Όταν οι "σύντροφοι" βομβάρδιζαν τη Θεσσαλονίκη ~ 10 Φεβρουαρίου 1948 (Βίντεο + ντοκουμέντα)

Στις αρχές του 1948, την περίοδο του συμμοριτοπολέμου (εμφύλιος μετά το ΦΕΚ του 1989, που υπέγραψαν ο Αντώνης Σαμαράς & ο Φώτης Κουβέλης), παρά τις διαφωνίες Μάρκου Βαφειάδη –Νίκου Ζαχαριάδη, αμέσως μετά τη σύσκεψη στρατιωτικών και πολιτικών αρχηγών του ΔΣΕ (ο αυτοαποκαλούμενος Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδος), διατάχθηκε ο νέος διοικητής των Ανταρτικών δυνάμεων στην Κεντρική Μακεδονία, Νίκος Τριανταφύλλου, να διεισδύσει στις παρυφές της Αστικής περιοχής της Θεσσαλονίκης με τμήματα του ΔΣΕ και να σφυροκοπήσει με βαρέα πυροβόλα την πόλη.

 Μόλις λίγες ώρες πριν, ο σύντροφος Στάλιν, έλεγε στους ελληνόφωνους κομμουνιστές το περιβόητο ΣΒΑΡΝΟΥΤ, δηλαδή τυλίξτε πίσω το χαλί -σταματήστε αυτό που αρχίσατε...

Η κατάληψη της Θεσσαλονίκης ήταν ένα παλιό όνειρο των ανταρτών και στρατηγικής σημασίας κίνηση. Είχε προβλεφθεί στο σχέδιο «Λίμνες», αλλά εγκαταλείφθηκε, εξαιτίας του ανεπαρκούς έμψυχου και άψυχου υλικού, που διέθετε ο ΔΣΕ.

Η επιχείρηση, η οποία ήταν, εκ των πραγμάτων, πολύ επικίνδυνη και δύσκολη, πραγματοποιήθηκε τη νύχτα (2:30 - 3:30 π.μ.) 9 προς 10 Φεβρουαρίου 1948.

Τμήματα του ΔΣΕ, με επικεφαλής τον Νίκο Τριανταφύλλου, έφτασαν κρυφά στα υψώματα σε απόσταση 8 χιλιομέτρων βορείως της Θεσσαλονίκης και έριξαν, ύπουλα και απρόκλητα στην πόλη, δεκάδες βλήματα βαρέως πυροβολικού (έπεσαν πάνω από 40 οβίδες, κυρίως σε αποθήκες και στρατώνες, αλλά και στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, στην Πλατεία Αριστοτέλους και την Τσιμισκή). Έξι άμαχοι έχασαν τη ζωή τους και επτά τραυματίστηκαν, προκαλώντας πανικό και σύγχυση στους έντρομους κατοίκους και καταλαμβάνοντας εξ' απήνης τις αρχές της πόλης.

Στη Θεσσαλονίκη, παρά τον αρχικό μεσονύκτιο αιφνιδιασμό του, το Γ' Σώμα Στρατού που είχε ως έδρα την πόλη, ενήργησε κεραυνοβόλα. Με το πρώτο φως της ημέρας η Πολεμική Αεροπορία εντόπισε τις θέσεις των ανταρτών. Ο Στρατός σε συνεργασία με τη Χωροφυλακή εξαπέλυσαν ένα πρωτοφανές συντονισμένο ανθρωποκυνηγητό ώστε να μην προλάβουν να επιστρέψουν στο κρησφύγετο τους, στα Κρούσια Όρη.

Οι αντάρτες αιφνιδιάστηκαν και πανικοβλημένοι υποχώρησαν ατάκτως. Θεώρησαν εν μέσω πανικού ότι θα διαφύγουν από τις Δυνάμεις του Στρατού, περνώντας ή κολυμπώντας μέσα από τη λίμνη του Αγίου Βασιλείου, στα Ανατολικά της Θεσσαλονίκης.

Πίστευαν ότι γνώριζαν καλά τα βάθη και τα περάσματα της λίμνης. Ήταν το τελευταίο λάθος τους σε αυτήν την επιχείρηση. Και μάλιστα τραγικό…

Στην προσπάθειά τους να διαβούν τη λίμνη, πολλοί πνίγηκαν. Η όλη επιχείρηση κόστισε τελικά στους επιτιθέμενους 100 νεκρούς, ενώ περισσότεροι από 100 αιχμαλωτίστηκαν.

Την ίδια ημέρα οι αντάρτες που αιχμαλωτίστηκαν από το στρατό (μαζί με το πυροβόλο που χρησιμοποίησαν στο Δερβένι) οδηγήθηκαν από τον Στρατό προς "επίδειξη" στη Θεσσαλονίκη σε μια "θλιβερή παρέλαση", μέσω της οδού Τσιμισκή, την οποία δύο βράδια πρίν οι ίδιοι είχαν, αναίτια, βομβαρδίσει. Στις 27 Φεβρουαρίου 1948, 111 αντάρτες δικάσθηκαν από Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης. 52 καταδικάσθηκαν σε θάνατο, 15 σε βαριές ποινές και 44 αθωώθηκαν.

(Πηγή των παρακάτω φωτογραφιών: Ντοκουμέντα 1940-1949)

Σόλων Γρηγοριάδης - Γράμμος-Βίτσι-Τα Βουνά Του Εφιάλτη:

Κατεβάστε αρχείο σε μορφή pdf με ντοκουμέντα για το γεγονός.













Το βίντεο είναι απόσπασμα από το ντοκυμανταίρ του Τάσου Ψαρρά "Η Θεσσαλονίκη στον 20ό αιώνα".