Aυτό το ξέρατε; ~ H προέλευση της λέξης "καράτι"

Όλοι λένε π.χ. "διαμάντι 20 καρατίων". Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν ότι η λέξη "καράτι" είναι (και αυτή) Ελληνική:

Προέρχεται από τη λέξη κεράτιον, την αρχαιοελληνική λέξη για το χαρούπι!
Το βάρος του σπόρου των χαρουπιών ορίστηκε σαν η πιο μικρή μονάδα μέτρησης για χρυσό και πολύτιμους λίθους.

& εδώ τίθεται ένα ακόμη ερώτημα, την απάντηση του οποίου λίγοι γνωρίζουν:

-Τι είναι το χαρούπι;

Το χαρούπι είναι ο καρπός της χαρουπιάς, δέντρο αείφυλλο και ανήκει στην οικογένεια των Κυαμοειδών, στη τάξη των Κυαμωδών. Γνωστό στους παλαιοτέρους ως "ξυλοκέρατο".

Αναζητήστε το τον Σεπτέμβρη-Οκτώβρη σε καταστήματα με προϊόντα Κρήτης & Κύπρου, ή όλο το χρόνο σε μορφή σκόνης & σιροπιού ~ το χαρουπόμελο!

Το Krasoblog δεν κρύβει την αδυναμία του για την χαρουπιά & τα παράγωγά της.
Πρόκειται για δώρο της φύσης, ενδεικτικά μόνο αναφέρω ότι η περιεκτικότητά του σε ασβέστιο είναι τριπλάσια από αυτή του γάλακτος! Δείτε πληροφορίες για τα χαρούπια εδώ, εδώ και εδώ.
Κατεβάστε σύνταγές με χαρούπια από εδώ.

Την περίοδο της Κατοχής τα χαρούπια έσωσαν πολύ κόσμο, μιας & τα απέφευγαν οι κατακτητές, ενώ πρόσφεραν στον δοκιμαζόμενο λαό, σημαντική αναπλήρωση των χαμένων διατροφικών αξιών.

Οι οπαδοί των βιολογικών προϊόντων και των εναλλακτικών φυσικών γλυκαντικών ουσιών σίγουρα γνωρίζουν ότι το χαρούπι...
 δεν είναι μόνο τροφή για γουρούνια ή κατσίκες. Παρά τον παρεξηγημένο του ρόλο, το χαρούπι μπορεί κάλλιστα να υποκαταστήσει τη σοκολάτα και το κακάο στη μαγειρική ενώ περιέχει τουλάχιστον τριπλάσιο ασβέστιο από το γάλα και είναι πλούσιο σε πρωτεΐνη, φώσφορο, σίδηρο και άλλα στοιχεία.

Από την άλλη πλευρά, το χαρούπι, τιμώντας την ταπεινότητά του από τα βάθη της ιστορίας, βοήθησε στην επιβίωση πληθυσμών που λιμοκτονούσαν σε κρίσιμες περιόδους, όπως πόλεμοι, θεομηνίες, αναγκαστικές μεταναστεύσεις. Οι Ελληνες παλαιότερων γενεών χρωστούν πολλά σε αυτό το φυσικό «κέρατο» στα χρόνια της Κατοχής και του εμφυλίου πολέμου. Το χαρουπάλευρο ή και το χαρουπόμελο ήταν τότε το «μάννα» της εποχής. Το ελάχιστο αλεύρι που έμπαινε στα νοικοκυριά μαζί με το χαρουπάλευρο ζυμωνόταν και έμπαινε στο φούρνο για την παρασκευή του ψωμιού. Ο αλεσμένος σπόρος του χαρουπιού αντικατέστησε και τον καφέ, όταν αυτός ήταν όχι μόνο είδος πολυτελείας αλλά απλώς ανύπαρκτος.

Η θρησκευτική παράδοση θέλει το χαρούπι να έχει βοηθήσει στην επιβίωση του Αγιου Ιωάννη του Βαπτιστή, εξ ου και το όνομα του «αρτόδεντρου του Αγ. Ιωάννου» που έχει σε κάποιες ευρωπαϊκές γλώσσες η χαρουπιά. Επίσης, και ο άσωτος υιός μπόρεσε να συντηρηθεί με χαρούπια.

Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, οι Αραβες έμποροι έφεραν στα ευρωπαϊκά λιμάνια τα χαρούπι. Μία εμπορική - οικονομική διάσταση του χαρουπιού είναι η σταθερότητα του βάρους του σπόρου του. Καθένας ζυγίζει περίπου 0,20 γραμμάρια. Που σημαίνει ότι πέντε σπόροι ισούνται με ένα γραμμάριο. Ετσι, στην Αφρική ο σπόρος χρησιμοποιήθηκε για το ζύγισμα μπαχαρικών ενώ στην Ινδία για το ζύγισμα των πολύτιμων λίθων και των κοσμημάτων, κυρίως όμως του χρυσαφιού. Ετσι, από το βάρος του σπόρου αυτού προέκυψε το βάρος του ενός καρατίου. Χαρούπι, καρούπ εις την αραβική... Είναι ίσως η πιο σπουδαία άμβλυνση των κοινωνικών αντιθέσεων στην ιστορία της γεύσης. Από την «ξυλοκερατιά» στη λάμψη του χρυσού...


Η χαρουπιά (επιστ: Κερωνία η έλλοβος, Ceratonia siliqua)...

Μπορεί να φτάσει σε ύψος και τα 13 μέτρα, βρίσκεται σε όχθες ποταμών και παράκτιες περιοχές της Μεσογείου είναι δε γνωστή και με το όνομα ξυλοκερατιά, ενώ στην Κύπρο σαν "τερατσιά".
Τα φύλλα της είναι σύνθετα, σκληρά ωοειδή με λείες παρυφές σχηματίζοντας πυκνό φύλλωμα. Τα άνθη της είναι μικρά πράσινα χωρίς πέταλα. Γνωστό από την αρχαιότητα όπου το καλλιεργούσαν για τους καρπούς του τα χαρούπια ή ξυλοκέρατα.

Τα χαρούπια είναι μακριά, στριφτά και σκληρά πράσινου χρώματος όταν είναι άγουρα και ξυλώδη εξωτερικά ,καστανού χρώματος όταν είναι ώριμα. Η σάρκα τους έχει ευχάριστη, γλυκιά γεύση και περιέχει πολλά και πολύ σκληρά σπόρια.

Τα χαρούπια χρησιμοποιούνται σαν ζωοτροφή και στη παρασκευή οινοπνευματωδών ποτών. Ακόμα αλευροποιούνται και χρησιμοποιούνται στη παρασκευή ενός θρεπτικού αλευριού κατάλληλου για βρεφικούς κοιλόπονους και παιδικές γαστρεντερίτιδες. Από τα σπόρια τους εξάγεται μία κολλώδης ουσία (κόμμι) χρήσιμη στη χαρτοβιομηχανία καθώς και σαν στερεωτικό σε διάφορα τρόφιμα. Το ξύλο της χαρουπιάς χρησιμοποιείται σε ξύλινες διακοσμήσεις.

Στην Ελλάδα βρίσκεται αυτοφυής σε πολλές νησιώτικες περιοχές και κυρίως στη Κρήτη αλλά καλλιεργείται και σε φυτώρια για τον καλλωπισμό δρόμων και πάρκων. Στην Κύπρο καλλιεργείται εδώ και χιλιάδες χρόνια, και το 90% της παραγωγής εξάγεται σε διάφορες μορφές (χαρουπάλευρο, ολόκληρος καρπός, χαρουποπυρήνας, αλεσμένα, γόμα)σε Ιταλία, Αγγλία, Αμερική, Ισπανία, Αυστραλία, Ιαπωνία, και Αίγυπτο.

Ένας πολύτιμος καρπός

 

Η μεγάλη περιεκτικότητά του σε σάκχαρα, τα οποία αποτελούν το 30%-40% του συνολικού του βάρους το καθιστούν ιδιαίτερα θρεπτική και τονωτική τροφή. Το παράξενο όμως είναι πως το χαρούπι βοηθά και στην πέψη, γιατί περιέχει πηκτίνη και λιγνάνες.Το χαρούπι (ή αλλιώς ξυλοκέρατο, στα αρχαία ελληνικά "κεράτιον"), είναι ο καρπός της χαρουπιάς, ένα είδος φασολιού. Στην όψη, το χαρούπι μοιάζει με τους καρπούς της φασολιάς. Είναι  ένας κάλυκας σε μορφή φασολιού, ένας χέδρωψ που φέρει σκληρά σπέρματα τα λεγόμενα κεράτια, τα οποία  κατά ένα περίεργο τρόπο έχουν πάντα το ίδιο, σταθερό βάρος. Το βάρος αυτό κυμαίνεται πάντα, ανάλογα με το μέγεθος του χέδροπος, μεταξύ 189 και 205 χιλιοστών του γραμμαρίου και για αυτό στους αρχαίους χρόνους τα κεράτια χρησιμοποιήθηκαν ως μονάδα μέτρησης βάρους (ζύγια) για πολύτιμους λίθους και το χρυσό. Από αυτό προέκυψε και η λέξη  κεράτιον, που έδωσε στις μέρες μας το γνωστό καράτι.

Ο καρπός περιέχει υψηλό ποσοστό φυτικών πρωτεϊνών (4%), υδατανθράκων (76%), σιδήρου, ασβεστίου, φωσφόρου (81 mg/100 γρ),  καλίου (800 mg/100 γρ) και βιταμινών Α και Β, δεν περιέχει οξαλικό οξύ, που μειώνει  την ικανότητα του σώματος να αφομοιώνει το ασβέστιο. Αν και είναι πολύ γλυκύς, είναι πολύ χαμηλότερης θερμιδικής αξίας από τη σοκολάτα και για αυτό θεωρείται το τέλειο υποκατάστατο της..

Η χαρουπιά είναι ένα πολύ χρήσιμο δέντρο συνολικά. Το ξύλο της χρησιμοποιήθηκε ως ξυλάνθρακας, αλλά και στην επιπλοποιία και την ξυλογλυπτική, γιατί ενώ είναι σκληρό και συμπαγές επιδέχεται στίλβωση. Ο φλοιός της χρησιμοποιείτο μέχρι πρότινος στη βαφική και την βυρσοδεψία.

Οι μεταμορφώσεις του χαρουπιού

 

Όταν βράζεται το χαρούπι παράγεται ένα παχύρευστο υγρό που μοιάζει με μέλι, το λεγόμενο και «χαρουπόμελο», που γεύση του θυμίζει σοκολάτα. Το χαρουπόμελο όμως είναι υψηλότερης διατροφικής αξίας από τη σοκολάτα ενώ περιέχει λιγότερα από τα μισά της λιπαρά, χωρίς να περιέχει καφεΐνη. Το χαρουπόμελο αποτελεί πλούσια πηγή υδατανθράκων, ασβεστίου, σιδήρου, μαγνησίου, καλίου και ριβοφλαβίνης και είναι  χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο. Αλέθοντας τα χαρούπια παρασκευάζεται το χαρουπάλευρο, ένα αλεύρι με ευχάριστη, γλυκιά γεύση που χρησιμοποιείται για την παρασκευή ψωμιού, μπισκότων, κέικ και παξιμαδιών . 

Αν αποξηράνουν τους λοβούς του χαρουπιού, αφού αφαιρεθούν οι σπόροι, τους αλέσουν και τους ψήσουν,  παράγεται το χαρουπάλευρο  το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί όπου η συνταγή ζητάει σοκολάτα ή κακάο, το οποίο αντικαθιστάται με την ίδια ακριβώς ποσότητα χαρουπάλευρου. Το χαρουπάλευρο, επειδή είναι αρκετά γλυκό, μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί για ζάχαρη σε ζύμες για κέικ ή κουλούρια. Οφείλουμε να πούμε πως τα γλυκά μας θα πάρουν ένα καφετί χρώμα σοκολάτας και η  γεύση τους θα θυμίζει σοκολάτα. Αν δεν το θέλουμε, μια λύση είναι να αναμείξουμε το χαρουπάλευρο με μέλι ή μπαχαρικά που θα μειώσουν την αίσθηση της σοκολάτας.

Τα προϊόντα και οι χρήσεις τους

 

Σήμερα αυτά τα προϊόντα βρίσκονται εύκολα σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα, σε ντελί και σε διάφορα σουπερμάρκετ. Μπορούμε όμως να βρούμε και ολόκληρο τον καρπό στα καταστήματα μπαχαρικών της Κεντρικής Αγοράς ή να τα μαζέψουμε μόνοι μας στα νησιά μας από την Κρήτη μέχρι τα Ιόνια, αλλά και από τη Θεσσαλία μέχρι την Πελοπόννησο.

Αλεύρι χαρουπιού ή ακατέργαστη σκόνη χαρουπιού

Σε τι διαφέρει ακατέργαστη σκόνη: Κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας, γίνεται χρήση θερμοκρασίας μικρότερης των 100 βαθμών για να διασφαλιστεί ότι το τελικό προϊόν θα παραμείνει ακατέργαστο.

Η ακατέργαστη βιολογική σκόνη χαρουπιού απευθύνεται σε όσους προτιμούν τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα. Είναι υποκατάστατο της ακατέργαστης σκόνης του κακάο, μπορεί να προστεθεί στο αλ
εύρι στη ζαχαροπλαστική και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα κέικ, σε ζεστά ποτά και σε επιδόρπια.

Χαρουπόμελο

Έχει ήπια και γλυκιά γεύση. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως γλυκαντικό για κέικ ζεστά και κρύα ποτά, γιαούρτι, παγωτό. Είναι υποκατάστατο του μελιού και της ζάχαρης καθώς και εξαιρετικό ενισχυτικό γεύσης για τρόφιμα. Το χαρουπόμελο θυμίζει λίγο και το πετιμέζι.

Σιρόπι χαρουπιού παραδοσιακό φάρμακο για το βήχα και τον πονόλαιμο.
Ντάκος χαρουπιού
Παξιμάδι χαρουπιού
Φρυγανιές χαρουπιού
Μακαρόνια με χαρούπι, χωρίς γλουτένη (υπάρχει στριφτό μακαρόνι) ιδανικό για όσους πάσχουν από κοιλιοκάκη.