Του Αγίου Πολυτεχνείου ανήμερα

Η ​​περιφορά του λειψάνου του Αγίου Πολυτεχνείου είναι μια θρησκευτική τελετή απ’ αυτές που μαζεύουν πλήθος πιστών. Εχει δε όλα τα χαρακτηριστικά του εν Ελλάδι εκκλησιαζομένου κοινού.

Πρώτα απ’ όλα, η ιερά εμποροπανήγυρις που σχηματίζεται γύρω από τον ναό με τα κρεμασμένα κουρέλια και τους μικροπωλητάς. Δεύτερον, η σχετική φασαρία. Οι πιστοί που ακολουθούν τη λιτανεία δεν διακρίνονται για την ευλαβή τους συμπεριφορά...
Συνομιλούν, φωνάζουν, καβγαδίζουν.

Σέβονται τα ιερά τους αλλά δεν ξεχνούν πως είναι άνθρωποι. Τρίτον, η εκπληκτική αντοχή των ευχών στον χρόνο. Τα ίδια τραγούδια που ακούστηκαν τις πρώτες ημέρες της μεταπολίτευσης συνεχίζουν να συγκινούν το πλήρωμα. Η δε επανάληψη του χορικού «Ψωμί- Παιδεία - Ελευθερία» έχει τον ρόλο των κωδικοποιημένων φράσεων με τις οποίες οι ιερείς κρατούν τον ρυθμό της θείας λειτουργίας. Οπως «δίδαξόν με τα δικαιώματά μου», «σοφία, ορθοί», «τας κεφαλάς κλίνομεν».

Εννοείται ότι η γλώσσα της δημοκρατίας είναι απλουστευμένη και δεν διαθέτει το βάρος και την αισθητική της εκκλησιαστικής. Υπάρχουν κι άλλες ομοιότητες. Κατ’ αρχάς υπάρχει ο Σατανάς, ο Διάβολος, ο Εωσφόρος, ο οποίος είναι εγκατεστημένος στο επί της οδού Βασιλίσσης Σοφίας κτίριο του Γκρόπιους. Ο χριστιανισμός μας θεωρεί πως ο Σατανάς είναι πρόσωπο και η δημοκρατία μας πως είναι οι Αμερικανοί. Κι ας υποκλίνονται οι ιερείς της γονυπετείς μπροστά στον κύριο Τραμπ. Οι δε ιερείς περιβάλλονται από το σχήμα που παραπέμπει στην πρωτοδημοκρατική εκείνη περίοδο. Δεν φοράς γραβάτα ούτε παπιγιόν αν θέλεις να συμμετάσχεις στη λιτανεία. Φοράς τα άμφια της εξέγερσης.

Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, είναι οι κροτίδες. Η εορτή του Αγίου Πολυτεχνείου δεν είναι κινητή, όπως το Πάσχα, όμως οι πιστοί δεν χάνουν την ευκαιρία να εκφράσουν την ψυχή τους, όπως στην Ανάσταση. Είθισται, μετά το πέρας της λιτανείας, οι πιο πιστοί απ’ τους πιστούς να τα κάνουν μπάχαλο. Ας μη μας ξεφύγει και το γεγονός ότι η εορτή δίνει την ευκαιρία στον κλήρο της δημοκρατικής πίστης να ασχοληθεί με τις δογματικές του διαφορές, να αφορίσει τους εκάστοτε αιρετικούς διεκδικώντας όχι μόνον την ορθότητα της ανάγνωσης του Συμβόλου της Πίστεως αλλά και την πρωτοκαθεδρία. Ορισμένοι, όπως εγώ, διασκεδάζουμε με τον αριστερό εμφύλιο που ξεσπάει κάθε χρόνο του Αγίου Πολυτεχνείου, όσο κι αν το ξέρω πως δεν είναι πρέπον.

Ζητώ συγγνώμη από τους θρησκευόμενους αναγνώστες που θα θεωρήσουν ότι η παρομοίωση της τελετής με θρησκευτική λιτανεία τούς προσβάλλει. Θα ήθελα όμως να τους υπενθυμίσω πως όλοι οι συμμετέχοντες σ’ αυτήν χλευάζουν τους προσκυνητές των λειψάνων του χριστιανισμού επειδή τη θεωρούν έθιμο παρωχημένο που απάδει στην πεφωτισμένη εποχή μας.


ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