Γιατί οι Ολλανδοί είναι ο ψηλότερος λαός του κόσμου

Μέσα σε διάστημα μόλις 150 ετών, οι Ολλανδοί πήραν επιπλέον μπόι 20 εκατοστά και είναι σήμερα ο ψηλότερος λαός του κόσμου. Φαίνεται όμως ότι αυτό δεν οφείλεται μόνο στην διατροφή με μπόλικο κρέας και γάλα -είναι και αποτέλεσμα της φυσικής επιλογής, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Για πολλές δεκαετίες, οι Αμερικανοί ήταν ο ψηλότερος λαός,...
επισημαίνει ο δικτυακός τόπος του περιοδικού Science. Τον 18ο αιώνα, οι Ολλανδοί ήταν 5 με 8 εκατοστά πιο κοντοί από ό,τι ο μέσος όρος στις ΗΠΑ.

Κάποια στιγμή στα μέσα του 20ού αιώνα, οι Αμερικανοί έχασαν τα πρωτεία και είδαν τους Βορειοευρωπαίους να τους κοιτούν αφ' υψηλού. Δανοί, Νορβηγοί, Σουηδοί και Εσθονοί έχουν σήμερα μεγαλύτερο ανάστημα. Οι Ολλανδοί κατέχουν όμως το παγκόσμιο ρεκόρ με μέσο ύψος 1,71 μέτρα για τις γυναίκες και 1,84 μέτρα για τους άνδρες, σύμφωνα με τα αρχεία του στρατού.

Δεδομένου ότι η αύξηση του μέσου ύψους ήταν ταχεία στην Ολλανδία και άλλες χώρες, η μεταβολή αποδίδεται κυρίως στη βελτίωση της διατροφής και της υγειονομικής περίθαλψης.

Παρόλα αυτά, το ύψος είναι γνωστό ότι εξαρτάται από τουλάχιστον 180 γονίδια. Καθένα από αυτά έχει μικρή μόνο επίδραση στο ανάστημα, σε συνδυασμό όμως εξηγούν έως και το 80% της ποικιλότητας ενός πληθυσμού όσον αφορά το ύψος.

Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Proceedings of the Royal Society B, υποδεικνύει ότι η φυσική επιλογή ευνοεί την αύξηση του ύψους, τουλάχιστον στην περίπτωση της Ολλανδίας.

Η ομάδα του Γκερτ Σταλπ, βιολόγου στην Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, άντλησε στοιχεία από την ολλανδική βάση δεδομένων LifeLines, στην οποία έχουν καταχωρηθεί λεπτομερείς αναφορές για 94.500 άτομα στη βόρεια Ολλανδία το διάστημα 1935-1967.

Η ανάλυση έδειξε ότι οι ψηλοί άνδρες αποκτούν περισσότερα παιδιά, και περισσότερα από τα παιδιά τους επιζούν μέχρι την ενηλικίωση. Κατά μέσο όρο είχαν 0,24 επιπλέον παιδιά σε σχέση με τους κοντύτερους Ολλανδούς, οι οποίοι υπολείπονται περίπου 14 εκατοστά σε σχέση με το μέσο ανάστημα.

Στις γυναίκες, όμως, η τάση ήταν διαφορετική, καθώς η μέγιστη αναπαραγωγική επιτυχία καταγράφηκε στις γυναίκες μέσου αναστήματος. Γιατί αυτή η διαφορά σε σχέση με τους άνδρες; Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι ψηλότερες γυναίκες ίσως δυσκολεύονται να βρουν σύντροφο, ενώ οι κοντύτερες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν ένα παιδί.

Παρόλα αυτά, οι Ολλανδέζες είναι κατά μέσο όρο πολύ ψηλές. Και το γενικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι τα γονίδια του μεγάλου ύψους γίνονται όλο και συχνότερα στον ολλανδικό πληθυσμό.

Το ερώτημα βέβαια που προκύπτει είναι το γιατί η φυσική επιλογή ευνοεί αυτά τα γονίδια. Η μελέτη δεν δίνει σαφή απάντηση, υπάρχουν όμως πολλά ενδεχόμενα: οι ψηλοί μπορεί να είναι γενικά πιο υγιείς, ή να έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να χωρίσουν και να κάνουν νέα οικογένεια. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι οι Ολλανδέζες προτιμούν τους ψηλούς άνδρες.

Υπάρχουν εξάλλου προηγούμενες μελέτες σε άλλες χώρες, οι οποίες έχουν δείξει ότι το μεγάλο ύψος σχετίζεται με μεγαλύτερη επιτυχία στο αντίθετο φύλο, καλύτερη υγεία και μεγαλύτερο εισόδημα, χαρακτηριστικά που ευνοούν την αναπαραγωγική επιτυχία.

Το περίεργο όμως είναι ότι το φαινόμενο που παρατηρείται στην Ολλανδία δεν εμφανίζεται σε άλλες χώρες. Προηγούμενη μελέτη του Σταλπ είχε δείξει ότι οι Αμερικανοί μέσου ύψους αποκτούν περισσότερα παιδιά από τους ψηλούς και τους κοντούς, και οι κοντές Αμερικανίδες αποκτούν περισσότερα παιδιά από τις γυναίκες μέσου ύψους.

Παραμένει άγνωστο γιατί η φυσική επιλογή δείχνει να ευνοεί το μέσο ή κοντό ανάστημα στις ΗΠΑ. Σχολιάζοντας το θέμα στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Σταλπ εκτίμησε ότι οι Αμερικανίδες δεν προτιμούν τους ψηλούς.

«Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στο τι θέλουν οι άνθρωποι» είπε.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης