Ο κρατισμός δεν σκοτώνει;

Ένα σύνθημα μόνο δεν ακούσαμε μετά το τραγικό περιστατικό στο Περιστέρι που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο του 19χρονου. Δεν ακούσαμε ότι «ο κρατισμός σκοτώνει».

Δεν είναι αστείο. Αν η εταιρεία που διαχειρίζεται τις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας ήταν ιδιωτική, κυρίαρχο σύνθημα θα γινόταν το «ο καπιταλισμός σκοτώνει». Τι κι αν υπήρχε ένα περιστατικό στα εκατομμύρια των ελέγχων που θα έκαναν οι υπάλληλοι της ιδιωτικής εταιρείας, όπως αντιστοίχως ήταν ένας ο θάνατος στα εκατομμύρια των ελέγχων που κάνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι του ΟΑΣΑ; Τα αυτιά μας θα πλημμύριζαν συνθήματα:...
«οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη», «δολοφόνησαν ένα παιδί για τα κέρδη τους»· ενώ τώρα δεν ακούμε π.χ. ότι «δολοφόνησαν ένα παιδί για τα ελλείμματα μιας ΔΕΚΟ».

Επιπλέον: αν ο ΟΑΣΑ ήταν ιδιωτικός θα συζητούσαμε στα σοβαρά την κρατικοποίηση του Οργανισμού με το βασικό επιχείρημα «να σωθούν ανθρώπινες ζωές». Τώρα που είναι κρατικός δεν συζητάμε -θου Κύριε...- την ιδιωτικοποίησή του «για να σωθούν ανθρώπινες ζωές». Συζητάμε όμως την διεύρυνση των ελλειμμάτων του. Κι αν ήμασταν στην εποχή του «λεφτά υπάρχουν», αυτό θα γινόταν. Οι ελεγκτές θα αποσύρονταν μετά την κατακραυγή και η «δωρεάν μετακίνηση» θα γινόταν ατύπως πραγματικότητα. Να υπενθυμίσουμε ότι το 2009, ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών «εμφάνισε συνολικές δαπάνες 830 εκατομμυρίων ευρώ έναντι εσόδων που δεν ξεπέρασαν τα 220 εκατομμύρια ευρώ» («Καθημερινή» 12/5/2010). Τι ήταν τότε 220 (επιπλέον) εκατομμύρια ευρώ; Μόλις το 1% του ελλείμματος των 24 δισ. που παρουσίασε το κράτος εκείνο τον χρόνο. Τι είναι το δημόσιο χρέος και τι είναι το ζουμί του...

Έχει αυτό το επικοινωνιακό πλεονέκτημα η Πρόοδος .Φτιάχνει την ατζέντα της συζήτησης κατά το δοκούν. Το πρόβλημα όμως δεν είναι αυτό. Αντιθέτως, πρόβλημα συνιστά ότι κάνει την ατζέντα ρηχή: πετάει ένα σύνθημα το οποίο καταφέρνει να το παρουσιάζει ως θέση. Είναι, επί παραδείγματι, σωστό το τσιτάτο για «δωρεάν μετακινήσεις στους μη έχοντες». Για να γίνει όμως το τσιτάτο πολιτική θέση απαιτεί και το άλλο σκέλος του ισολογισμού: ποιος θα πληρώσει το κόστος και πώς;

Σε ανύποπτο χρόνο η στήλη υποστήριξε ότι «υπάρχει ένα κονδύλι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό αυτό. Ο Οργανισμός Εργατικής Εστίας καταργήθηκε, αλλά όχι και οι εισφορές σ’ αυτόν. Δεν ξέρουμε τι γίνονται τα χρήματα που παρακρατούνται από εργαζόμενους και εργοδότες, αλλά θα μπορούσε η κυβέρνηση να προτείνει (και ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να είναι εποικοδομητικός προτείνοντάς το) να δοθούν αυτά τα λεφτά στις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Αυτές μπορούν να συνάψουν συμφωνίες μαζικής αγοράς καρτών ελευθέρων διαδρομών από τις ΔΕΚΟ και να τις δίνουν σε άνεργους και απλήρωτους εργαζόμενους» («Λαθρεπιβίβαση της ευαισθησίας», «Καθημερινή» 26/4/2013).

Δεν γνωρίζουμε αν η πρόταση είναι ελλιπής, χωλαίνει ή είναι ανέφικτη. Κάποια στιγμή όμως ο δημόσιος διάλογος πρέπει να ολοκληρωθεί. Εκτός από το σκέλος των παροχών (για το οποίο μάς χορταίνει υποσχέσεις κάθε αντιπολίτευση) πρέπει να μπει στη συζήτηση και το σκέλος των δαπανών. Αλλιώς, αντί να λύνουμε προβλήματα θα συνεχίσουμε βαθύτατα συγκινημένοι κι οργισμένοι να αερολογούμε επαναστατικώς. Οργισμένοι με τον καπιταλισμό, βέβαια. Θέλει και ρώτημα;
 
Του Πάσχου Μανδραβέλη