Στο Α μέρος η εκπομπή παρουσιάζει το παρασκήνιο πίσω από την κατασκευή των 21 οχυρών της οχυρωματικής γραμμής στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, που έχει μείνει γνωστή σαν γραμμή Μεταξά.
Περιγράφει πως και για ποιο λόγο η τότε πολιτική και στρατιωτική ηγεσία επέλεξε αυτό τον τρόπο για να αντιμετωπίσει τον βουλγαρικό κίνδυνο. Στο δεύτερο επεισόδιο γίνεται αναφορά στις μάχες στο Μπέλλες, το Ιστίμπεη , το Ρούπελ και τα γύρω οχυρά, ενώ στο τρίτο και τελευταίο μέρος στα οχυρά του Νευροκοπίου.
Ο φακός της εκπομπής ταξίδεψε στο Ρούπελ, στο νομό Σερρών και στο Λίσε στο νομό Δράμας και κατέγραψε άγνωστες ιστορίες αλλά και τεχνικές λεπτομέρειες από την κατασκευή των οχυρών.
Ειδικοί περιγράφουν πως η κατασκευή του φαραωνικού έργου έγινε σε συνθήκες μεγάλης μυστικότητας, χωρίς να αντιληφθεί τίποτα. Έτσι όταν ξεκίνησε ο πόλεμος ο γερμανικός στρατός βρέθηκε προ εκπλήξεων. Μέσα από σπάνιο υλικό και αφηγήσεις ξετυλίγεται μια από τις ηρωϊκότερες στιγμές της ελληνικής πολεμικής ιστορίας.
Στην εκπομπή μιλούν: Θεοδόσιος Τάσιος- ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Λαγός-ιστορικός, Πλάτων Περαρής-ιστορικός ερευνητής, Βασίλης Νικόλτσιος – συνταγματάρχης ε.α. – συγγραφέας, Θεόκλητος Ρουσάκης-στρατηγός ε.α., Νικόλαος Τάτσιος – διοικητής 567 μηχανοκίνητου τάγματος Πεζικού στο Ρούπελ, Ηλίας Κοτρίδης – αντισυνταγματάρχης ε.α – πρώην διοικητής Ρούπελ, Γιώργος Ντίκος, διοικητής 518 μηχανοκίνητου τάγματος Πεζικού στο Λίσσε, Ελευθέριος Παυλίδης-αρχιτέκτονας – γιος στρατηγού του Μηχανικού Αχιλλέα Παυλίδη, Συμεών Προφυλλίδης – γιος πεσόντα στη μάχη του Ιστίμπεη, Γιώργος Τάτσιος, πρόεδρος συλλόγου φίλων Ιστίμεπη, Γιώργος Σφακιανός – γιος μαχητή του Ρούπελ, Τηλέμαχος Ζακυνθινός – εγγονός διοικητή οχυρού Κελκαγιά.
Την πολιορκία των Οχυρών και ιστορίες ηρωισμού από τις μάχες στο Ρούπελ, παρουσιάζει η Μηχανή του Χρόνου με τον Χρίστο Βασιλόπουλο.
Η εκπομπή σε αυτό το επεισόδιο ερευνά και παρουσιάζει τις δραματικές ώρες της ελληνικής άμυνας τον Απρίλιο του 1941 στα μακεδονικά οχυρά, βόρεια των Σερρών. Ιστιμπέη, Κελκαγιά, Ρούπελ και άλλα οχυρά και πυροβολεία της περιοχής εμπόδισαν την γερμανική εισβολή και απέκρουσαν διαδοχικές επιθέσεις και σφοδρούς βομβαρδισμούς.
Η Μηχανή του Χρόνου παρουσιάζει τον συσχετισμό δυνάμεων και εξηγεί πως οι Έλληνες αμύνθηκαν με λιγότερα όπλα, με πατέντες, εφευρετικότητα και αυταπάρνηση. Ειδικοί και απόγονοι μαχητών απαντούν πως τα οχυρά αντιμετώπισαν τα στούκας, τις βόμβες και προκάλεσαν μεγάλες απώλειες στις επίλεκτες μονάδες της Βέρμαχτ. Ο λοχίας Ίτσιος έγραψε ιστορία όταν εξουδετέρωσε ένα ολόκληρο τάγμα Γερμανών, ενώ το πυροβόλο του υπολοχαγού Κυριακίδη δεν σώπασε ακόμα και όταν έγινε στόχος των στούκας. Και οι δύο σκοτώθηκαν στην πρώτη γραμμή. Οι μαχητές του Ιστίμπεη έστησαν ενέδρα στους Γερμανούς μέσα στο οχυρό, ενώ ο πυροβολητής Ζαννιάς παρέμεινε στην θέση του μέχρι τέλος πολεμώντας αν και τυφλωμένος.
Η εκπομπή αναλύει το πολεμικό σκηνικό στο οχυρό Κελκαγιά, όπου Έλληνες και Γερμανοί αναμετρήθηκαν σώμα με σώμα ενώ φωτίζει τις δραματικές συνθήκες στο Ρούπελ, όπου ο διοικητής Δουράτσος απάντησε στους Γερμανούς ότι τα οχυρά δεν παραδίδονται, αλλά καταλαμβάνονται. Η εκπομπή προβάλλεται σε επανάληψη την Κυριακή 13 Μαΐου στις 17.00. Ακολουθεί ένα ακόμα επεισόδιο «Οι Μάχες των Οχυρών στο Νευροκόπι», εκεί όπου αιχμαλωτίστηκαν εκατοντάδες Γερμανοί και ο διοικητής τους συνταγματάρχης Μίλλερ. Στην εκπομπή μιλούν: Ηλίας Κοτρίδης – πρώην διοικητής Ρούπελ, ιστορικός ερευνητής, Τηλέμαχος Ζακυνθινός – εγγονός διοικητή οχυρού Κελκαγιά, Γιώργος Σφακιανός – γιος μαχητή Ρούπελ, Γιώργος Τάτσιος – πρόεδρος Συλλόγου Φίλων οχυρού Ιστίμπεη, Πλάτων Περαρής – ιστορικός ερευνητής, Βασίλης Γιαννόπουλος -δήμαρχος Νευροκοπίου – αντιστράτηγος ε.α, Σταύρος Δρακουλαράκος – εγγονός διοικητή οχυρού Παρταλούσκα, Νίκος Τάτσιος – διοικητής 567 τάγματος πεζικού, Νίκος Γκιρμπάτσης – ταγματάρχης πεζικού, ιστορικός ερευνητής, Κωνσταντίνος Λαγός – ιστορικός, Γιώργος Ντίκος – διοικητής 518 τάγματος πεζικού, Αναστάσιος Ίτσιος – γιος λοχία Δημήτρη Ίτσιου, Βασίλης Νικόλτσιος – συνταγματάρχης ε.α, ιστορικός ερευνητής, Στέλιος Ζαχαριάδη – γιος διοικητή λόχου Μολών Λαβέ, Θανάσης Τζούμας – γιος μαχητή Ρούπελ.
Η εκπομπή φέρνει στο φως άγνωστες πολεμικές ιστορίες από την άμυνα στη περιοχή και ξετυλίγει το δραματικό χρονικό της γερμανικής εισβολής τον Απρίλιο του 1941. Η έρευνα αναδεικνύει τον ρόλο των προσώπων που αντιστάθηκαν και κατάφεραν όχι μόνο να αποκρούσουν την επίθεση της Βέρμαχτ, αλλά και να συλλάβουν εκατοντάδες αιχμαλώτους.
Ο Χρίστος Βασιλόπουλος κάνει αυτοψία στο εγκαταλελειμμένο σήμερα οχυρό στο Περιθώρι και γυρίζει το χρόνο πίσω στις 7 Απριλίου του 1941. Εκεί στα έγκατα της γης δόθηκε μια αιματηρή μάχη σώμα με σώμα, όταν οι Γερμανοί εισήλθαν στο οχυρό από ένα κατεστραμμένο πυροβολείο και έπεσαν στην παγίδα του λοχαγού Δαράτου. Η εκπομπή βρήκε τις στρατιωτικές αναφορές και κατέγραψε βήμα βήμα τα δραματικά εκείνα λεπτά μέσα στις στοές. Περιγράφει πως έγινε συσκότιση και δόθηκε η ύστατη μάχη των στρατιωτών.
Η έρευνα παρουσιάζει ακόμα την παγίδα θανάτου στο οχυρό Λίσσε. Εκεί ο διοικητής Δετοράκης έδωσε εντολή κατάπαυσης του πυρός και παραπλάνησε τους εισβολείς που πίστεψαν ότι η άμυνα κατέρρευσε. Η απάντηση δόθηκε λίγα μέτρα μπροστά από τις κάνες των ελληνικών πυροβόλων, όταν οι Γερμανοί έφτασαν πολύ κοντά. Η εκπομπή φωτίζει και την λιγότερο γνωστή ιστορία της Μάχης της Κρέστης. Εκεί οι Έλληνες κατάφεραν να αιχμαλωτίσουν εκατοντάδες άνδρες της Βέρμαχτ. Ανάμεσα στους αιχμαλώτους ήταν και ο συνταγματάρχης Μίλερ, ο οποίος αργότερα έμελλε να πρωταγωνιστήσει ως φρούραρχος της Κρήτης στην κατοχή, σε εγκλήματα πολέμου. Η εκπομπή αποκαλύπτει το ιστορικό της δίκης και της καταδίκης του σε θάνατο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Γερμανός ισχυρίστηκε στην απολογία του πως ένας λόγος που έδειξε τέτοια βιαιότητα στην Κρήτη ήταν η ταπείνωση από την αιχμαλωσία του στη μάχη των οχυρών. Τα οχυρά της περιοχής του Νευροκοπίου δεν κατελήφθησαν ποτέ από τους Γερμανούς. Όταν η συνθηκολόγηση της στρατιάς της ανατολικής Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη έγινε γνωστή, οι διοικητές και οι στρατιώτες των οχυρών δεν ήθελαν να παραδοθούν. Η εκπομπή τεκμηριώνει μια σειρά σπάνιων φωτογραφιών από την παράδοση των οχυρών και αποκαλύπτει τον διάλογο ανάμεσα στον διοικητή του Λίσε Δετοράκη και τους γερμανούς αξιωματικούς μετά τη συνθηκολόγηση.
Στην εκπομπή μιλούν: Νίκος Γκιρμπάτσης – ταγματάρχης πεζικού, ιστορικός ερευνητής, Κωνσταντίνος Λαγός – ιστορικός, Γιώργος Ντίκος – διοικητής 518 τάγματος πεζικού, Βασίλης Γιαννόπουλος -δήμαρχος Νευροκοπίου – αντιστράτηγος ε.α, Σταύρος Δρακουλαράκος – εγγονός διοικητή οχυρού Παρταλούσκα, Γιώργος Κυριακίδης-γιος μαχητή Νευροκοπίου, Ανέστης Καζεπίδης-γιος μαχητή Νευροκοπίου, Παντελής Σοφιανός-πρώην δάσκαλος χωριού Οχυρό, Γρηγόρης Αντωνόπουλος-γιος μαχητή οχυρού Παρταλούσκα, Αντιγόνη Μπάρη-κόρη μαχητή οχυρού Λίσσε, Χρήστος Λιθηρόπουλος-αντιπεριφερειάρχης Ανατ. Μακεδονίας Θράκης-ιστορικός ερευνητής...
Δείτε ακόμη:
Ξεχασμένοι Ήρωες ~ Αληθινά σενάρια ΕΤ3 (Βίντεο)
Κατεβάστε ~ 76 χρόνια από τη γερμανική εισβολή
Εμείς οι Έλληνες Επ.8 ~ Η γερμανική εισβολή 6 Απριλίου 1941 (Βίντεο)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου