Ψάχνουν χαμένους θησαυρούς στην Βόρεια Ελλάδα

Παλιοί χάρτες θησαυρών, ιστορίες για σεντούκια με λίρες, θρύλοι για θαμμένες εκκλησίες, τμήματα των οποίων είναι φτιαγμένα από καθαρό χρυσάφι, αλλά και φήμες για σήραγγες σε χωριά της κεντρικής Μακεδονίας που «οδηγούν» σε θαμμένο χρυσό Αγγλων και Βούλγαρων εξάπτουν τη φαντασία των σύγχρονων χρυσοθήρων.

Σε μια διετία στα δίχτυα της ΕΛΑΣ πιάστηκαν 20 υποθέσεις λαθρανασκαφής, στην περιοχή!


Ολόκληρα χωριά, που στα μάτια των μυημένων φαντάζουν σαν άλλο μυθικό Ελντοράντο, δέχονται δεκάδες, ακόμη και εκατοντάδες άτομα κάθε χρόνο, τα οποία τελικά το μόνο που αφήνουν πίσω τους είναι τεράστια «λαγούμια» σκαμμένα σε απίστευτες τοποθεσίες. Μάλιστα, όσο πιο απομακρυσμένη και απρόσιτη είναι μία περιοχή για την οποία γίνεται αναφορά σε κάποιο θρύλο, τόσο περισσότεροι οι μνηστήρες για το θησαυρό. Είναι χαρακτηριστικό πως στο Σιδηρόκαστρο Σερρών μία από τις πιο «σκαμμένες» περιοχές βρίσκεται κοντά σε ένα μικρό φυσικό καταρράκτη, στον οποίο ο θρύλος λέει πως υπάρχει υπόγεια σήραγγα, όπου πιθανότατα Βούλγαροι έκρυψαν μεγάλη ποσότητα χρυσού.


Για καμουφλάζ

Οι αστυνομικές αρχές συλλαμβάνουν συχνά άτομα για λαθρανασκαφές, ωστόσο, όπως εξηγούν αξιωματικοί, διακρίνονται σε δύο κατηγορίες. Κάποιοι από αυτούς, όπως λένε, ψάχνουν όντως για χαμένους θησαυρούς, ενώ άλλοι, με το καμουφλάζ μιας ρομαντικής ιστορίας για κρυμμένες λίρες, σκάβουν κοντά σε αρχαιολογικούς χώρους, ελπίζοντας να βρουν αρχαία αντικείμενα, τα οποία συνήθως πωλούν για μικρές περιουσίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το χρυσό στεφάνι με φύλλα βελανιδιάς, προϊόν λαθρανασκαφής, πιθανότατα από περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας, το οποίο κατασχέθηκε πέρυσι από την Ασφάλεια Θεσσαλονίκης στα χέρια ενός πομάκου.


Για... θαμμένους ναούς

Την τελευταία διετία οι αστυνομικές αρχές έχουν ασχοληθεί με είκοσι σημαντικές υποθέσεις λαθρανασκαφών σε νομούς της Κεντρικής Μακεδονίας -πλην Θεσσαλονίκης-, σε αρκετές από τις οποίες εντοπίστηκαν και αντικείμενα που εμπίπτουν στη νομοθεσία «περί αρχαιοτήτων». Από τις υποθέσεις αυτές οι πέντε καταγράφηκαν σε περιοχές των Σερρών, τέσσερις στην Πιερία, από τρεις σε Ημαθία, Χαλκιδική και Κιλκίς, και δύο στην Πέλλα, ενώ συνελήφθησαν συνολικά 91 άτομα, από τα οποία 83 Ελληνες και οκτώ αλλοδαποί. Επίσης, με ένα σημαντικό αριθμό παρόμοιων υποθέσεων ασχολήθηκε και η Διεύθυνση Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, και συγκεκριμένα το Τμήμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Αρχαιοτήτων. Μάλιστα, η συγκεκριμένη υπηρεσία ασχολήθηκε με υποθέσεις τόσο στο νομό Θεσσαλονίκης, όσο και σε άλλες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, όπως Καβάλα, Σέρρες, αλλά και Αβδηρα Ξάνθης.

Χαρακτηριστική, όπως εξηγούν αστυνομικοί από τη Θεσσαλονίκη, είναι η περίπτωση μιας ομάδας ατόμων που εντοπίστηκαν τον Ιούνιο του 2011 σε ορεινή περιοχή του Μυρτόφυτου Καβάλας. Τα μέλη της είχαν ανοίξει με τη χρήση εκρηκτικών μία σήραγγα δώδεκα μέτρων, στην οποία, μάλιστα, είχαν εγκαταστήσει ακόμη και ράγες με... βαγονέτο, για να βγάζουν έξω τα μπάζα. Τότε, σύμφωνα με πληροφορίες, τα άτομα που συνελήφθησαν ανέφεραν πως είχαν στα χέρια τους έναν παλιό χάρτη, με τη βοήθεια του οποίου προσπαθούσαν να εντοπίσουν τα θαμμένα συντρίμμια εκκλησίας, για την οποία υπήρχαν πληροφορίες ότι ήταν στολισμένη με χρυσό και πολύτιμους λίθους! Μάλιστα, κάποιος φέρεται να είχε αναφέρει σε αστυνομικό πως η ιστορία τους είχε επιβεβαιωθεί ακόμη και από... μέντιουμ, που τους είπε ότι «έβλεπε» θησαυρό στην περιοχή.


