Το λουτρό -άγνωστο αν ήταν δημόσιο ή τμήμα πολυτελούς έπαυλης- είναι ένα μόνο δείγμα της δόξας της αρχαίας Πλωτινόπολης, πόλης που άκμασε για αιώνες πάνω στο ρου του ποταμού Έβρου.
Τη σπουδαιότητα του ποταμού για τη ζωή της πόλης μαρτυρά και η κεντρική παράσταση του ψηφιδωτού που έφερε πρόσφατα στο φως η ανασκαφή της ΙΘ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, με επικεφαλής τον αρχαιολόγο Ματθαίο Κουτσουμανή. Πρόκειται για μία αντρική νεανική μορφή, που δείχνει να αναδύεται μέσα από το νερό. Αξιοποιώντας και πληροφορίες που δίνει ο Πλούταρχος, οι αρχαιολόγοι αναγνωρίζουν στον όμορφο αυτό νέο τον ίδιο τον Έβρο: «Ηταν πρίγκιπας, γιος του βασιλιά της Θράκης Κάσσανδρου, τον οποίο ερωτεύτηκε η μητριά του και, επειδή δεν ενέδωσε στις ορέξεις της, αυτή τον κατηγόρησε στον Κάσσανδρο. Για να αποφύγει τον ατιμωτικό θάνατο, ο Εβρος έπεσε στα νερά του ποταμού, που στη συνέχεια πήρε το όνομά του», εξηγεί ο κ. Κουτσουμανής. Δίπλα στον Έβρο απεικονίζεται γυναικεία μορφή -δυστυχώς δε σώζεται το κεφάλι της- που κρατάει σκήπτρο με κεφάλι φιδιού. «Κατά πάσα πιθανότητα η μορφή αυτή είναι η ίδια η πόλη, η Πλωτινόπολη», λέει ο υπεύθυνος αρχαιολόγος.
Οι ιχθυοκένταυροι ήταν μυθικά όντα: από τη μέση και πάνω έχουν ανθρώπινη μορφή, ενώ στο κάτω μέρος φέρουν πόδια αλόγου και ουρά ψαριού. «Παραστάσεις με τέτοια όντα έχουν βρεθεί στο βωμό της Περγάμου και στην Ιταλία, αλλά στην Ελλάδα είναι σπάνιες», λέει ο κ. Κουτσουμανής. Τον πλούτο της Πλωτινόπολης μαρτυρούν και άλλα πρόσφατα ευρήματα, όπως ένα γλυπτό από ελεφαντόδοντο που αναπαριστά ερωτική σκηνή σε ανάκλιντρο και χάντρες από κεχριμπάρι, που προέρχονταν από τη Βαλτική.
Το ψηφιδωτό χρονολογείται στα τέλη του 2ου - αρχές 3ου αι. μ.Χ. και ανήκει σε triclinium (αίθουσα συνεστιάσεων με τρεις κλίνες) λουτρού. Δυστυχώς, όλο το ψηφιδωτό καταστρέφεται από μεταγενέστερους τοίχους του 4ου και 5ου μ.Χ., όταν το άλλοτε πολυτελές κτίριο κατέληξε να χρησιμοποιείται ως πιθεώνας (βρέθηκαν τεράστια πιθάρια αποθήκευσης σιτηρών).
Βόρεια και νότια της κεντρικής διακόσμησης υπάρχουν διάχωρα με πτηνά και γεωμετρικά μοτίβα. Μέχρι στιγμής αποκαλύφθηκαν 70 τ.μ. του ψηφιδωτού, ενώ η έρευνα θα συνεχιστεί και την επόμενη περίοδο.
Η χρυσή Πλωτινόπολη
Η πρώτη έρευνα στην Αγία Πέτρα έγινε το 1977 από τον καθηγητή Γιώργο Μπακαλάκη και τον αρχαιολόγο Διαμαντή Τριαντάφυλλο, ενώ στα μέσα της δεκαετίας του '80 αποκαλύφθηκε κτίριο με ψηφιδωτά που έφεραν παραστάσεις της Λήδας με τον κύκνο και τους 12 άθλους του Ηρακλή. Ο χώρος ήταν γνωστός ως αρχαιολογικός πριν ακόμη από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν είχαν περισυλλεγεί διάφορα ευρήματα, μεταξύ των οποίων και επιγραφές, στις οποίες μαρτυρείται και το όνομα της Πλωτινόπολης. Το 1965, σε κατασκευή χαρακώματος από στρατιώτες, βρέθηκε χρυσή προτομή του Σεπτίμιου Σεβήρου.
Η Πλωτινόπολη ιδρύθηκε από το Ρωμαίο αυτοκράτορα Τραϊανό, ο οποίος της έδωσε το όνομα της γυναίκας του Πλωτίνης. Αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν ότι στη θέση υπήρχε ήδη προχριστιανική πόλη. Υπολογίζεται ότι η πρώτη κατοίκηση στο λόφο της Αγίας Πέτρας χρονολογείται γύρω στο 5.000 π.Χ., στη νεολιθική εποχή. Οι αρχαιολόγοι εντόπισαν διάφορες φάσεις της ζωής της πόλης, που συνέχισε να υπάρχει ώς το τέλος 6ου αι. μ.Χ. Σε παλαιότερες έρευνες αποκαλύφθηκε δάπεδο κτιρίου με υποδαπέδιο σύστημα αγωγών και συγκρότημα ύδρευσης (πηγάδι και θάλαμος). Το εντυπωσιακών διαστάσεων πηγάδι (2,20 μ. διάμετρος και 12,60 μ. βάθος μέχρι στιγμής) είναι το μοναδικό τόσο καλά διατηρημένο εύρημα του είδους σε ολόκληρο το ρωμαϊκό κόσμο, όπως λέει ο κ. Κουτσουμανής.
Με τον αρχαιολόγο Ματθαίο Κουτσουμανή συνεργάζονται οι: Εφη Παπαϊωάννου (αρχαιολόγος), Χρήστος Κεκές (αρχαιολόγος), Χρήστος Βασιλείου (εργατοτεχνίτης), Φώτης Καλιαλάκης, Γιώργος Κεμαλάκης, Αντώνης Καραπιπέρης, Ηλίας Καραπιπέρης και Δημήτρης Βαρσάμης. Ο αναπληρωτής καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής Ξάνθης του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης Νίκος Λιανός έχει αναλάβει την αρχιτεκτονική αποτύπωση και τη μελέτη κατασκευής στεγάστρων, ενώ ο συντηρητής Διονύσης Καπιζιώνης τη μελέτη αποκατάστασης του ψηφιδωτού. Η ανασκαφή πραγματοποιείται με πιστώσεις του δήμου Διδυμοτείχου.
ΤΗΣ ΧΡΥΣΑΣ ΝΑΝΟΥ
|
| Ιχθυοκένταυροι και Νηρηίδες κοσμούν το ψηφιδωτό |
 |
| Αναπαράσταση του ποταμού Έβρου |
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου