Αναγέννηση του αίματος σε ποντίκια!

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Λουντ στη Σουηδία κατάφεραν να … αναζωογονήσουν το αίμα ποντικιών επαναπρογραμματίζοντας τα αιμοποιητικά βλαστικά κύτταρά τους.

Γήρανση και αλλαγές στα βλαστικά κύτταρα

Τα βλαστικά κύτταρα αποτελούν τη «μήτρα» από την οποία γεννιούνται όλα τα κύτταρα του οργανισμού και μπορούν να διαιρούνται επ’αόριστον. Κάθε φορά που...
ένα βλαστικό κύτταρο διαιρείται το ένα από τα δυο νέα κύτταρα που προκύπτουν παραμένει βλαστικό ενώ το δεύτερο ωριμάζει και διαφοροποιείται στο είδος κυττάρου που χρειάζεται κάθε φορά ο οργανισμός. «Η διαδικασία γήρανσης αποτελεί συνέπεια των αλλαγών που υφίστανται τα βλαστικά κύτταρά μας με την πάροδο του χρόνου» εξήγησε ο Μάρτιν Βάλεστεντ, διδακτορικός φοιτητής στη Βιολογία των Βλαστικών Κυττάρων στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Λουντ και πρώτος ερευνητής της σχετικής μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Βlood». «Ορισμένες από αυτές τις αλλαγές είναι μη αναστρέψιμες, αφορούν για παράδειγμα βλάβες στο DNA των βλαστικών κυττάρων ενώ κάποιες άλλες είναι σταδιακές και δεν είναι απαραιτήτως μη αναστρέψιμες – πρόκειται για τις επιγενετικές αλλαγές που αφορούν όχι το ίδιο το γενετικό υλικό αλλά την έκφρασή του. Όταν τα βλαστικά κύτταρα επαναπρογραμματίζονται, κάτι που εμείς καταφέραμε στο εργαστήριο, οι επιγενετικές αλλαγές ακυρώνονται» προσέθεσε. 

Σημειώνεται ότι η μέθοδος που εφήρμοσαν οι ειδικοί από το Πανεπιστήμιο του Λουντ έλαβε το Νομπέλ Ιατρικής πέρυσι.


Το… νεαρό και γηρασμένο αίμα

Ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα που δείχνουν πώς γερνά το αίμα αφορά τη σύνθεσή του: το αίμα ενός νεαρού ατόμου περιέχει ένα συγκεκριμένο μείγμα Β και Τ λεμφοκυττάρων καθώς και μυελοειδών κυττάρων. «Στα γηραιότερα άτομα ο αριθμός των Β και Τ λεμφοκυττάρων πέφτει ενώ ο αριθμός των μυελοειδών κυττάρων είναι πιο μεγάλος» είπε ο κ. Βάλεστεντ.
Όταν ένα ηλικιωμένο άτομο εμφανίζει λευχαιμία ο καρκίνος συχνά έχει τη «ρίζα» του στα μυελοειδή κύτταρα τα οποία υπάρχουν σε μεγαλύτερους αριθμούς στους γηραιότερους ανθρώπους. Ετσι το να «αναγεννήσει» κάποιος το αίμα, όπως επέτυχε η ερευνητική ομάδα από το Λουντ στα ποντίκια, αποτελεί μια ενδιαφέρουσα προοπτική για μελλοντικές θεραπείες ακόμη και ενάντια σε καρκίνους του αίματος.


Ελπίδα για θεραπείες 

Ο πρώτος συγγραφέας της νέας μελέτης σημείωσε ότι πολλές και διαφορετικές ερευνητικές ομάδες ασχολούνται με το πώς τα βλαστικά κύτταρα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για διαφορετικές θεραπείες. «Συνήθως σήμερα τα κύτταρα αυτά χρησιμοποιούνται στην κλινική πράξη στο πλαίσιο μεταμοσχεύσεων μυελού των οστών για ασθένειες στις οποίες το αίμα και το ανοσοποιητικό σύστημα χρειάζεται να αναγεννηθούν. Ένας ζωτικής σημασίας παράγοντας που μαρτυρεί ως έναν βαθμό την επιτυχία της διαδικασίας είναι η ηλικία του δότη του μυελού των οστών. Αναστρέφοντας την ανάπτυξη των βλαστικών κυττάρων στον μυελό των οστών, ίσως είναι πιθανό να αποφεύγονται αρνητικές μεταβολές στα κύτταρα οι οποίες συνδέονται με την ηλικία».

Παρότι η σύνθεση του αίματος στα νεαρά και ηλικιωμένα ποντίκια μοιάζει σε μεγάλο βαθμό με εκείνη στον άνθρωπο, ο ερευνητής υπογράμμισε ότι η συγκεκριμένη έρευνα βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο και μια πιθανή λειτουργική θεραπεία είναι ακόμη μακριά. Προς το παρόν, η ερευνητική ομάδα δηλώνει ευχαριστημένη με τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης καθώς αυτά μαρτυρούν πως ίσως το αίμα δεν γερνά εξαιτίας μη αναστρέψιμων βλαβών στο DNA αλλά εξαιτίας αναστρέψιμων επιγενετικών αλλαγών.


Θ. Τσώλη