Αχιλλαία ~ Το χιλιόφυλλο τονωτικό για τους κουρασμένους

Μπορείτε να φαντασθείτε ότι ένα φυτό είναι σε θέση ν' ανοίγει την όρεξη να τονώνει τους ταλαιπωρημένους, να καλμάρει διάφορες γυναικολογικές ανωμαλίες, να είναι διουρητικό, να ανακουφίζει τους πόνους απο κιρσούς, φλεβίτιδα, αιμορροΐδες, αρθριτικά, ρευματισμούς, να επουλώνει πληγές, να καθαρίζει το λιπαρό δέρμα, να διατηρεί το κρασί στα βαρέλια και ταυτόχρονα να βοηθάει να περιοριστεί η τριχόπτωση;

Ε, λοιπόν, αυτές είναι μερικές απο τις ιδιότητες της Αχιλλαίας της χιλιόφυλλης, του πικρού και στυφού αυτού, αλλά ορεκτικού και τονωτικού φυτού, που φυτρώνει σε 24 ποικιλίες στη χώρα μας:


Το όνομα της το οφείλει βέβαια στον Αχιλλέα, που όταν τραυματίστηκε από το δηλητηριασμένο δόρυ του Πάρι στον πόλεμο της Τροίας, η θεά Αφροδίτη τον συμβούλεψε να δέσει την πληγή του μ' αυτό το φυτό για ν' ανακουφιστεί. Και πραγματικά η Αχιλλαία είναι αποτελεσματικό φάρμακο για τις πληγές που έγιναν απο ατσάλι. Γι' αυτό, αργότερα, ο Διοσκουρίδης τη χρησιμοποιούσε για αιμοστατικό και οι στρατιώτες στον πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο σαν πρώτη βοήθεια στα τραύματα τους.


Άλλα ονόματα: Αχίλλειος, Αχίλλειο Κρητική, Χιλιόφυλλο, Μιλφέιγ, Αγριαψιθιά, Σεμεσάντα, Συμηλούδι. Λέγεται και Λάζαρος, (γιατί με τα λουλούδια της στολίζονται τα παιδιά που ψάλλουν το Λάζαρο στα χωριά το Μεγάλο Σάββατο).

Άλλες εφαρμογές: Οι σπόροι της έχουν χρησιμοποιηθεί για να διατηρούνται τα κρασιά στα βαρέλια. Ένα φακελάκι με σπόρους Αχιλλαίας εμποδίζουν την αλλοίωση ενος βαρελιού κρασιού. Συχνά έχει αντικαταστήσει τον λυκίσκο στην παρασκευή μπύρας. Και συχνά εχει φέρει καλά αποτελέσματα σε διαλείποντες πυρετούς από ελονοσία και, με πλύσεις, κατα της βλενόρροιας.


Χρήσιμα μέρη: Όλα τα υπέργεια μέρη του φυτού. Ιδιαίτερα οι ανθισμένες κορυφές και τα φύλλα.


Που την βρίσκουμε: Στα ειδικευμένα φαρμακεία και στους καλούς βοτανοπωλητές. Επειδή όμως συνήθως την πουλάνε ακριβά, μπορείτε να ψάξετε στα λιβάδια, τους αγρούς και στις πλαγιές με ξερά εδάφη, όπου φυτρώνει. Θα την βρείτε ανθισμένη από το Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο. Ξεράνετέ τη στη σκιά και φυλλάξτε τη σε γυάλινο βαζο.


Δραστικές ουσίες: Αρωματικό απόσταγμα, Κινεόλη, Προαζουλένη, Αχιλλεΐνη (η πικρή ουσία του φυτού), Ταννίνη, ρητινώδης ουσία, οργανικά οξέα και άλατα.


Ιδιότητες - Ενδείξεις: Είναι Ορεκτικό και τονωτικό. Επειδή ανοίγει την όρεξη είναι χρησιμο στους κουρασμένους και ταλαιπωρημένους.

Χρησιμοποιείται για να καλμάρει πολλές γυναικολογικές ανωμαλίες (Δυσμηνόρροια, αμηνόρροια, απο εξωτερική αιτία - π.χ. από τρόμο ή κρύο - διαταραχές στην εμμηνόπαυση και σπασμούς της μήτρας, θεωρείται επίσης ρυθμιστικό της περιόδου. Το έγχυμα και το αφέψημά της, είναι αντιπυρετικό φάρμακο για το δυνατό κρυολόγημα

Επειδή θεωρείται οτι εννοεί την κάθαρση του αίματος, χρήσιμο ποιείται σε περιπτώσεις ακμής και έρπητα. Είναι αντισιπασμωδικό και σπασμολυτικό γι' αυτο συνιστάται για τα αέρια, τους νευρικούς σπασμούς, αλλα και στο άσθμα, την κολίτιδα και ο άλλες νευρικές γαστροπάθειες, που χρειάζονται τη χαλάρωση των λείων μυϊκών ινών.

