Περίεργες ερωτήσεις ~ Επιστημονικές απαντήσεις

Είναι κακό να κάνουμε τα δάκτυλά μας να τρίζουν;
Γιατί ο αφαλός σε ορισμένους πετάγεται έξω και σε άλλους είναι χωμένος μέσα;
Γιατί είναι μεταδοτικο το χασμουρητό;
Γιατί οι άνδρες έχουν ρώγες;
Γίνεται να χάσετε ένα φακό επαφής στο πίσω μέρος του κεφαλιού σας;
Είναι αλήθεια ότι η γλώσσα είναι ο ισχυρότερος μυς του σώματος;
Γιατί χτυπάνε τα δόντια σας όταν κρυώνετε;
Τι είναι η ανατριχίλα;
Τι συμβάινει όταν μουδιάζει το πόδι σας;
Γιατί κάνετε μαύρες σακούλες κάτω από τα μάτια όταν είστε κουρασμένοι;
Γιατί γελάτε όταν σας γαργαλάνε;
Γιατί μυρίζει ο ιδρώτας;

Είναι κακό να κάνουμε τα δάκτυλά μας να τρίζουν;

Ενώ εγώ, ο Μπίλυ, καθόμουν στην παραλία, χαλάρωνα και ξεφύλλιζα ένα παλιότερο τεύχος του Journal of Manipulative and Phisiological Therapeutics, βρήκα την απάντηση σε αυτό το προαιώνιο ερώτημα.

Πολύ θα ήθελα να γνώριζε κι ο πατέρας μου την απάντηση αυτή, γιατί μπορεί να φώναζε λιγότερο στον αδελφό μου. Το «τρίξιμο» των δαχτύλων δεν είναι τόσο κακό όοο θεωρείται. Το σύνηθες επιχείρημα είναι πως προκαλεί αρθρίτιδα. Αυτό δεν ισχύει. Το μακροχρόνιο «τρίξιμο» των δαχτύλων μπορεί να προκαλέσει άλλου είδους ζημιές, συμπεριλαμβανομένης και της διάτασης των περιβαλλόντων συνδέσμων, καθώς και μειωμένη δύναμη λαβής, αλλά όχι αρθρίτιδα.

Τι προκαλεί, όμως, αυτό τον ξερό ήχο; Ο ήχος παράγεται στην άρθρωση, καθώς σπάζουν οι φυσαλίδες του αρθρικού υγρού, που περιβάλλει τις αρθρώσεις. Ακούγεται ενδιαφέρον, έτσι δεν είναι;

Γιατί ο αφαλός σε ορισμένους πετάγεται έξω και σε άλλους είναι χωμένος μέσα;
 
Δεν είχα απάντηση γι' αυτή την ερώτηση, μέχρι που ξεγέννησα το πρώτο μου παιδί. Πάντοτε πίστευα πως ο αφαλός είναι μέσα, επειδή ο μαιευτήρας έκανε έναν καλό κόμπο, και αν όχι, είσαι καταδικασμένος να έχεις σε όλη σου τη ζωή εκείνο το πεταχτό πράγμα.
 
Ε, λοιπόν, δεν έχει να κάνει καθόλου με κόμπους. Απλώς, τοποθετούμε εκεί ένα κλιπ, κόβουμε το λώρο και περιμένουμε να στεγνώσει και να πέσει. Όλα γίνονται τυχαία.
 
Καμιά φορά μπορεί κανείς να αναπτύξει έναν «εξωτερικό» αφαλό επειδή έχει κάποια κήλη σε κείνη την περιοχή. Ούτε αυτό έχει καμιά σχέση με τις ικανότητες του γιατρού-προσκόπου. Πρόσφατα, άκουσα για αισθητικούς χειρουργούς που αφαιρούν τον αφαλό που πετάγεται έξω, για να φαίνεται ομορφότερη η κοιλιά. -Θλιβερό!

Μια ερώτηση που δεν έχει απαντηθεί, ωστόσο, είναι γιατί μερικοί αφαλοί μαζεύουν τόσο χνούδι.

Γιατί είναι μεταδοτικο το χασμουρητό;

Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για το τι προκαλεί τα χασμουρητά και γιατί είναι μεταδοτικά. Αρχικά, πίστευαν πως οι άνθρωποι χασμουριόνταν για περισσότερη πρόσληψη οξυγόνου, αλλά αυτό φαίνεται πως δεν είναι σωστό.

Η πιο συνηθισμένη θεωρία είναι συμπεριφοριστική.

Σε ένα άρθρο που εξετάζει τα μεταδοτικά χασμουρητά, ο Δρ Στίβεν Μ. Πλάτεκ κ.ά. δηλώνουν: «Το μεταδοτικό χασμουρητό μπορεί να συνδεθεί με ενσυναίσθητες όψεις της προέλευσης μιας διανοητικής κατάστασης, οι οποίες επηρεάζονται αρνητικά από την αύξηση των σχιζοτυπικών χαρακτηριστικών της προσωπικότητας, στον ίδιο βαθμό με άλλους στόχους σχετικούς με την αυτεπεξεργασία».
-Τι λένε; Εγώ πάντως χασμουριέμαι ήδη.

Αυτό που εννοούν είναι πως οι άνθρωποι μιμούνται ασυνείδητα άλλους όταν χασμουριούνται. Οι άνθρωποι δεν είναι το μοναδικό είδος που χασμουριέται. Χασμουριούνται και πολλά ζώα, όπως γάτες, ψάρια και πουλιά -μεταξύ άλλων-, αν και δεν ξέρουμε πώς είναι ένα ψάρι που χασμουριέται.

Γιατί οι άνδρες έχουν ρώγες;

Είμαστε θηλαστικά και ευλογημένοι με τριχωτά σώματα, τρία οστάρια στο αυτί και την ικανότητα να τρέφουμε ια μικρά μας με γάλα, που παράγουν οι θηλυκές στους τροποποιημένους ιδρωτοποιούς αδένες που ονομάζονται μαστικοί αδένες. Παρ' όλο που μαστικούς αδένες διαθέτουν οι θηλυκές, όλοι μας ξεκινάμε με την ίδια μορφολογία ως έμβρυα.

Κατά την ανάπτυξη του, το έμβρυο ακολουθεί ένα θηλυκό πρότυπο μέχρι να γίνει έξι εβδομάδων, και τότε εισβάλλει το αρσενικό χρωμόσωμα, για να δημιουργηθεί ένα αρσενικό έμβρυο. Τότε, το έμβρυο αρχίζει να αναπτύσσει όλα τα αρσενικά του χαρακτηριστικά.

Οι άντρες μένουν, ως εκ τούτου, με θηλές και με κάμποσο μαστικό ιστό. Οι άντρες μπορούν ακόμη να προσβληθούν και από καρκίνο του μαστού, και υπάρχουν κάποιες ιατρικές περιπτώσεις κατά τις οποίες τα στήθη των αντρών μεγαλώνουν. Η αφύσικη ανάπτυξη των μαστών στον άντρα είναι γνωστή ως γυναικομαστία. Η γυναικομαστία μπορεί να προκληθεί από τη χρήση αναβολικών στεροειδών.

Γίνεται να χάσετε ένα φακό επαφής στο πίσω μέρος του κεφαλιού σας;

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που έρχονται στα Επείγοντα επειδή δεν μπορούν να βρούν τους φακούς επαφής τους. Ενίοτε, τους ανακαλύπτουμε διπλωμένους και χωμένους κάτω από το βλέφαρο, αλλά μερικές φορές γίνονται άφαντοι.
Που έχουν πάει, λοιπόν;;;

Πιθανότατα, στο πάτωμα του μπάνιου στο σπίτι.
 
Κι ένα μαθηματάκι ανατομίας: πουθενά αλλού δεν μπορούν να πάνε. Άλλα απολεσθέντα αντικείμενα που κάνουν τους ανθρώπους να σπεύδουν στα Επείγοντα είναι τα ταμπόν, τα προφυλακτικά και τα κλειδιά του αυτοκινήτου.
 

Είναι αλήθεια ότι η γλώσσα είναι ο ισχυρότερος μυς του σώματος αναλογικά με το μέγεθός της;

Υπάρχουν, βεβαίως, πολλές εξηγήσεις ως προς το γιατί θα έπρεπε κάποιος να απαντήσει στην ερώτηση αυτή. Ποτέ δε ρωτήσαμε τη φίλη που μας έκανε αυτή την ερώτηση γιατί έχει τόση σημασία, αλλά σίγουρα θα είχετ ους λόγους της. Ορισμένες πηγές συμφωνούν ότι η γλώσσα είναι ο ισχυρότερος, αναλογικά με το μέγεθος του, μυς, αλλά η γλώσσα αποτελείται βασικά από τέσσερις μύες. Έχει επίσης αναφερθεί η καρδιά, αλλά επειδή κάνει ακούσιες κινήσεις και είναι κυρίως μυς αντοχής, δε βρίσκεται στην καρδιά της ερώτησης (αποτυχημένη προσπάθεια λογοπαίγνιου).

Ο ραπτικός μυς, ο οποίος εκτείνεται σε όλο το μηρό ως το γόνατο, είναι ο μακρύτερος μυς του σώματος. Όσο για τον ισχυρότερο, έχουμε δύο υποψηφίους, το μασητήρα μυ, που χρησιμοποιείται για τη μάσηση, και το μείζονα γλουτιαίο.

Ο γλουτιαίος! Ποιος ήξερε πως έχουμε τόσο δυνατούς κώλους!

 

Γιατί χτυπάνε τα δόντια σας όταν κρυώνετε;
 
Το σώμα διατηρεί, συνήθως, μια σταθερή θερμοκρασία περίπου 37 βαθμών Κελσίου.
Η θερμοκρασία αυτή είναι ιδανική για τη λειτουργία των κυττάρων του σώματός μας. Αν προκύψει κάποια σημαντική αλλαγή στη θερμοκρασία μας, τη νιώθουμε μέσω μιας περιοχής του εγκεφάλου που ονομάζεται υποθάλαμος.

 Όταν το σώμα ψύχεται πολύ, το κέντρο αυτό προειδοποιεί το υπόλοιπο σώμα ότι πρέπει να ανεβάσει τη θερμοκρασία του. Τότε ξεκινάει η τρεμούλα, η γρήγορη κίνηση των μυών, για να παραχθεί θερμότητα. Το χτύπημα των δοντιών είναι, ουσιαστικά, μια τοπική τρεμούλα.
 
 

Τι είναι η ανατριχίλα;
 
Για όλα ευθύνονται οι ορθωτήρες μύες των τριχών.
 
-Τι είναι, θα μου πείτε, οι ορθωτήρες μύες των τριχών;

Πρόκειται για μικρές μυϊκές ίνες, που όταν συστέλλονται, έλκουν τους θυλάκους της τρίχας πάνω από το δέρμα. Αυτές οι διογκώσεις του δέρματος ονομάζονται και χήνειο δέρμα.

-Τι τις δημιουργεί;

Ξεκινάει από ένα ερέθισμα όπως ο φόβος, το ψύχος, ή όταν κοιτάξετε τον εαυτό σας στον καθρέφτη, μετά από μια νύχτα κραιπάλης με βότκα. Το ερέθισμα αυτό ενεργοποιεί το συμπαθητικό σύστημα. Το συμπαθητικό νευρικό σύστημα είναι υπεύθυνο για την αντίδραση «αγώνας ή φυγή» του σώματος. Στέλνει ένα μήνυμα στο δέρμα και ενεργοποιεί αυτούς τους μικρούς μύες.

Τι συμβάινει όταν μουδιάζει το πόδι σας;

Μούδιασμα είναι η παράλυση που προκαλείται όταν κάποιος, (που συνήθως είναι εξαντλημένος), δεν μπορεί να κουνήσει το χέρι ή το πόδι και να αντιδράσει έτσι στο μυρμήγκιασμα που νιώθει όταν το άκρο του μουδιάζει.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή ή ακόμη και μόνιμη νευρική βλάβη.

Να τι συμβαίνει σε κανονικές συνθήκες: όταν ασκείται πίεση σε μέρος του ποδιού ή του χεριού, συμβαίνουν πολλά.
Οι αρτηρίες μπορεί να συμπιεστούν και να μην μπορούν να δώσουν στους ιστούς και στα νεύρα το οξυγόνο και τη γλυκόζη που χρειάζονται για να λειτουργήσουν. Νευρικές διαβάσεις μπορεί επίσης να μπλοκαριστούν, εμποδίζοντας την κανονική μεταβίβαση των ηλεκτροχημικών διεγέρσεων προς τον εγκέφαλο. Μερικά νεύρα σταματούν να δίνουν διέγερση, ενώ άλλα υπεραντιδρούν.

Αυτά τα σήματα στέλνονται στον εγκέφαλο και ερμηνεύονται ως αίσθημα καψίματος, τσιμπήματα ή μυρμήγκιασμα. Τέτοιες αισθήσεις, ή παραισθήσεις, σας αναγκάζουν να κινήσετε το πόδι σας. Το τίναγμα του μειώνει την πίεση και το θρεπτικό αίμα ρέει ξανά στην περιοχή, οπότε τα νευρικά κύτταρα αρχίζουν και πάλι να δίνουν κανονικές διεγέρσεις.

Το μυρμήγκιασμα που νιώθουμε μπορεί να γίνει εντονότερο μέχρι να αποκατασταθεί πλήρως η λειτουργία των νευρικών κυττάρων. Γι' αυτό πονάτε όταν προσπαθείτε να ξεμουδιάσετε το άκρο σας.

Το επίμονο μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα μπορεί να είναι σημάδι ορισμένων παθήσεων, και σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να επισκέπτεστε το γιατρό σας.

Γιατί κάνετε μαύρες σακούλες κάτω από τα μάτια όταν είστε κουρασμένοι;

Η έλλειψη ύπνου και ξεκούρασης φαίνεται να δημιουργεί μαύρους κύκλους, για λόγους που δεν είναι ακόμη κατανοητοί. Το δέρμα κάτω από τα μάτια είναι το λεπτότερο σε όλο το σώμα, και έτσι επιτρέπει στο σκούρο, φλεβικό αίμα να φαίνεται.

Οι μαύροι κύκλοι γύρω από τα μάτια είναι συνηθισμένο πρόβλημα. Φαίνεται πως είναι γενετικό και μπορεί να χειροτερέψει όσο μεγαλώνετε και το δέρμα σαε γίνεται λεπτότερο. Η σωστή ξεκούραση, καλή διατροφή και γενικώς καλή υγεία μπορεί να κάνουν τους κύκλους λιγότερο εμφανείς.
Μπορείτε, επίσης, να φοράτε μονίμως γυαλιά ηλίου.

Γιατί γελάτε όταν σας γαργαλάνε;

Οι ιατρικές σχολές οπωσδήποτε δεν αφιερώνουν πολύ χρόνο σε μαθήματα γύρω από το γέλιο. Ξέρω ότι αυτό δε σας εκπλήσσει, επειδή οι γιατροί είναι σοβαροί άνθρωποι. Η κοντινότερη επαφή τους με το γέλιο είναι η ιατρική μελέτη του γέλιου, η γελωτολογία (gelotology). Υπάρχουν και κρίσεις, γνωστές ως «κρίσεις γέλωτος», που κάνουν τους πάσχοντες να γελούν ακατάπαυστα.

Το γέλιο είναι μια περίπλοκη διαδικασία, που απαιτεί το συγχρονισμό πολλών μυών σε όλο το σώμα.
Επίσης, το γέλιο αυξάνει την πίεση του αίματος και τους καρδιακούς παλμούς, προκαλεί αλλαγές στην αναπνοή και στα επίπεδα ορισμένων νευροχημικών ουσιών, καθώς και μια πιθανή ενίσχυση του
ανοσοποιητικού συστήματος.

Γενικώς, σας κάνει καλό.

Ερευνητές έχουν προσπαθήσει να αποκρυπτογραφήσουν το σκοπό του γέλιου και πολλοί πιστεύουν πως η αιτία του σχετίζεται με τη δημιουργία και ενίσχυση των ανθρώπινων σχέσεων - ένα είδος κοινωνικού σήματος. Μελέτες έδειξαν ότι οι άνθρωποι γελούν 30 φορές περισσότερο σε κοινωνικά περιβάλλοντα, παρά όταν είναι μόνοι τους. Εκθέσεις αναφέρουν, επίσης, ότι η εμφάνιση του γέλιου μπορεί να έχει προηγηθεί της ανθρώπινης εξέλιξης.

-Ποια είναι όμως η σχέση γαργαλητού και γέλιου;
Το γέλιο που προκαλείται από το γαργαλητό είναι, στην πραγματικότητα, ένα αντανακλαστικό. Οι επιστήμονες δεν έχουν αντιληφθεί πλήρως πώς λειτουργεί, αλλά, επειδή δεν μπορείς να γαργαληθείς μόνος σου, το αντανακλαστικό φαίνεται να απαιτεί και το στοιχείο της έκπληξης.

Γιατί μυρίζει ο ιδρώτας;

Χρησιμοποιήσατε ποτέ την έκφραση «ιδρώνω σαν γουρούνι»;

Για ξανασκεφτείτε το! Τα γουρούνια δεν ιδρώνουν. Τα γουρούνια δεν έχουν ιδρωτοποιούς αδένες και γι' αυτό ακριβώς πρέπει να κυλιούνται σε νερά και λάσπες για να δροσιστούν.

Όσο για μας τους ανθρώπους, ιδρώνουμε συνήθως για να εξουδετερώσουμε την υπερβολική ζέστη και να διατηρήσουμε μια κανονική θερμοκρασία στο σώμα μας.

Ο μέσος άνθρωπος έχει 2,6 εκατομμύρια ιδρωτοποιούς αδένες, κατανεμημένους σε όλο το σώμα του, με εξαίρεση τα χείλη, τις θηλές και τα εξωτερικά γεννητικά όργανα.

Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι ιδρωτοποιών αδένων, οι ενδοκρινείς και οι εξωκρινείς. Οι αδένες αυτοί έχουν διαφορετικό μέγεθος και παράγουν διαφορετικά είδη ιδρώτα. Οι ενδοκρινείς αδένες υπάρχουν σε όλο το σώμα. Οι εξωκρινείς είναι διαφορετικοί, επειδή υπάρχουν κυρίως στις μασχάλες και στη βουβωνική χώρα. Είναι μεγαλύτεροι και ανοιχτοί μέσα σε θυλάκους τριχών.

Αν και ο ιδρώτας είναι ως επί το πλείστον νερό, η μικρή ποσότητα πρωτεΐνης και λιπαρών οξέων στους εξωκρινείς ιδρωτοποιούς αδένες αρκεί για να δώσει στον ιδρώτα της μασχάλης εκείνο το υπέροχο γαλακτώδες ή κίτρινο χρώμα. Αυτό είναι επίσης που τον κάνει να λερώνει.

Ο ιδρώτας από μόνος του είναι άοσμος, είτε από τις μασχάλες προέρχεται είτε από άλλες περιοχές του σώματος. Ο πανικός αρχίζει όταν ο ιδρώτας αναμειγνύεται με βακτήρια που υπάρχουν στην επιφάνεια του δέρματος. Αυτή η χαρακτηριστική οσμή ονομάζεται οσμιδρωσία, ή δυσώδης ιδρώτας.

Πηγή ~ Γιατί οι άντρες έχουν ρώγες