Στόχος οι αρχαιότητες

Οπως εξηγούν αξιωματικοί της Ασφάλειας Θεσσαλονίκης, λαθρανασκαφές πραγματοποιούνται είτε από άτομα που πραγματικά ψάχνουν για χαμένους θησαυρούς ή για το χρυσό που έκρυψαν οι Γερμανοί, εγκαταλείποντας την Ελλάδα, είτε από αρχαιοκάπηλους που στόχος τους είναι αντικείμενα, τα οποία στη συνέχεια θα πουλήσουν σε συλλέκτες εντός ή εκτός χώρας. «Οσοι στοχεύουν σε αρχαία συνήθως εντοπίζονται σε περιοχές κοντά ή ακόμη και μέσα σε αρχαιολογικούς χώρους. Είχαμε αρκετές τέτοιες υποθέσεις και στην κατοχή των ατόμων αυτών βρέθηκαν αντικείμενα που εμπίπτουν στη νομοθεσία περί αρχαιοτήτων, όπως νομίσματα αλλά και τμήματα από αγγεία ή αγάλματα», εξηγεί στέλεχος της ΕΛΑΣ.

Επίσης, όπως λένε αστυνομικοί, τα άτομα που ψάχνουν για αρχαία συνήθως έχουν μεγάλη γνώση για το «αντικείμενό» τους και ορισμένοι από αυτούς μπορούν ακόμη και με την πρώτη ματιά να αναγνωρίσουν εάν ένα εύρημα είναι αντικείμενο αξίας ή όχι. Οι ίδιοι εξηγούν πως τα άτομα που ασχολούνται με τις παράνομες ανασκαφές πωλούν τα αντικείμενα που εντοπίζουν σε «μεσάζοντες», οι οποίοι έχουν τις απαιτούμενες γνωριμίες για να προωθήσουν τις αρχαιότητες σε πλούσιους πελάτες που επιθυμούν να εμπλουτίσουν τις συλλογές τους.


Ο εξοπλισμός

Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα άτομα που πραγματοποιούν λαθρανασκαφές είναι τόσο καλά εξοπλισμένα, αφού, εκτός από ανιχνευτές μετάλλων και σκαπτικά εργαλεία, διαθέτουν ψηφιακούς στρατιωτικούς χάρτες αλλά και... ηλεκτρονικούς «δοκιμαστές» γνησιότητας μετάλλων. «Υπάρχουν άτομα που επανειλημμένα μας έχουν απασχολήσει για υποθέσεις που σχετίζονται με αρχαία ή τα ονόματά τους έχουν αναφερθεί σε παράνομες αγοραπωλησίες, οπότε, όταν τους εντοπίζουμε σε μία παράνομη ανασκαφή, δεν υπάρχει περίπτωση να πιστέψουμε το παραμύθι του... θησαυρού», αναφέρει αξιωματικός της Ασφάλειας Θεσσαλονίκης.


Χωριό... σουρωτήρι 

Χωριά των Σερρών, της Καβάλας αλλά και του Κιλκίς, καθώς και περιοχές της Πέλλας, της Ημαθίας, της Πιερίας, της Ξάνθης, αλλά και της Θεσσαλονίκης και φυσικά της Χαλκιδικής φαίνεται πως βρίσκονται στην... κορυφή των προτιμήσεων όσων ψάχνουν για θησαυρούς ή για αρχαία. «Τις μισές μέρες του χρόνου βλέπουμε άτομα να περιφέρονται σε διάφορες περιοχές ψάχνοντας. Ωστόσο, ξέρουμε πως αυτά που δε βλέπουμε είναι πολύ περισσότερα», εξηγεί κάτοικος από το χωριό Φύσκα Κιλκίς. Ο «πυρετός του χρυσού» είχε «χτυπήσει» ακόμη και τον ιερέα του χωριού, ο οποίος συνελήφθη στις αρχές του 2012 να σκάβει μέσα στο ναό του Προφήτη Ηλία -που έχει χαρακτηριστεί ως βυζαντινό μνημείο- ψάχνοντας πιθανότατα για θησαυρό.


Παλιές ιστορίες

Όπως αναφέρουν κάτοικοι της περιοχής, στο χωριό τους φτάνουν ακόμη και Βούλγαροι, που ψάχνουν για λίρες, τις οποίες εικάζεται ότι έκρυψαν συμπατριώτες τους. «Στο χωριό παλιά ζούσαν Βούλγαροι και υπάρχουν πολλές ιστορίες για ολόκληρες περιουσίες με λίρες, τις οποίες έθαψαν, φεύγοντας από τα μέρη μας, με σκοπό ίσως να επιστρέψουν και να τις πάρουν αργότερα. Υπάρχει, μάλιστα, συγκεκριμένη ιστορία, που κάνει λόγο για μεγάλο θησαυρό κάτω από την εκκλησία. Ολοι την ξέρουν στο χωριό μας», αναφέρει χαρακτηριστικά κάτοικος. Επίσης, εδώ και πολλά χρόνια «κυκλοφορούν» ιστορίες και για άτομα που βρήκαν χρυσές λίρες σκάβοντας στα χωράφια τους.


Δύο πτώματα, μια λαθρανασκαφή

 Ο θάνατος δύο εργατών από δηλητηρίαση με μονοξείδιο του άνθρακα οδήγησε τις αστυνομικές αρχές της Θεσσαλονίκης σε μία ακόμη υπόθεση λαθρανασκαφής τον Ιούλιο του 2012. Στην περίπτωση εκείνη, τα άτομα που πραγματοποίησαν τη λαθρανασκαφή είχαν... πληροφορίες πως σε συγκεκριμένη περιοχή στα Υψώματα Διαβατών υπήρχε θαμμένος χρυσός, τον οποίο και προσπάθησαν να εντοπίσουν σκάβοντας με τη βοήθεια δύο Γεωργιανών εργατών. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια που οι δύο εργάτες βρίσκονταν στην τρύπα που είχαν διανοίξει, εισέπνευσαν μεγάλη ποσότητα μονοξειδίου του άνθρακα, με συνέπεια να χάσουν τη ζωή τους. Τα πτώματά τους εντοπίστηκαν σε παράδρομο της Εγνατίας οδού, στην περιοχή της Σίνδου, όπου και μεταφέρθηκαν με αυτοκίνητο. Για την υπόθεση εκείνη είχαν εντοπιστεί και συλληφθεί δύο άτομα, ενώ αναζητούνταν άλλα δύο.


Ερευνούν σήραγγες στις Σέρρες

Λίρες που έκρυψαν οι Αγγλοι στην ευρύτερη περιοχή του Σιδηροκάστρου Σερρών αλλά και στο Αγκιστρο ψάχνουν σύγχρονοι χρυσοθήρες, σκάβοντας στην περιοχή και ελπίζοντας να εντοπίσουν κάποια από τις υπόγειες σήραγγες που φημολογείται πως υπάρχουν σε απομακρυσμένα σημεία.
«Υπάρχουν αρκετές ιστορίες για μέρη που χρησιμοποιούνταν ως κρυψώνες στον Εμφύλιο και κάποιοι υποστηρίζουν πως σε αυτές υπάρχουν θαμμένα κιβώτια με λίρες. Επίσης, λένε πως οι Αγγλοι έφεραν στην περιοχή αυτή λίρες, τις οποίες ακόμη και σήμερα υπάρχουν κάποιοι που τις ψάχνουν. Μάλιστα, υπάρχει ένα σημείο έξω από το Σιδηρόκαστρο, κοντά σε ένα μικρό καταρράκτη, όπου εικάζεται πως υπάρχει κάποια υπόγεια σήραγγα», αναφέρει κάτοικος της περιοχής.


Στην Ημαθία

Θαμμένο χρυσό από την εποχή του... Εμφυλίου ισχυρίζονταν ότι έψαχναν και τέσσερις φίλοι που είχαν συλληφθεί για παράνομες ανασκαφές στην περιοχή της Ραχιάς Ημαθίας το Μάιο του 2012. Οπως διαπιστώθηκε τότε, οι τέσσερις άντρες είχαν ανοίξει τρία ορύγματα, με το μεγαλύτερο από αυτά να έχει βάθος τριών μέτρων. Αρκετοί είναι όμως και αυτοί που παρακινούνται από την ιστορία ενός βαγονιού με χρυσό, το οποίο οι Γερμανοί σκόπευαν να βγάλουν από την Ελλάδα, αλλά στη διαδρομή το βαγόνι θάφτηκε κάτω από τόνους πέτρας, ενώ περνούσε από ένα τούνελ.


Στις Συκιές

Σήραγγες που δημιουργήθηκαν από λαθρανασκαφές έχουν εντοπιστεί όμως και στη Θεσσαλονίκη, και συγκεκριμένα σε μικρή απόσταση από την περιφερειακή οδό, στο ύψος των Συκεών. Τον Αύγουστο του 2011 αστυνομικοί εντόπισαν στο συγκεκριμένο σημείο άτομα τα οποία είχαν σκάψει ένα υπόγειο «λαγούμι», που -όπως διαπιστώθηκε στη συνέχεια- σε κάποιο σημείο ενωνόταν με τούνελ που προϋπήρχε από παλιά στην περιοχή. Στην περίπτωση αυτήν, πιθανότατα επρόκειτο για χρυσοθήρες, οι οποίοι φαίνεται πως είχαν πιστέψει μία παλιά ιστορία που κάνει λόγο για κρυμμένο θησαυρό σε υπόγειο τούνελ, το οποίο -σύμφωνα με φήμες- ξεκινάει από το ύψος του Σέιχ Σου και περνάει κάτω από τον περιφερειακό της Θεσσαλονίκης.


Κατερίνα Αγοραστού / Αγγελιοφόρος