Διουρητικό και χολαγωγικό, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό όταν χρησιμοποιείται μαζί με αλλα γνωστά διουρητικά, όπως η αγριάδα και  τα «μουστάκια» του καλαμποκιού, ενώ ταυτόχρονα θεωρείται αποτελεσματικό και στην ακράτεια ούρων των παιδιών (τότε δίνεται σε σκόνη).

Μαλακώνει τους πόνους από αρθριτικά και ρευματισμούς

Η Ομοιοπαθητική χρησιμοποιεί το Χιλιόφυλλο στη θεραπεία μορφών στοματίτιδας, των αιμορροΐδων και σε περιπτώσεις σκοτοδίνης.
Ανακουφίζει τις ανωμαλίες στην κυκλοφορία του αίματος, γι' αυτό χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις κιρσών, φλεβίτιδας και αιμορροΐδων.

Σε ολες αυτές τις περιπτώσεις καθώς και οαν ανελμινθικό (για ορισμένα δηλαδή παράσιτα των εντέρων) η χρήση της Αχιλλαίας της χιλιοφυλλλς γίνεται εσωτερικά, με αφεψήματα χυμολυς ή βάμμα.

Η Αχιλλαία όμως έχει κι άλλες θεραπευτικές ιδιότητες, όταν χρησιμοποιείται εξωτερικά, σαν αλοιφή, σαν πολτός ή σε σκόνη. Ιδιότητες πολύ χρήσιμες, οπως αυτές:

Επουλώνει τις πληγές, τις ραγάδες της θηλής του μαστού, τις αιμορροΐδες, τις ραγάδες των χεριών, τις λειχήνες τη φλεγμονή του δέρματος και διάφορες άλλες δερματοπάθειες.

Εμποδίζει την τριχόπτωση (όταν κάνουμε συχνές εντριβές με αφέψημα Αχιλλαίας).

Καθαρίζει σε βάθος το λιπαρό δέρμα (με ατμόλουτρο).


Πώς χρησιμοποιείται:

Σαν αφέψημα, ένα κουταλάκι σ' ένα μπρίκι ή 25-30 γραμμάρια (μια χούφτα) σ' ένα λίτρο νερο. Να βράσει 10 λεπτά. Πρέπει να πίνουμε τρία φλιτζάνια την ήμερα για πολύ καιρό για να 'χει αποτελέσματα κυρίως, σαν σπασμολυτικό. Το ίδιο αφέψημα χρησιμοποιείται και για πλύσεις του δέρματος, κομπρέσες και πλύσεις του κόλπου.

Σαν έγχυμα. Ένα μέρος Αχιλλαίας σε 10 μερη βρασμένου νερού για 15 λεπτά ή 2 κουταλάκια σε ένα φλιτζάνι νερο για 10 λεπτά. Πιείτε το ζεστό σε δόσεις κρασοπότηρου. Πίνουμε 2-3φορές την μέρα, για πόνους περιόδου, δυσπεψία και άλλες  στομαχικές ανωμαλίες.

Αλοιφή για εξωτερική χρήση (εντριβές) μπορείτε να ζητήσετε από ένα γνωστό σας φαρμακοποιό να σας φτιάξει με:

10 γραμμάρια αιθέριο έλαιο Αχιλλαίας
20 γραμμάρια αλοιφή καμφοράς και
25 γραμμάρια λανολίνη.

Για κομπρέσες όπου χρειάζεται ή για εντριβές των μαλλιών, αν έχετε τριχόπτωση, πρέπει νά βράσετε επί 10 λεπτά μια χούφτα φυτού σε ένα λίτρο νερού.

Αν ρίξουμε πυκνό αφέψημα Αχιλλαίας στο νερο του μπάνιου είναι κατευναστικό.

Σαν ατμόλουτρο ανοίγει και καθαρίζει τους πόρους του δέρματος. Αν θέλουμε να κάνουμε εισπνοές για να καλμάρουμε μια φλεγμονή του αναπνευστικού συστήματος, βράζουμε μια χούφτα φυτό σε δύο λίτρα νερό και εισπνέουμε τον ατμο για μερικά λεπτά.

Για τους πόνους των αιμορροΐδων ή για να καθαρίσουμε μια εξωτερική πληγή του δέρματος, χρησιμοποιούμε αφέψημα με μια χούφτα Αχιλλαίας σε ένα λίτρο νερό. Αλλά όχι συχνά γιατί μπορεί να προκαλέσει τοπικούς ερεθισμούς.

Πηγή: Κ. Μπαζαίος ~ 100 βότανα, 1000 θεραπείες



Και μερικές ιστορίες γύρω από την Αχιλλαία (από το fysikaproionta.blogspot.gr):

Η Αχιλλέα είναι ένα ιθαγενές φυτό της Ευρώπης και της δυτικής Ασίας με μακραίωνη ιστορία ως επουλωτικό. Στους κλασικούς χρόνους ήταν γνωστό ως herba militaris. Για πολλά χρόνια το χρησιμοποιούσαν σαν δυναμωτικό και πικρό τονωτικό και όλα τα είδη των πικρών αλκοολούχων ποτών (bitters) παρασκευαζόταν από αυτό.

Το όνομά της η Αχιλλέα το πήρε από τον ήρωα Αχιλλέα και ο θρύλος λέει πως η Αχιλλέα φυτρώνει από την σκουριά που έπεσε στο χώμα από το δόρυ του Αχιλλέα για να θεραπεύει πολλούς συντρόφους του στον Τρωικό πόλεμο. Ένας μύθος λέει, όταν ο Αχιλλέας πληγώθηκε στη φτέρνα από το δηλητηριασμένο βέλος του Πάρη, η θεά Αφροδίτη κλαίγοντας τον συμβούλεψε να πάρει την Αχιλλέα που είναι το καλύτερο βότανο για πληγές. Από αυτόν τον μύθο η Αχιλλέα έχει πάρει το όνομά της καθώς και άλλες ονομασίες όπως το «Δάκρυ της Αφροδίτης», το «χαμόγελο της Αφροδίτης». Ένας άλλος μύθος λέει πως ο Αχιλλέας διδάχτηκε τις φαρμακευτικές ιδιότητες της Αχιλλέας για την θεραπεία των πληγών ειδικότερα από τον δάσκαλο Χείρωνα.

Οι Δρυίδες έδωσαν στην Αχιλλέα πολλές ιερές δυνάμεις και την χρησιμοποιούσαν για να προβλέψουν τον καιρό. Οι αρχαίοι Κινέζοι πρόλεγαν το μέλλον σε μια τελετή που περιγράφεται στο Ι Τσιγκ - το βιβλίο των χρησμών, γνωστό ως Χρησμός με βλαστό Αχιλλέας.

Πολλές λαϊκές παραδόσεις δίνουν στην Αχιλλέα πολλές ισχυρές και μαγικές δυνάμεις και την αφιερώνουν στον άγιο Ιωάννη του βαπτιστή. Πολλοί λαοί κρεμούσαν την Αχιλλέα στις εξώπορτες των σπιτιών τους και στις εκκλησίες την παραμονή της γιορτής του Ιωάννη του βαπτιστή. Μετά την δύση του Ηλίου έκαιγαν την Αχιλλέα σε λατρευτικές πυρές τις φωτιές του Αι Γιάννη.

Όπως και το δόρυ που σκότωσε τον Αχιλλέα έτσι και η Αχιλλέα πίστευαν πως μπορεί να βλάψει.

Το χρησιμοποιούσαν οι μάγισσες στα μαγικά φίλτρα που έφτιαχναν και έπαιρνε την ονομασία «παιχνίδι του διαβόλου» όπου φαίνεται πως η Αχιλλέα σχετίζεται με κακά πνεύματα.

Λαϊκές παραδόσεις λένε πως αν κρεμάσουμε ένα κλαδάκι Αχιλλέας πάνω από την κούνια του μωρού μας μπορεί να κρατήσει τα κακά πνεύματα μακριά. Επίσης αν κρατήσουμε μια Αχιλλέα πάνω στα βλέφαρά μας μπορούμε να δούμε ποιος κυριαρχεί στις σκέψεις μας.

Μια λαϊκή αντιπυρετική θεραπεία λέει να κόψουμε ένα φύλλο Αχιλλέας με το αριστερό χέρι λέγοντας ταυτόχρονα το όνομα του άρρωστου και όταν φάμε το φύλλο, ο πυρετός θα πέσει.

Τα παλιά χρόνια ο κόσμος σεβόταν τις θεραπευτικές ιδιότητες της Αχιλλέας γι’ αυτό και την αποκαλούσε «το ιώδιο των αγρών».

