει ένα βασιλικό διάταγμα που επικυρώνει την ένωση της Βόρειας Ηπείρου με την Μητέρα πατρίδα από την ελληνική βουλή το 1916. Το διάταγμα όμως αυτό δεν έγινε ποτέ δεκτό από τις Μεγάλες Δυνάμεις γι’αυτό μιλάμε και για άτυπη ένωση.
Ο Βενιζέλος προσπαθεί να εξασφαλίσει υποσχέσεις από τις Μεγάλες Δυνάμεις, οι οποίες υπόσχονται πολλά μεταξύ των οποίων και η ένωση της Βόρειας Ηπείρου εάν μπει η Ελλάδα στον πόλεμο με την πλευρά της Αντάντ.Ο βασιλιάς έχει άλλη γνώμη, θεωρείται γερμανόφιλος και υποστηρίζει την ουδετερότητα της Ελλάδας στον πόλεμο. Αρχίζει ο Εθνικός Διχασμός. Φτάνει η στιγμή που στην Ελλάδα υπάρχουν δύο κυβερνήσεις. Όταν οι Βούλγαροι εισβάλλουν στη Μακεδονία, τότε για ποια ουδετερότητα μιλάμε; Ο Βενιζέλος συστήνει μια δεύτερη κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη, την Τριανδρία και είναι η σύμπραξη Βενιζέλου, Κουντουριώτη και Δαγκλή.
Ο Βενιζέλος δικαιώνεται για την επιλογή του, οι Μεγάλες Δυνάμεις του συμπαρίστανται σε αυτή την επιλογή γιατί δεν θέλουν τον βασιλιά.Πέτυχε πολλά αλλά χάνει τις εκλογές και επανέρχεται ο βασιλιάς και με ένα καινούριο σύμφωνο της Φλωρεντίας, η Ελλάδα ξαναδίνει την περιοχή μαζί με επιπλέον χωριά στην περιοχή της Κορυτσάς.Ακολουθεί η μικρασιατική καταστροφή και η καταστροφή της Βόρειας Ηπείρου γιατί οι αλβανικές κυβερνήσεις έχουν σαφέστατα ανθελληνική πολιτική.
Τη δεκαετία του 1920 αποσχίστηκε η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και απαγορεύτηκε η ελληνική γλώσσα ενώ έκλεισαν τα ελληνικά σχολεία. Οι Βορειοηπειρώτες ξεσηκώνονται. Ο Αλβανός βασιλιάς Ζώγου απαγόρευση τη λειτουργία των ελληνικών σχολείων και απολύει τους Έλληνες δασκάλους ενώ διορίζει Αλβανούς. Οι Βορειοηπειρώτες αποφασίζουν να μην στείλουν τα παιδιά τους στα καινούρια σχολεία και προσπαθούν να τους διδάξουν στο σπίτι το ελληνικό αλφάβητο.
Η αλβανική κυβέρνηση άρχισε ένα πογκρόμ κατά της ελληνικής μειονότητας αλλά και η μειονότητα μαζεύει υπογραφές και προσφεύγει στο δικαστήριο της Χάγης όπου δικαιώνεται και η αλβανική κυβέρνηση υποχρεώνεται να ξανανοίξει τα ελληνικά σχολεία στην περιοχή της Βόρειας Ηπείρου. Η αλβανική κυβέρνηση επέτυχε τον περιορισμό της ελληνικής μειονότητας και έχουν επίσημη συρρίκνωση του χώρου της Βόρειας Ηπείρου.
Ακολουθεί ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος όπου και γίνεται και η Τρίτη και τελευταία απελευθέρωση της Βόρειας Ηπείρου από τον Ελληνικό στρατό. Με τη συμφωνία της Γιάλτας, η Αλβανία βρίσκεται στη ζώνη επιρροής του Στάλιν και ενώ οι Μεγάλες Δυνάμεις είχαν υποσχεθεί τη Βόρεια Ήπειρο στην Ελλάδα, σε όλες τις συσκέψεις η Σοβιετική Ένωση αντιδρά σφοδρότατα. Οι Μεγάλες Δυνάμεις για να μην δυσαρεστήσουν τον Στάλιν δεν λύνουν το ζήτημα. Το πρωτόκολλο της Κέρκυρας βρίσκεται ακόμα σε ισχύ και δεν εφαρμόζεται μία απόφαση που ακόμα εκκρεμεί γιατί δεν έχει αποφασισθεί ότι η Βόρεια Ήπειρος δεν ανήκει στην Ελλάδα αλλά στην Αλβανία.
Η απόφαση ήταν ότι το θέμα θα συζητηθεί αφού λυθεί το αυστριακό και το γερμανικό ζήτημα. Το αυστριακό λύθηκε με τη συνθήκη ειρήνης του 1955, το γερμανικό με τη ένωση των δύο Γερμανιών ενώ το επόμενο ζήτημα που έχει μείνει προς επίλυση είναι το ζήτημα της Βόρειας Ηπείρου.
Ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε ταχτεί υπέρ της Βόρειας Ηπείρου αλλά και οι επόμενες ελληνικές κυβερνήσεις προσπάθησαν να το φέρουν προς συζήτηση αλλά κάθε φορά υπήρχε η σφοδρή αντίδραση της Σοβιετικής Ένωσης η οποία γινόταν δεκτή λόγω Γιάλτας. Μέχρι το 1960, οι ελληνικές κυβερνήσεις θεωρούσαν το θέμα ζωντανό αλλά από εκεί και ύστερα αρχίζει να ξεχνιέται.
Από το 1945, στην Αλβανία έχουμε την επικράτηση του Εμβέρ Χότζα. Λόγω της ενιαίας άποψης του ανατολικού μπλοκ στο οποίο εντάσσονταν ο Εμβέρ Χότζα, η αριστερή παράταξη στην Ελλάδα θεωρούσε απαράδεκτο να μιλήσει κανείς για τη Βόρεια Ήπειρο.
Το καθεστώς Χότζα στράφηκε πρώτα κατά της θρησκείας. Άρχισαν οι φυλακίσεις και οι διώξεις ιερέων μαζί με την προπαγάνδα που ξεκινούσε από τα σχολεία – «οι παπάδες είναι υποκριτές» κτ.
Στις 14/11/1967 με διάταγμα απαγορεύεται πλήρως η θρησκεία και η Αλβανία είναι το πρώτο κράτος στον κόσμο που κηρύσσεται επίσημα άθεο.
Στα χωριά γίνονταν μέσω των συνάξεων, η «διαφώτιση» σχετικά με το σοσιαλιστικό μοντέλο. Στην κοινωνία της χώρας εισέρχονται δύο καινούριοι όροι: ο θιγμένος και ο κουλάκος. Ο κουλάκος ήταν ο εχθρός του λαού και έπρεπε να υπάρχει για να ξεσπά επάνω του η πάλη των τάξεων. Ο κουλάκος και η οικογένειά του δεν έχουν δικαιώματα. Ο τίτλος είναι κληρονομικός και η απόφαση για το ποιος ήταν κουλάκος ήταν της τοπικής κομουνιστικής επιτροπής του χωριού.
Ο θιγμένος ήταν αυτός που ο ίδιος ή μέλος της οικογένειάς του ήταν πολιτικός κρατούμενος. Ο τίτλος ήταν επίσης κληρονομικός και η θέση του ήταν χειρότερη από του κουλάκου.
Όλα τα μέλη της ελληνικής μειονότητας πολιτογραφήθηκαν διά ροπάλου ως Αλβανοί και αρχίζει ο εποικισμός των Αλβανών στις ελληνικές περιοχές. Οι μικτοί γάμοι ενθαρρύνονται και σε πολλές περιπτώσεις υπήρχε και πίεση για μικτό γάμο. Τα παιδιά των μικτών γάμων πολιτογραφούνταν υποχρεωτικά ως Αλβανοί.
Υπήρξε και ονοματοδοτική πίεση δηλαδή τα «ακατάλληλα» ή «κακόηχα» ονόματα έπρεπε να αλλάξουν και ως τέτοια θεωρούνταν τα χριστιανικά και τα ελληνικά.
Η Πανηπειρωτική Ομοσπονδία Αμερικής Καναδά αντέδρασε έντονα και ο Χότζα αναγκάστηκε να το εφαρμόζει μόνο στα νεογέννητα βρέφη. Οι γονείς έπρεπε να επιλέξουν το όνομα του παιδιού τους από μία λίστα ονομάτων που συνέτασσε η τοπική επιτροπή του κόμματος και η οποία περιελάμβανε μόνο αλβανικά ονόματα.
Τα τοπωνύμια άλλαξαν επίσης. Παντού απαγορεύονταν η ομιλία και η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Στα 99 χωριά της μειονότητας που επιτρέπονταν, η διδασκαλία της ελληνικής ήταν περιορισμένη μόνο στις τέσσερις τάξεις του Δημοτικού και μετά τα παιδιά μάθαιναν υποχρεωτικά τα αλβανικά. Η εκπαίδευση ήταν γενιτσαρική, κανένας λόγος για ελληνική ιστορία και λογοτεχνία ακόμα και μέσα στο σπίτι.Οποιοσδήποτε αρχαιολογικός χώρος ήταν σε αλβανικό έδαφος ήταν αλβανική πολιτιστική κληρονομιά. Δεν υπάρχει η έκφραση βυζαντινός πολιτισμός αλλά η περίοδος αυτή καλούνταν Μεσαίωνας.
Ο Χριστός στα χρόνια του Χότζα δεν επιτρεπόταν να αναφερθεί ούτε ως ιστορική χρονολογία. Δεν υπήρχε στην Αλβανία προ και μετά Χριστού αλλά υπήρχε η έκφραση πριν και μετά την εποχή μας.
Υπήρχε μόνο ένα κόμμα και τα δικαστήρια αποτελούνταν από μέλη εκλεγμένα από τον λαό, ως αποτέλεσμα οι πολιτικοί κρατούμενοι ήταν χιλιάδες.
Η «βιογραφία» ήταν η ετήσια έκθεση του κάθε προσώπου χωριστά, ήταν το «φακέλωμα». Συντάσσονταν σε ετήσια βάση και ένα αντίγραφο πήγαινε στις μυστικές υπηρεσίες. Εάν «χαλούσε η βιογραφία» τότε το άτομο πήγαινε φυλακή και εξορία.
Τη δεκαετία του 1980, ο Σεβαστιανός, Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης αρχίζει και δραστηριοποιείται στην περιοχή αλλά και γυρίζει όλη την Ελλάδα και τα κέντρα αποφάσεων του εξωτερικού. Η πίκρα του ήταν ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν στήριζε τη μειονότητα. Η άλλη του πίκρα ήταν ότι στο εξωτερικό του έλεγαν ότι καμία κυβέρνηση δεν τους είχε θίξει το θέμα. Υπήρξε σχεδιασμένη απόκρυψη και έχει περάσει στη συνείδηση των Ελλήνων ότι δεν πρέπει να ασχολούνται με τη Βόρεια Ήπειρο.
Όπως δείχνουν και τα πρόσφατα γεγονότα η εξόντωση στη Βόρεια Ήπειρο συνεχίζεται.
Την εκπομπή μπορείτε να παρακολουθήσετε ΕΔΩ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου