Από το κίνημα στου Γουδή, στο θρίαμβο του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου (1ο μέρος)

100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους, η "Μηχανή του Χρόνου" παρουσιάζει δύο ντοκυμαντέρ για την εποποιία του Ελληνικού στρατού, τις θρυλικές μάχες στο Σαραντάπορο και τα Γιαννιτσά.

Η έρευνα φωτίζει τον πόλεμο των κατασκόπων, τα σαμποτάζ και τη μάχη του Αιγαίου με το θρυλικό θωρηκτό Αβέρωφ. Παρουσιάζει άγνωστα ντοκουμέντα από την μεγάλη έφοδο των Ελλήνων, που αγνόησαν τις μεγάλες δυνάμεις και μπήκαν απελευθερωτές στη Θεσσαλονίκη πριν από τους Βούλγαρους στρατιώτες...

Ο διπλωματικός θρίαμβος του Βενιζέλου και ο ρόλος του αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου στον πόλεμο που άλλαξε τα σύνορα της χώρας.


Α΄ εκπομπή: ΤΟ ΞΕΣΠΑΣΜΑ.

Από το κίνημα στου Γουδή στον θρίαμβο του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου

Η εκπομπή αποκαλύπτει το μυστικό πόλεμο της διπλωματίας και τις κρίσιμες διαπραγματεύσεις, που έφεραν τον ελληνικό στρατό πρωταγωνιστή στο Βαλκανικό μέτωπο . Καταγράφει την αιματηρή μάχη στο Σαραντάπορο και τη θριαμβευτική πορεία του θρυλικού θωρηκτού Αβέρωφ στο Αιγαίο.

Η έρευνα παρουσιάζει το συγκλονιστικό ξέσπασμα του στρατιωτικού κινήματος στου Γουδή το 1909, ενάντια στη διεφθαρμένη κυβέρνηση της εποχής και τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, που είχε επιβληθεί στη χρεοκοπημένη τότε Ελλάδα. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος κλήθηκε από το κίνημα στη πρωθυπουργία. Σύντομα όμως συγκρουστηκε και με τα ανάκτορα και με τους κινηματίες, επιβάλλοντας τον διάδοχο Κωνσταντίνο ως αρχηγό του στρατού.

Οι σφαγές και οι αγριότητες των Νεότουρκων στα κατεχόμενα εδάφη από την Οθωμανική αυτοκρατορία, οδήγησαν στην κήρυξη του πολέμου από τα Βαλκανικά κράτη. Η συμμαχία είχε γίνει μυστικά, ενάντια στη θέληση των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής που θα βρεθούν ξαφνικά προ τελεσμένου. Ήταν η πρώτη κίνηση που γίνεται από τα Βαλκανικά κράτη χωρίς να ρωτηθούν οι «προστάτες».

Κύριος εκπαιδευτής του τουρκικού στρατού ήταν τότε ο Γερμανός στρατηγός Κόλμαρ φον ντερ Γκώλτς. Πιστεύοντας ότι ο ελληνικός στρατός δεν είναι αξιόμαχος, δήλωνε ότι η ισχυρή οχύρωση του Σαρανταπόρου θα γίνει «ο τάφος των Ελλήνων». Η πολεμική αποφασιστικότητα των Ελληνικού στρατού, που είχε ενισχυθεί με χιλιάδες εθελοντές από όλο τον κόσμο, γρήγορα έδωσε την απάντηση στον αλαζόνα Γερμανό.

Ο πόλεμος όμως κρίθηκε στη θάλασσα. Στη Ναυμαχία της Έλλης, οι παράτολμες ενέργειες του ναύαρχου Παύλου Κουντουριώτη, κόντρα σε κάθε πολεμικό κανόνα, οδήγησαν το θωρηκτό Αβέρωφ σε μια συντριπτική νίκη. Το πάθος και η γενναιότητα του Κουντουριώτη απέναντι στον διπλάσιο σε όγκο τουρκικό στόλο, απέδειξαν ότι οι πόλεμοι κερδίζονται με μόνο όπλο την τόλμη.

Στην εκπομπή περιγράφουν τις κρίσιμες στρατιωτικές και διπλωματικές νίκες, ο Διευθυντής του Ιδρύματος Ελ. Βενιζέλος Νίκος Παπαδάκης, ο Διευθυντής του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα Βασίλης Νικόλτσιος, ο Ναύαρχος ε.α. Ιωάννης Παλούμπης, ο δημοσιογράφος και ιστορικός Τίτος Αθανασιάδης, οι ιστορικοί Σαράντος Ι. Καργάκος, Απόστολος Παπαγιανόπουλος, Γιάννης Μέγας, Αθηνά Τζινίκου, η διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών Ελένη Γαρδίκα-Κατσιαδάκη, οι πανεπιστημιακοί Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Ζήσης Φωτάκης, Σπύρος Πλουμίδης, ο σμηναγός και ιστορικός στο Μουσείο Πολεμικής Αεροπορίας Αλέξιος Καρυτινός, ο Πρόεδρος του Ναυτικού Μουσείου Λιτοχώρου Νίκος Βλαχόπουλος.

Προβάλλεται πλούσιο αρχειακό υλικό με εικόνες των μαχών των ναυμαχιών, καθώς και σπάνιες φωτογραφίες και έγγραφα της εποχής.

(Στο Β΄ μέρος. Σάββατο 1 Δεκεμβρίου στις 18.10 από τη ΝΕΤ , η «Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης»)

http://www.mixanitouxronou.gr