Παραδοσιακά επαγγέλματα ~ Ακονιστής

Τότε που οι Έλληνες είχανε λιγότερα και ήταν πλουσιότεροι...

Σκυμμένος πάντα, απ' το βαρύ φορτίο που κουβαλούσε στην πλάτη, γύριζε τις γειτονιές ο ακονιστής, αφήνοντας τη μακρόσυρτη φωνή του να φτάσει σ' όλα τα σπιτικά: "Ψαλίδια, μαχαίρια, τσεκούρια ακονίζωωωω!".

Γνώριμη φωνή για πολλούς και γνώριμη φιγούρα ο ακονιστής. Συνήθως τσιγγάνος. Τον συναντούσαμε μέχρι πριν από λίγα χρόνια.

Ξεκινούσε πρωί-πρωί τη γύρα για να καλύψει όλο το δρομολόγιο. Φώναζε δυνατά, να το ακούσουν οι νοικοκυρές κι έκανε στάσεις στις...

 γειτονιές να ξεκουραστεί κι από το βάρος που κουβαλούσε. Απόθετε κάτω το ποδοκίνητο εργαλείο του, το ακόνι, με το οποίο όξυνε την κόψη κοφτερών οργάνων, τσεκουριών, μαχαιριών, ψαλιδιών κλπ.

Το ακόνι ήταν ένας τροχός φτιαγμένος από ειδική πέτρα, λεία και σκληρή, συνήθως σμυριδόπετρα από τη Νάξο. Είχε διάμετρο 30 εκατοστών περίπου και στηρίζονταν πάνω σε ξύλινη βάση ύψους ενός μέτρου. Καθώς ο ακονιστής πατούσε το πεντάλι, ο τροχός περιστρεφόταν.

Οι νοικοκυρές μόλις τον άκουγαν, έβγαιναν και του έδιναν τα ψαλίδια ή τα μαχαίρια τους για να τα ακονίζει. Εκείνος άρχιζε αμέσως τη δουλειά. Γυρίζοντας το ακονι οι λάμες των μαχαιριών σπίθιζαν. Ο ακονιστής έριχνε κάθε λίγο νερό στον τροχό για να κρυώνει και να λειτουργεί καλύτερα.

Την ώρα που εργαζόταν ο ακονιστής, μαζεύονταν πολύς κόσμος γύρω του και τον παρακολουθουσε. Πιο πολύ οι πιτσιρικάδες που παρατηρούσαν με περιέργεια αλλά και θαυμασμό τις σπίθες που ξεπηδούσαν απ' τον τροχό. Καμάρωνε εκείνος, κρατώντας με τέχνη κι επιδεξιότητα τα αντικείμενα που τρόχιζε. Όταν τέλειωνε το τρόχισμα, έβγαζε απ' τον τορβά του τις λίμες και τα σφυριά και έσιαζε τα μαχαίρια και τα τσεκούρια, που απ' την πολλή χρήση είχαν στραβώσει. Έπειτα τα λάδωνε με τη "λαδόπετρα" για να μη σκουριάσουν.

Αυτός ήταν "ο γύφτος με το ακονιστήρι", όπως τον έλεγαν.

Σήμερα έπαψε πια να ακούγεται η φωνή του. Όλα έγιναν μηχανές.

Πηγή: Β. Σαρησάββας - Παραδοσιακά επαγγέλματα ~ Εκδόσεις Μαλλιάρης

Εβραίος ακονιστής στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης 1916