Οι υπερ-φόροι ανοίγουν νέες... τρύπες στα έσοδα

Από 2,5 δισ. ευρώ το 2011, οι φόροι που βεβαιώθηκαν πέρυσι έφτασαν τα 6,8 δισ. ευρώ.

Αδυνατούν οι φορολογούμενοι να σηκώσουν το βουνό των πρόσθετων επιβαρύνσεων, με αποτέλεσμα να μην εισπράττονται οι φόροι που επιβάλλονται.

Σε έναν φαύλο κύκλο υπέρμετρης αύξησης των φόρων για να κλείσουν οι δημοσιονομικές τρύπες, οι οποίες όμως...

 διευρύνονται εξαιτίας της αδυναμίας των φορολογουμένων να σηκώσουν το βουνό των πρόσθετων επιβαρύνσεων και προκαλούν έτσι την ανάγκη νέας αύξησης των φόρων για να καλυφθούν οι νέες τρύπες των εσόδων, έχει εγκλωβιστεί το υπουργείο Οικονομικών.

Η ένταση του προβλήματος φαίνεται από τα ίδια τα στοιχεία του υπουργείου. Το 2012, μόνο για φόρο εισοδήματος, έκτακτη εισφορά και τέλος επιτηδεύματος τα φυσικά πρόσωπα κλήθηκαν να πληρώσουν τριπλάσιους φόρους σε σχέση με το 2011. Από 2,5 δισ. ευρώ το 2011, οι φόροι που βεβαιώθηκαν πέρυσι έφτασαν τα 6,8 δισ. ευρώ.

Το ίδιο διάστημα οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις στις εφορίες αυξήθηκαν κατά 12 δισ. ευρώ και από 43 δισ. ευρώ στο τέλος του 2011 ξεπέρασαν ήδη από τα τέλη Νοεμβρίου του 2012 τα 55,5 δισ. ευρώ.

Από τα ληξιπρόθεσμα, οι εισπρακτικοί μηχανισμοί δεν κατάφεραν να εισπράξουν ούτε 1,5 δισ. ευρώ πέρυσι και μπροστά στον κίνδυνο εκτροχιασμού των εσόδων, το υπουργείο Οικονομικών πήρε και άλλα φορομέτρα.



Το πετρέλαιο

Έτσι, από τον Οκτώβριο ο φόρος στο πετρέλαιο θέρμανσης από τα 60 ευρώ το χιλιόλιτρο έκανε άλμα στα 330 ευρώ. Θεωρητικά τα έσοδα, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Μνημονίου, θα αυξάνονταν κατά 1,1 δισ. ευρώ, γεγονός που δεν επιβεβαιώνεται. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν μια τρύπα στο νερό. Τα έσοδα απλώς διατηρήθηκαν στα περυσινά επίπεδα, με τον εξαπλασιασμό του φόρου απλώς να καλύπτει την παράλληλη πτώση της κατανάλωσης κατά 70% χωρίς όμως να μπορεί να καλύψει την τρύπα της υστέρησης.

Στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών δείχνουν ότι έως το τέλος Νοεμβρίου οι εισπράξεις από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης ήταν 1,080 δισ. ευρώ.

Στο σύνολο του έτους το 2011 οι αντίστοιχες εισπράξεις ήταν 1,165 δισ. ευρώ, κάνοντας αρμόδιους παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών να εκτιμούν ότι στο σύνολο του έτους, «θα είμαστε μία ή άλλη». Πρακτικά δηλαδή, τα έσοδα του Δημοσίου παρά τον εξαπλασιασμό του φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης έμειναν παγωμένα, ενώ οι παράπλευρες απώλειες είναι μετρήσιμες και ουσιαστικές. Η στροφή των καταναλωτών σε ξυλόσομπες, τζάκια και πέλετ έχει μετατρέψει την Αθήνα και άλλες μεγάλες πόλεις σε θάλαμο επικίνδυνων για την υγεία σωματιδίων, περισσότερα από 700 βενζινάδικα έβαλαν πέρυσι λουκέτο μετά την κάθετη πτώση της κατανάλωσης και, βέβαια, χιλιάδες οικογένειες ανά την Ελλάδα έχουν ξεπαγιάσει. Σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε τις προηγούμενες ημέρες η υφυπουργός Υγείας Φ. Σκοπούλη έθεσε ζήτημα επανεξέτασης του φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης, το οποίο όμως δεν φαίνεται να συζητά επί του παρόντος το υπουργείο Οικονομικών. Αντιθέτως, αρμόδιες πηγές σημειώνουν ότι θα πρέπει για παράδειγμα να δοθούν κίνητρα για τη μόνωση των σπιτιών και να τεθούν προδιαγραφές ασφαλείας στην αγορά καυσόξυλων και πέλετ.


Οι πινακίδες

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό παράδειγμα τεράστιας δημοσιονομικής αποτυχίας από την αύξηση των φόρων αποτελεί και η περίπτωση των τελών κυκλοφορίας οχημάτων. Αυξήθηκαν κατακόρυφα από το 2011 και αντί το Δημόσιο να εισπράττει περισσότερα, χάνει έσοδα διότι οι ιδιοκτήτες οχημάτων καταθέτουν μαζικά τις πινακίδες κυκλοφορίας. Ενδεικτικό είναι ότι τα έσοδα από τέλη κυκλοφορίας έχουν κάνει βουτιά από τα 1,590 δισ. ευρώ το 2010 σε 1,116 δισ. ευρώ το 2011, ενώ μέχρι χθες τα τέλη κυκλοφορίας που πληρώνονται μετά την παράταση έως τις 8 Ιανουαρίου είχαν αποδώσει 1,042 δισ. ευρώ. Το ίδιο διάστημα, οι καταθέσεις πινακίδων στις Εφορίες έχουν ξεπεράσει τις 500.000 και μόνο για το 2013 είχαν κατατεθεί μέχρι χθες 98.500 πινακίδες κυκλοφορίας. Μόνο από αυτές, οι απώλειες εσόδων προσεγγίζουν τα 50 εκατ. ευρώ, ενώ το γεγονός ότι 98.500 οχήματα ακινητοποιούνται προφανώς στερεί και άλλα έσοδα από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης βενζίνης για παράδειγμα, χωρίς να υπολογίζονται ευρύτερα οι επιπτώσεις στην ύφεση από το γεγονός ότι ο περιορισμός της κατανάλωσης βενζίνης μειώνει τον τζίρο των βενζινάδικων και τη φοροδοτική ικανότητα του βενζινοπώλη ή από το γεγονός ότι περιορίζεται η δουλειά στα συνεργεία αυτοκινήτων...



Ο ΦΠΑ

Ανώμαλη προσγείωση έχουν σημειώσει και τα έσοδα από ΦΠΑ, παρά το γεγονός ότι από το 2010 οι συντελεστές έχουν αυξηθεί δύο φορές με τον θησαυρό να αποδεικνύεται άνθρακας ιδίως στην περίπτωση της εστίασης με τη μετάταξη του κλάδου από το 13% στο 23%. Η πτώση της κατανάλωσης και η διεύρυνση της φοροδιαφυγής την τελευταία τριετία εξουδετέρωσαν τις αυξήσεις των συντελεστών, προσγειώνοντας τα έσοδα από ΦΠΑ από τα 17 δισ. ευρώ το 2011 σε 15,090 δισ. ευρώ το 2012 (αν επιτευχθεί τελικά ο στόχος καθώς στο ενδεκάμηνο οι εισπράξεις ήταν 13,9 δισ. ευρώ) και στα 13,717 δισ. ευρώ (προβλέψεις) το 2013.



Το χαράτσι στα ακίνητα

Η αρχική ιδέα διασύνδεσης του ειδικού τέλους ακινήτων με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ αποδείχθηκε δημοσιονομικά ευφυής. Το χαράτσι, δημοσιονομικά έκανε τη δουλειά του, αποδίδοντας έσοδα 2,6 δισ. ευρώ πέρυσι, παρά το γεγονός ότι περίπου 500.000 φορολογούμενοι δεν το πλήρωσαν. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, είναι απορίας άξιο πόσοι από τους 500.000 φορολογούμενους οι οποίοι θα λάβουν σε ένα ραβασάκι τον Φεβρουάριο τον ΦΑΠ για το 2011 και για το 2012 – με το υπουργείο Οικονομικών να τους ζητά 1,2 δισ. ευρώ – θα πληρώσουν και πόσο θα διευρυνθούν εκ νέου οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς το Δημόσιο.


 Έλενα Λάσκαρη