Περπατώντας στο χωριό της Αρχαίας Ολυμπίας, πολύ
γρήγορα αντιλαμβάνεσαι αυτό που ισχύει και με πολλά άλλα μέρη της
Ελλάδας. Οι κάτοικοι αδυνατούν να προσαρμόσουν το σύγχρονο οικιστικό και
τουριστικό περιβάλλον, στο πανέμορφο φυσικό και πολιτισμικό που
κληρονόμησαν. Δυστυχώς, η απογοήτευση έρχεται νωρίς, όταν, μπαίνοντας
στην περιοχή της Ηλείας, συναντάς στο δρόμο δύο τουλάχιστον παράνομες
χωματερές, μέσα στο κατάφυτο τοπίο (ποιος άραγε ευθύνεται για τις
φωτιές...).Είναι θλιβερό το κοντράστ των συναισθημάτων που προκαλούν οι αντιφάσεις. Από τη μία, ο αμύθητος φυσικός και πολιτισμικός πλούτος και από την άλλη η...
ανεπάρκεια της επιχειρηματικής εκμετάλλευσης. Στην περιοχή, δεν υπάρχει πεντάστερο ξενοδοχείο, ενώ το ένα μετά το άλλο, τα παλιά εγκαταλείπονται, δεν υπάρχουν αξιοπρεπή εστιατόρια, τα κιτσάτα καφέ θυμίζουν δεκαετία του ΄80, τα σπίτια των μόνιμων κατοίκων είναι θλιβερά και στην αγορά, τον καλύτερο τζίρο τον κάνει ένα μαγαζί με παντόφλες και αγαλματάκια. Όλοι γκρινιάζουν και ρίχνουν τις ευθύνες στον περιστασιακό τουρισμό της μιας ημέρας. Με λίγα λόγια, θέλουν πρώτα το κράτος να τους φτιάξει το δρόμο, να έρθει γρήγορο τρένο και τα κρουαζιερόπλοια από το Κατάκoλο να πολλαπλασιαστούν. Εν ολίγοις, αντί να σκεφτούν πως θα κρατήσουν για μέρες, τους τουρίστες που ήδη έρχονται, θέλουν πολλαπλάσιους μπας και μείνει κανένας...
Κατά τα άλλα, χρόνια έχει να καταρτιστεί σχέδιο ανάπτυξης, ειδικά για την Αρχαία Ολυμπία και στην τελευταία συνάντηση για τη Δυτική Ελλάδα, το μεγάλο ζήτημα ήταν μόνο ο δρόμος...
Είναι φανερό ότι η τοπική κοινωνία της Αρχαίας Ολυμπίας δεν μπορεί να αντιληφθεί σε ποιο σημείο του πλανήτη ζει! Για μία ακόμα φορά αποδεικνύεται ότι στη ζωή, δε φτάνει να έχεις κάτι αλλά να συνειδητοποιείς τη σχέση που έχεις μαζί του. Γιατί όλα παίρνουν την λάμψη τους από τις «συναλλαγματικές υπεραξίες», που μπορούμε να προσδώσουμε στη διαχείριση τους.
Το σήμα των Ολυμπιακών Αγώνων, μαζί με την coca cola είναι από τα πιο εμπορεύσιμα στον πλανήτη. Το όνομα Olympic είναι από τα πιο αναγνωρίσιμα σε όλο τον κόσμο. Εδώ και δεκαετίες, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή και ένα σωρό άλλες πολυεθνικές κερδίζουν τεράστια ποσά από την εκμετάλλευση των αγώνων. Σε Ελλάδα και δυτικό κόσμο ένας από τους βέβαιους προορισμούς για όλους τους τουρίστες, είναι η Αρχαία Ολυμπία. Τέλος, ο συνδυασμός φυσικού και πολιτισμικού πλούτου είναι μοναδικός όχι μόνο για την Ευρώπη αλλά ίσως και για όλο τον κόσμο.
Εν τω μεταξύ, οποιαδήποτε παρακαταθήκη ή υποδομή υπάρχει, την έφτιαξαν πολλοί άλλοι εκτός από τις μεταπολιτευτικές «δημοκρατικές» κυβερνήσεις. Τον αρχαιολογικό χώρο τον ανέσκαψαν, από το 1875 οι Γερμανοί, με έξοδα του γερμανικού κράτους! Το πρώτο μουσείο το δώρισε ο Ανδρέας Συγγρός και το δεύτερο έγινε επί δικτατορίας. Οι γραμμές του τρένου είναι από το 1887... και κάποιες μικρές παρεμβάσεις έγιναν με προγράμματα της Ε.Ε και τώρα του ΕΣΠΑ.
Συμπερασματικά, οι τελευταίες σοβαρές επενδύσεις έγιναν πριν από 40 χρόνια, με την αποπεράτωση του νέου μουσείου. Από τότε, όλα παραδόθηκαν στη φθορά του χρόνου και στην ανυπόφορη μιζέρια των κατοίκων.
Αρχικά, δεν μπορούν να συνεννοηθούν και να καλέσουν μία διεθνή αναπτυξιακή εταιρία να εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την περιοχή. Αν και βλέπουν ότι το ελληνικό κράτος αδιαφορεί και τους αγνοεί, οι ίδιοι περιμένουν ακόμα πότε θα τους φτιάξει δρόμους και τρένα. Επίσης, δεν μπορεί ο δήμος να οργανώσει πανελλήνιες πολιτιστικές εκδηλώσεις και φεστιβάλ, αναδεικνύοντας έναν ιδιαίτερο συμβολικό χαρακτήρα. Δεν σκέφτηκαν καν να ιδρύσουν μία ομάδα συνεννόησης με τη ΔΟΕ, έτσι ώστε να «εκβιάσουν» κατά κάποιο τρόπο, τη συμμετοχή της στην ανάδειξη και την ανακαίνιση του οικισμού τους. Αγνοούν ακόμα τι θα πει αγροτουρισμός, με τόσο νερό, πράσινο και τοπική κτηνοτροφική παραγωγή. Εκτός των άλλων, η εφορεία αρχαιοτήτων δεν επιτρέπει το άνοιγμα του αρχαιολογικού χώρου σε ήπιες εκδηλώσεις, υπό την επιτήρηση αυστηρών προϋποθέσεων και περιορισμένου κοινού. Είναι φανερό ότι το προσωπικό δεν επιθυμεί να εργαστεί κανένα βράδυ πέραν του συνηθισμένου ωραρίου...! Παρεμπιπτόντως, «ανακάλυψα» τους «μεταταγμένους» του ΟΣΕ να «λιώνουν» αραχτοί στο παλιό μουσείο!
Στην πραγματικότητα, η Ολυμπία, όπως και κάθε άλλος τόπος με ανεκτίμητο πολιτισμικό περιβάλλον, έχει πρώτα ανάγκη από πολιτιστική και στη συνέχεια από επιχειρηματική συνείδηση. Οι άνθρωποι που ζουν εκεί, πρέπει αρχικά, να κατανοήσουν πλήρως την αξία της πολιτιστικής τους ταυτότητας και στη συνέχεια να την εκμεταλλευτούν, κοινωνικά, οικονομικά και κυρίως πολιτισμικά. Είναι φανερό ότι χωρίς παιδεία, συνείδηση δεν αποκτάται σε τίποτα. Αυτό εννοούμε, όταν λέμε ότι βουλιάζουμε μέσα στην ημιμάθεια και την αδυναμία, ότι δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε και στη συνέχεια να δράσουμε, δημιουργώντας νέες συνθήκες ευημερίας.
Δεν μπήκα στον κόπο να μάθω καν, το όνομα του δημάρχου της Αρχαίας Ολυμπίας. Μου φτάνει που διέσχισα δυο μονοπάτια με σκουπίδια, για να φτάσω στη γέφυρα του Κλαδέου. Απλά, θα ήθελα να θυμίσω σε όσους γεννήθηκαν εκεί, ότι ένας γιατρός από τη Γάνδη διευθύνει μια από τις πιο δραστήριες «πολυεθνικές» και θησαυρίζει από το δικό τους όνομα. Ας βρουν κάποιο τρόπο να ξυπνήσουν ή ας μετακομίσουν από την περιοχή. Η αντίθεση είναι πολύ ισχυρή για να μπορεί να την αντέξει ο επισκέπτης...
* Ο κ. Ανδρέας Ζαμπούκας είναι Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου