Ο Ηρακλής επιστρέφει στην... Τουρκία

Την επιστροφή μαρμάρινου αγάλματος του Ηρακλή στην Τουρκία, το επάνω μέρος του συγκεκριμένα, συμφώνησε να κάνει το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης ύστερα από διαμάχη πολλών ετών.

Το άγαλμα είχε αποκτηθεί από το μουσείο το 1981 μέσω γερμανού εμπόρου αρχαιοτήτων και ένα χρόνο αργότερα εκτέθηκε κανονικά, ως το 2007 όμως, όταν ξεκίνησε η διεκδίκησή του, οπότε το απέσυραν στις αποθήκες:

Το γεγονός, ότι το υπόλοιπο μισό του αγάλματος είχε βρεθεί το 1980 στην Πέργη και έκτοτε βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αττάλειας ήταν καθοριστικό επιχείρημα για την διεκδίκησή του. Παρ' όλα αυτά χρειάστηκαν μερικά χρόνια ώσπου να πειστεί η αμερικανική πλευρά ότι το άγαλμα είχε εξαχθεί παράνομα από τη χώρα... Οπως δήλωσε χαρακτηριστικά στην εφημερίδα Times, η Κάθριν Γκέτσελ του Μουσείου της Βοστώνης «Μόλις τα τελευταία δύο χρόνια μάς παρουσίασαν φωτογραφίες και άλλα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι στη συγκεκριμένη αρχαιολογική θέση έγιναν λεηλασίες».

Το άγαλμα ανήκει στον τύπου του Ηρακλή Farnese ή «Ηρακλή κουρασμένου» όπως αλλιώς λέγεται και είναι ρωμαϊκό αντίγραφο του πρωτότυπου έργου του μεγάλου γλύπτη της αρχαιότητας Λύσιππου (4ος π. Χ. αιώνας), ο οποίος είχε φιλοτεχνήσει δύο γλυπτά με θέμα τον ήρωα. Και τα δύο όμως είναι γνωστά σήμερα μόνο χάρη στα ρωμαϊκά αντίγραφα. Ο γλύπτης σε αυτά έχει «συλλάβει» τον ήρωα μετά από την επιτέλεση των δώδεκα άθλων να ακουμπά πάνω στο ρόπαλό του κουρασμένος από την προσπάθεια. Αποτελεί δηλαδή, μία ιδιαίτερη περίπτωση απεικόνισης ήρωα, που υποφέρει όπως ένας κοινός θνητός.

Σε καμία από τις ανακοινώσεις πάντως για την επιστροφή του αγάλματος δεν αναφέρεται η ελληνική ιστορία του ούτε καν η σημασία της τοποθεσίας όπου βρέθηκε. Η αρχαία ελληνική πόλη Πέργη όμως, πρωτεύουσα της Παμφυλίας στη Μικρά Ασία -σήμερα κοντά στην Αττάλεια- υπήρξε κατά την ελληνιστική περίοδο μία από τις ωραιότερες πόλεις της Ανατολής με πολλά δημόσια κτίρια, ερείπια των οποίων σώζονται ως σήμερα (τα τείχη της ακρόπολης, μία πύλη θριάμβου, μεγάλο θέατρο, στάδιο, ναοί, θέρμες). Πλησίον της Πέργης εξάλλου υπήρχε μεγάλος ναός της Αρτεμης, όπου γίνονταν ετήσιες εορτές. Τα αρχαιολογικά ευρήματα φυλάσσονται τώρα στο Μουσείο Αττάλειας.

 

BBC News ~ To Βήμα