Τον Μεσαίωνα έτριβαν λίγο από τα φύλλα της Αχιλλέας για να σταματήσουν την ρινορραγία αλλά και για να σταματήσουν ημικρανίες από την υπέρταση, προκαλούσαν ρινορραγία γαργαλώντας τις εσωτερικές μεμβράνες της μύτης με ένα φύλλο. Έτσι η Αχιλλέα ονομάστηκε nosebleed - μάτωμα μύτης. Επίσης η Αχιλλέα πήρε το όνομα «θερμοβότανο» επειδή είναι αντιπυρετική.

Η Αχιλλέα έχει άμεση σχέση με τον έρωτα γι’ αυτό στους γάμους αποτελούσε παράδοση να τρώνε Αχιλλέα και να την τοποθετούν στην ανθοδέσμη της νύφης. Πίστευαν πως η Αχιλλέα εξασφάλιζε ότι ο έρωτας των νεόνυμφων θα κρατούσε τουλάχιστον επτά χρόνια. Γι’ αυτό ακόμη μια ονομασία του φυτό είναι «επταετής έρωτας». Την χρησιμοποιούσαν και στην μαντική για να προβλέψουν τον μελλοντικό εραστή. Αν κάποια κοπέλα μάζευε Αχιλλέα ένα βράδυ με πανσέληνο από τάφο νεαρού άντρα και το έβαζε κάτω από μαξιλάρι της, θα ονειρευόταν τον μελλοντικό αγαπημένο της. Οι κοπέλες εκείνης της εποχής για να ελέγξουν τα αισθήματα του αγαπημένου τους γαργαλούσαν εσωτερικά την μύτη του μ’ ένα φύλλο Αχιλλέας λέγοντας ταυτόχρονα «χιλιόφυλλο, χιλιόφυλλο κάνε με να φυσήξω δυνατά, αν η μύτη του ματώσει τώρα, ο καλός μου με αγαπά».

Ο Διοσκουρίδης ο Αναζαρβέας (1^ος μ.Χ. αιώνας) την χρησιμοποίησε σαν αιμοστατικό.

Επίσης το χρησιμοποιούσαν από πολύ παλιά σαν αιμοστατικό για να σώσουν τραυματίες στα πεδία μάχης και για να ρίξουν τον πυρετό τους.

Οι Αγγλοσάξονες ονόμασαν την Αχιλλέα «επισκευαστή σωμάτων» και οι Ινδιάνοι της Αμερικής εκτιμούσαν την ικανότητα να γιατρεύει πληγές και τραύματα.

Ένας νοσοκόμος του 1^ου παγκόσμιου πολέμου διηγιόταν τον τρόπο που γιάτρευε τις πληγές δεκάδων στρατιωτών σε στιγμές όπου δεν υπήρχε άλλου είδους περίθαλψη, παρά μόνο η Αχιλλέα.

Στην Γερμανία τον 16^ο αιώνα έριχναν στα βαρέλια του κρασιού σπόρους Αχιλλέας για να διατηρούνται καλύτερα τα κρασιά. Στις βόρειες χώρες χρησιμοποιούσαν την Αχιλλέα αντί του λυκίσκου για την μπύρα.

Στην Ιρλανδία το 19^ο αιώνα πίστευαν πως η Αχιλλέα έφερνε καλοτυχία επειδή ήταν το πρώτο φυτό που έκοψε ο Ιησούς όταν ήταν παιδί. Σύμφωνα με λαϊκή πεποίθηση, όποιος έβλεπε όνειρο να μαζεύει Αχιλλέα για να θεραπεύσει κάποιον, σύντομα θα μάθαινε ευχάριστα νέα. Επίσης πίστευαν πως η Αχιλλέα γιάτρευε πληγωμένες και ραγισμένες από έρωτα καρδιές. Είναι το λουλούδι των γενεθλίων για όσους γεννήθηκαν 16 Ιανουαρίου και σύμφωνα με τον Νίκολας Κάλπεπερ βρίσκεται υπό την επίδραση της Αφροδίτης.

Είναι γνωστή η Αχιλλέα εδώ και αιώνες για τις επουλωτικές της ιδιότητες, γι ‘αυτό και στην Σκοτία παρασκεύαζαν μια παραδοσιακή αλοιφή για την επούλωση πληγών.

Στις μέρες η Αχιλλέα χρησιμοποιείται πολύ στην αρωματοποιία, βοτανοθεραπεία και στην αρωματοθεραπεία

Μαγικά Βότανα – Margaret Picton – Εκδόσεις Κοχλίας

Οι ποικιλίες της Αχιλλαίας

Στην Ελλάδα υπάρχουν 24 ποικιλίες της Αχιλλέας και παρακάτω θα γνωρίσουμε πέντε είδη της Ελλάδας απο τα οποία κάποια είναι ενδημικά του Ολύμπου.

Achillea ageratifolia

Η Achillea ageratifolia είναι ένα πολυετές ποώδες φυτό που σχηματίζει χλόη. Έχει ξυλώδη βάση με αρκετούς μη ανθοφόρους ρόδακες, πολυάριθμους αδιακλάδιστους ανθοφόρους βλαστούς ύψους 10-25 cm, οι οποίοι φέρουν ένα μόνο ανθό πλάτους 15 – 25 cm . Τα φύλλα είναι επιμήκη λογχοειδή, κτενοειδή, στενά σπαθοειδή, 20-50 Χ 2-4 mm, που μικραίνουν βαθμιαία. Αρκετά κοινό σε σχισμές ξηρών ασβεστολιθικών βράχων και ακρώρειες βράχων, μεταξύ 700 με 2000 υψόμετρο ή χαμηλά 400 μέτρα σε χαράδρες. Ανθίζει από αρχές Μαΐου έως Αύγουστο ανάλογα με το υψόμετρο. Η Achillea ageratifolia ή Αγριαψιθιά είναι ενδημικό φυτό των Βαλκανίων και βρίσκεται και στον Όλυμπο στα χαμηλά υψόμετρα μέχρι τα 2600 m. Είναι κοινό σε γυμνούς επιφανειακούς ασβεστόλιθους και ράχες από 700 μέχρι 1500 m περίπου.

Achillea ambrosiaca

Η Achillea ambrosiaca είναι ένα ενδημικό φυτό του Ολύμπου (δηλαδή ο Όλυμπος είναι το μοναδικό μέρος της γης όπου βρίσκεται αυτή η ποικιλία της Αχιλλέας!) και αρκετά συχνό στην περιοχή των κορυφών και περιστασιακά μέχρι τα 1800 m περίπου μέσα σε χαράδρες. Έχει πυκνά τεφροειδές με πτερότμημα φύλλα και ανιόντες βλαστούς μήκους 8- 20 cm που φέρουν 4 με 10 λευκά άνθη μήκους 2-3 mm.

Achillea grandifolia

Η Achillea grandifolia είναι ενδημικό φυτό των νότιων και κεντρικών τμημάτων της Βαλκανικής Χερσονήσου. Είναι ένα όρθιο, πολυετές φυτό, ύψους 60-110 cm και μέτρια φύλλα βλαστού 10 Χ 5 cm. Αυτή η ποικιλία είναι η ψηλότερη και με τα μεγαλύτερα φύλλα από τα άλλα είδη Αχιλλέας. Τα φύλλα είναι επίπεδα και συνήθως πτερότμημα με φυλλάρια πτεροσχιδή. Τα άνθη είναι ακτινωτά σαν ομπρέλες χρώμα άσπρο. Βρίσκεται σε σκιερές χαράδρες μεταξύ 700 και 1900 m.

Achillea crithmifolia

Η Achillea crithmifolia είναι ιθαγενές φυτό των Βαλκανίων. Είναι πολυετές είδος με απλούς βλαστούς, ύψους 20 – 50 cm , που φέρουν επίπεδα πτεροσχιδή φύλλα, και καταλήγουν σε άνθη ακτινωτά σαν ομπρέλες, χρώματος υπόλευκο. Βρίσκεται σε ξέφωτα πευκοδάσους, σε ξηρά λιβάδια, κατά μήκος οδών από τα χαμηλά υψόμετρα μέχρι τα 2300 m.

Achillea holosericea

Η Achillea holosericea είναι ενδημικό στα κεντρικά και νότια τμήματα της Βαλκανικής Χερσονήσου. Είναι ένα πολυετές φυτό με βλαστούς όρθιους, ύψους 25 cm. Τα φύλλα της βάσης είναι μεγάλα 15 Χ 4 cm, με αργυρόχροες τρίχες, πτεροσχιδή με ωοειδής λοβούς, ενώ τα φύλλα του βλαστού είναι λίγα και μικρά. Τα άνθη είναι ακτινωτά πολυάριθμα, διαταγμένα σε κόρυμβο και έχουν μήκος 2 mm και χρώμα λαμπερό κίτρινο. Το είδος αυτό είναι ευρέως διαδεδομένο μεταξύ 700 και 2300 m περίπου.

fysikaproionta.blogspot.gr