Έντονες «εικαστικές παρεμβάσεις» έχουν δεχτεί κατά καιρούς πολλές ιστορικές κατασκευές σε όλο τον κόσμο.Από τουριστικές ατραξιόν, πολλά δημόσια μνημεία μετατρέπονται σε πεδία βανδαλισμού κουβαλώντας μια πλούσια ιστορία γκράφιτι και κακοποίησης. Αυτά είναι μερικά μόνο από τα αγαπημένα μνημεία που έχουν δεχτεί πολλές φορές μια πιο άναρχη εξωτερική παρέμβαση.
Ο τάφος του Τζιμ Μόρισον - Παρίσι, Γαλλία
Ο δαιμόνιος ροκάς Τζιμ Μόρισον των The Doors είναι θαμμένος στο παρισινό κοιμητήριο Père Lachaise, μετά τον αιφνίδιο θάνατό του στη γαλλική πρωτεύουσα στις 3 Ιουλίου 1971. Το ταφικό μνημείο του, παρά το γεγονός ότι μέχρι το 1973 παρέμενε χωρίς όνομα, μετατράπηκε γρήγορα σε χώρο «προσκυνήματος» για τους χιλιάδες οπαδούς του, που άφηναν λουλούδια, γράμματα και αναμνηστικά πάνω του.
Δεν παρέλειψαν βέβαια να αφήσουν και τόνους γκράφιτι, αρχικά πάνω στο μνημείο του Μόρισον και αργότερα στους γύρω τάφους, τα δέντρα, ακόμα και τις δομές του νεκροταφείου, καθώς οι ορδές των επισκεπτών στα τόσα χρόνια ήθελαν να καταθέσουν την ψυχούλα τους.
Όσο για το απόλυτο σύμβολο του ταφικού του μνημείου, τη γύψινη προτομή του Μόρισον που φιλοτέχνησε ο κροάτης καλλιτέχνης Mladen Mikulin και τοποθετήθηκε στον τάφο το 1981, μαζί με νέα ταφόπλακα για τα 10 χρόνια από τον θάνατό του, αποτέλεσε αντικείμενο ευρείας -και πολύχρωμης, αλίμονο- «διακόσμησης» από τον κόσμο, μέχρι το 1988 τουλάχιστον που κλάπηκε.
Ο Τοίχος της Τσίχλας - Σιάτλ, Ουάσιγκτον, ΗΠΑ
Το περίφημο Gum Wall της αμερικανικής πόλης ξεκίνησε με τους πλέον ταπεινούς σκοπούς: το κοινό που περίμενε ατέλειωτες ώρες στην ουρά για να εισέλθει στα θέατρα της περιοχής άρχισε να κολλά τις τσίχλες του στον κοντινότερο τοίχο. Κι ό,τι ξεκίνησε πράγματι ως πράξη βανδαλισμού μετατράπηκε σύντομα σε καινοτόμο έργο τέχνης, ιδιαίτερα μετά το 1999 όταν ο κόσμος άρχισε να συντελεί μαζικά στη διακόσμηση του τοίχου.
Και πρόκειται πράγματι για ένα από τα ελάχιστα «έργα τέχνης» της οικουμένης που ο βανδαλισμός, αν και δεν ενθαρρύνεται ακριβώς, είναι απολύτως απαραίτητος για τη διατήρηση του καθεστώτος του έργου.
Εγκατεστημένος στο Post Alley κάτω από το Park Place Market, ο τσιχλο-τοίχος παραμένει δημοφιλής και συνεχίζει να επεκτείνεται, όσο τουλάχιστον τα θέατρα της περιοχής συνεχίζουν να προσελκύουν κοινό. Κι έτσι η εικαστική παρέμβαση του κόσμου, αν και σχετικά ενοχλητική, μετέτρεψε ένα δρομάκι σε τουριστική ατραξιόν μιας πόλης.
Η Σφίγγα - Γκίζα, Αίγυπτος
Η Μεγάλη Σφίγγα της Γκίζας είναι ένα από τα παλιότερα μνημεία της οικουμένης, κι ως τέτοιο είναι σχετικά λογικό να έχει παραμορφωθεί από πράξεις βανδαλισμού και να αμαυρώνεται από τα γκράφιτι που φιλοξενεί στο σώμα της.
Για τη χαμένη μύτη της, ο θρύλος τη θέλει να ανατινάζεται από γαλλικό κανονιοβολισμό κατά τη ναπολεόντεια εισβολή στην Αίγυπτο το 1798, κάτι που φαίνεται ωστόσο να μην ισχύει, καθώς σε σκίτσα που έγιναν δεκαετίες πριν η Σφίγγα συνέχιζε να μην έχει μύτη!
Η πραγματικότητα είναι ελαφρώς διαφορετική: ο πραγματικός βανδαλισμός συνέβη το 1378, όταν ο Muhammad Sa'im al-Dahr πετσόκοψε τη μύτη της αφού παρατήρησε ότι οι ντόπιοι χωρικοί λάτρευαν το μνημείο ως θεό, παρακαλώντας το να τους δώσει μια καλή σοδειά. Τον βανδαλισμό του τον πλήρωσε βεβαίως ακριβά, καθώς λιντσαρίστηκε κατόπιν από τον αγριεμένο όχλο.
Οι Παρισινές Κατακόμβες - Παρίσι, Γαλλία
Τα απομεινάρια 6 εκατομμυρίων περίπου κατοίκων της Πόλης του Φωτός γεμίζουν τα οστεοφυλάκια που σχηματίζουν τις περίφημες Κατακόμβες του Παρισιού.
Οι συνθήκες χαμηλού φωτισμού και η δυσκολία να ελεγχθεί και να προστατευτεί ικανοποιητικά το εκτεταμένο αυτό δίκτυο υπόγειων στοών το έχουν αφήσει έρμαιο στις αδηφάγες ορέξεις των βανδάλων, με τα επίσης εκτεταμένα ωστόσο γκράφιτι να λειτουργούν συμπληρωματικά στο μακάβριο θέαμα των επιδέξια τοποθετημένων οστών που ξεθάφτηκαν από τα μεσαιωνικά παρισινά κοιμητήρια.
Κι ενώ το γκράφιτι είναι τέχνη, ο βανδαλισμός είναι μια εντελώς άλλη ιστορία. Κι έτσι τον Σεπτέμβριο του 2009, οι Παρισινές Κατακόμβες έκλεισαν προσωρινά για το κοινό όταν βάνδαλοι χτύπησαν πράγματι το μέρος, διασκορπίζοντας κρανία και οστά στα περάσματα, θέλοντας προφανώς να ενσπείρουν τον τρόμο στους ανυποψίαστους τουρίστες...
Η πινακίδα του Χόλιγουντ - Καλιφόρνια, ΗΠΑ
Η παγκοσμίως γνωστή πινακίδα «HOLLYWOOD», που είναι εγκατεστημένη στις νότιες πλαγιές του Όρους Lee της περιοχής Hollywood Hills, ανεγέρθηκε το 1923, το «HOLLYWOOD» είναι ωστόσο πιο πρόσφατο (1949) καθώς η αρχική επιγραφή έγραφε «HOLLYWOODLAND» και αφορούσε σε διαφήμιση ενός νέου οικιστικού οικισμού!
Ο κόσμος πήρε βέβαια το θέμα στις πλάτες του και αποφάσισε να τροποποιήσει την πινακίδα σύμφωνα με τα γούστα του. Ήταν λοιπόν ο Danny Finegood -που μεγάλωσε κυριολεκτικά στις σκιές της πινακίδας- που ξεκίνησε το μπαράζ των βανδαλισμών της επιγραφής: με τη βοήθεια των φίλων του φαρσέρ, ο τύπος άλλαξε τα γράμματα της επιγραφής πολυάριθμες φορές, με κορυφαία ίσως τροποποίηση αυτή που συνέβη την Πρωτοχρονιά του 1976, όταν κρέμασαν κουρτίνες στα «Ο» για να σχηματίσουν τη λέξη «HOLLYWeeD», γιορτάζοντας τους χαλαρότερους νόμους που είχε περάσει η πολιτεία της Καλιφόρνια για τη χρήση ινδικής κάνναβης!
Ικανοποιημένος από την τεχνική του, ο Finegood δεν άφησε την πινακίδα στην ησυχία της: «HOLYWOOD» (Πάσχα του 1977), «OLLYWOOD» και «OIL WAR» στις αρχές της δεκαετίας του '90 ήταν μερικές μόνο από τις πλέον εμπνευσμένες μεταποιήσεις του.
Η Μικρή Γοργόνα - Κοπεγχάγη, Δανία
Το περίφημο σύμβολο της δανικής πρωτεύουσας αποκαλύφθηκε το 1913, μόνο για να καταστεί ένα από τα πλέον κακοποιημένα μνημεία του κόσμου! Η μπρούτζινη φιγούρα «έχασε» το κεφάλι της κυριολεκτικά αναρίθμητες φορές, το δεξί της χέρι πετσοκόφτηκε, ενώ το 2003 οι βάνδαλοι πήγαν το πράγμα στα ακραία του όρια όταν τοποθέτησαν εκρηκτικά για να ανατινάξουν το άγαλμα από την πέτρινη βάση του!
Η Μικρή Γοργόνα γνώρισε όμως και χρωματικές εκπλήξεις στον έναν αιώνα ζωής της, καθώς βάφτηκε πολυάριθμες φορές, είτε ολόκληρη είτε τμηματικά, μέχρι και ρούχα φόρεσε κατά καιρούς. Το 2006 μάλιστα οι δημοτικές Αρχές ανακοίνωσαν ότι θα μεταφέρουν το άγαλμα σε ασφαλέστερη τοποθεσία, αν και το σχέδιο εγκαταλείφθηκε καθώς θεωρήθηκε ότι κάτι τέτοιο θα μαγνήτιζε ακόμα περισσότερους βάνδαλους!
Κι έτσι η Γοργόνα παραμένει αγέρωχη, αν και χτυπημένη από την κακοποίηση, στην αρχική της θέση, για να υποδέχεται τα καράβια που πιάνουν λιμάνι στην Κοπεγχάγη.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου