Από το χωράφι στον λογιστή... ~ Παραδείγματα για το άνοιγμα βιβλίων στους αγρότες

 

Σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες το εισόδημα θα φορολογείται με 13% από το πρώτο ευρώ, οι αγρότες θα πληρώσουν προκαταβολή φόρου 55% για το επόμενο έτος όπως ισχύει για όλους τους άλλους επιτηδευματίες ενώ φαίνεται πως θα γλιτώσουν το τέλος επιτηδεύματος (650 ευρώ).

Ριζικές αλλαγές στη φορολόγηση τουλάχιστον 300.000 αγροτών φέρνει η υπαγωγή τους από τον τρέχοντα μήνα σε καθεστώς ΦΠΑ καθώς θα πρέπει να προσέλθουν στην Εφορία για άνοιγμα βιβλίων και έναρξη επιτηδεύματος.

Από την υπαγωγή στο νέο καθεστώς εξαιρούνται οι γεωργοί, κτηνοτρόφοι, πτηνοτρόφοι και άλλοι αγρότες με έσοδα κάτω από 10.000 ευρώ το 2013 και ενισχύσεις κάτω από 5.000 ευρώ, ενώ ειδικά για τους αλιείς πέρα από τα εισοδηματικά κριτήρια προβλέπεται ότι απαλλάσσονται και όσοι διαθέτουν σκάφη μέχρι 12 μέτρα.

Οι υπόλοιποι θα πρέπει να τηρούν βιβλία, να εκδίδουν παραστατικά τιμολόγια ακόμη και αποδείξεις λιανικής πώλησης από ταμειακές μηχανές και ταυτόχρονα να υποβάλλουν δηλώσεις ΦΠΑ, υποχρεώσεις που έχουν προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις των αγροτοσυνδικαλιστών.

Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί πως το μέτρο ισχύει και για όσους δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες (μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες). Σε περίπτωση που ξεπερνούν τα όρια που έχουν τεθεί θα πρέπει κι αυτοί να εκδώσουν ξεχωριστά βιβλία για τα αγροτικά τους εισοδήματα.

Στη σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών, δεν διευκρινίζεται πώς θα προσδιορίζεται το καθαρό εισόδημα ούτε και το ύψος του φορολογικού συντελεστή.

Σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες το εισόδημα θα φορολογείται με 13% από το πρώτο ευρώ, οι αγρότες θα πληρώσουν προκαταβολή φόρου 55% για το επόμενο έτος όπως ισχύει για όλους τους άλλους επιτηδευματίες ενώ φαίνεται πως θα γλιτώσουν το τέλος επιτηδεύματος (650 ευρώ).


«Απαραίτητες ρυθμίσεις»

Η εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών κρύβει ασάφειες και «γκρίζες ζώνες». Τα προβλήματα και τις δυσκολίες ανταπόκρισης των αγροτών στο νέο σύστημα φορολόγησης που δημιουργούν εντοπίζει η ΠΑΣΕΓΕΣ, τονίζοντας ότι η εφαρμογή στην πράξη των νόμων και των διατάξεων για τη φορολόγηση των αγροτών, δημιουργούν πολλαπλές αδυναμίες και αδιέξοδα στην εφαρμογή των ληφθέντων μέτρων.

Μάλιστα, επισημαίνει ότι θα χρειαστεί να δρομολογηθούν οι απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις, όπου αυτό είναι αναγκαίο, προκειμένου το σύστημα της εφαρμογής των προβλεπόμενων μέτρων να λειτουργήσει απρόσκοπτα και να αποδώσει τα αναμενόμενα έσοδα.



TA ΔΥΟ ΚΡΙΤΗΡΙΑ

Οσοι αγρότες το 2013 είχαν τζίρο από πωλήσεις ή παραδόσεις αγροτικών προϊόντων που ξεπερνούσε τα 10.000€ ή έλαβαν κοινοτικές επιδοτήσεις πάνω από 5.000€ υποχρεούνται να τηρούν βιβλία εσόδων - εξόδων.

Τα ακαθάριστα έσοδα για την εφαρμογή της απόφασης αυτής θεωρούνται τα έσοδα από τις πωλήσεις των αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους που πραγματοποίησαν οι αγρότες κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο, καθώς και από την παροχή αγροτικών υπηρεσιών, όπως αυτές προκύπτουν από τα φορολογικά στοιχεία που εκδίδονται είτε από τους ίδιους είτε από τους συναλλασσόμενους με αυτούς (τιμολόγια πώλησης, τιμολόγια αγοράς ή εκκαθαρίσεις).


ΔΙΠΛΑ ΒΙΒΛΙΑ

Αν πωλούν αγροτικά προϊόντα σε λαϊκές και σε χονδρέμπορους θα πρέπει να τηρούν διπλά βιβλία ώστε να καλύπτουν και τις δύο δραστηριότητες.


ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

1. Αγρότης που πραγματοποίησε το 2013 ακαθάριστα έσοδα 12.000€ και έλαβε δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης 4.000€, από την 1η/1/2014 θα ενταχθεί σε τήρηση βιβλίων εσόδων-εξόδων, δεδομένου ότι πληρούται το ένα από τα δύο κριτήρια.

2. Εάν κατά τη χρήση 2013 δεν πραγματοποίησε ακαθάριστα έσοδα από την αγροτική του εκμετάλλευση, αλλά έλαβε για τη χρήση αυτή δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης 6.000 ευρώ, από την 1η/1/2014 θα τηρήσει βιβλία εσόδων-εξόδων.

• Εάν μέχρι το τέλος της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου δεν είναι γνωστό το ύψος των δικαιωμάτων που δικαιούται ο αγρότης, λαμβάνεται υπόψη το ποσό της προπροηγούμενης διαχειριστικής περιόδου.

 
ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΦΠΑ

Πλέον οι αγρότες που πληρούν το ένα από τα δύο κριτήρια τίθενται σε κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και έχουν τις ακόλουθες υποχρεώσεις:

• Εκδίδουν αποδείξεις λιανικής με ταμειακή μηχανή για τις πωλήσεις των προϊόντων τους σε ιδιώτες από την επαγγελματική τους εγκατάσταση. Για τις πωλήσεις εκτός της επαγγελματικής τους εγκατάστασης μπορεί να εκδίδονται χειρόγραφες αθεώρητες αποδείξεις λιανικών συναλλαγών.
• Εκδίδουν τιμολόγιο για τις πωλήσεις χονδρικής των προϊόντων τους.
• Υποχρεούνται να εκδίδουν δικαιολογητικό έγγραφο για αποστολή, παράδοση ή διακίνηση των προϊόντων τους, με σκοπό την πώληση.

 
ΔΗΛΩΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ

Επιπρόσθετα θα πρέπει να υποβάλλουν στις Εφορίες δήλωση μεταβολής εργασιών (έντυπο Μ2), με την οποία θα δηλώσουν την ένταξή τους σε κατηγορία βιβλίων και την υπαγωγή τους στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, καθώς και τις δραστηριότητες της αγροτικής τους εκμετάλλευσης. Οι δηλώσεις θα πρέπει να υποβληθούν μέχρι 15/2/2014, για τους υπόχρεους τήρησης διπλογραφικών βιβλίων και μέχρι 20/3/2014 για τους υπόχρεους τήρησης απλογραφικών βιβλίων.
 

ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΩΝ

Επίσης ο αγρότης θα πρέπει να συντάξει απογραφή των αποθεμάτων των αγροτικών προϊόντων, των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στην αγροτική παραγωγή και των αγαθών επένδυσης που είχε στις 31/12/2013.
 

Τα βήματα της απογραφής

Εστω ότι εμφανίζονται:

• Αγροτικά προϊόντα 5.000€, για τα οποία ισχύει κατ' αποκοπή συντελεστής φόρου 6%.
• Πρώτες ύλες (σπόροι, λιπάσματα, φυτοφάρμακα κ.λπ.) αξίας 10.000€ με ΦΠΑ 1.300€ (συντελεστής 13%).
• Γεωργικό μηχάνημα που αγοράστηκε το 2011 αξίας 50.000€ με ΦΠΑ 11.500€ (συντελεστής 23%), για τα οποία ο αγρότης διαθέτει τα σχετικά τιμολόγια.
  Ο αγρότης πρέπει να υποβάλει μέχρι 31/03/2014 δήλωση αποθεμάτων μετάταξης που θα περιλαμβάνει τα ανωτέρω στοιχεία.
  
• Στη συνέχεια με την περιοδική δήλωση ΦΠΑ του 1ου τριμήνου 2014, αν τηρεί απλογραφικά βιβλία, ή του μήνα Μαρτίου 2014 αν τηρεί διπλογραφικά βιβλία, θα γίνουν οι παρακάτω ενέργειες:

• Ο κατ' αποκοπή φόρος των αποθεμάτων 300€ (5.000 Χ 6%) και ο φόρος των αποθεμάτων πρώτων υλών 1.300€ θα εκπέσουν από τον φόρο εκροών.
• Για το γεωργικό μηχάνημα, επειδή δεν έχει παρέλθει η πενταετής περίοδος διακανονισμού, ο αγρότης έχει δικαίωμα να εκπέσει από τον φόρο εκροών, τον φόρο που αντιστοιχεί στα υπόλοιπα έτη της πενταετίας (2 έτη), ήτοι 4.600€ (11.500 Χ 2/5).
• Ο αγρότης έχει δικαίωμα να εκπέσει συνολικά ΦΠΑ 6.200 ευρώ (300+1.300+4.600), ο οποίος αναγράφεται στα «Λοιπά προστιθέμενα ποσά» της οικείας περιοδικής δήλωσης.

 
Ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ
Το υπουργείο Οικονομικών παραπέμπει σε νέες οδηγίες για τον προσδιορισμό του καθαρού εισοδήματος και τον φορολογικό συντελεστή. Ωστόσο, με βάση τις πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομικών, το καθαρό εισόδημα θα φορολογείται με 13% από το πρώτο ευρώ, οι αγρότες θα πληρώσουν προκαταβολή φόρου 55% για το επόμενο έτος, όπως ισχύει για όλους τους άλλους επιτηδευματίες, αλλά και τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ.

---

 

Το παζλ του ΦΠΑ

Η ΠΑΣΕΓΕΣ προτείνει ο χρόνος γένεσης της υποχρέωσης ΦΠΑ να είναι ο χρόνος εξόφλησής των αγροτών και μέχρι 180 ημέρες γιατί παρατηρούνται φαινόμενα πολύμηνης, μετά την πώληση, πληρωμής των παραγωγών. Η διαδικασία προβλέπεται από τον κώδικα ΦΠΑ 2859/2000.
Επίσης μέχρι να εξομαλυνθεί η διαδικασία με δεδομένα τα προβλήματα μετακίνησης σε ορεινές και δύσβατες περιοχές που δραστηριοποιούνται οι αγρότες, η ΠΑΣΕΓΕΣ προτείνει να δίνεται η δυνατότητα ετήσιας υποχρέωσης υποβολής ΦΠΑ. Θα μπορούσε δηλαδή να γίνεται μία τριμηνιαία καταβολή ποσού που θα βασίζεται στα δεδομένα της προηγούμενης χρήσης και με την εκκαθαριστική δήλωση του έτους να τακτοποιείται η όποια διαφορά, θετική ή αρνητική.
ΠΑΣΕΓΕΣ
 

Γκρίζες ζώνες, έξοδα και «χαρτογράφηση»

Ασάφειες και «γκρίζες ζώνες» κρύβονται εντοπίσει στην εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών η ΠΑΣΕΓΕΣ.

Τα συμπεράσματα προέκυψαν μετά τη διενέργεια τις προηγούμενες ημέρες τριών συσκέψεων - μία υπηρεσιακή στην ΠΑΣΕΓΕΣ, μία με εξειδικευμένους φοροτεχνικούς, και μία με μεγάλο αριθμό εκπροσώπων του αγροτικού τομέα, εκπροσώπων της Γενικής Γραμματείας Εσόδων αλλά και φοροτεχνικών. Συγκεκριμένα, αναφέρονται σε:

Σαφή προσδιορισμό των ακαθάριστων εσόδων (π.χ. διευκρινίσεις για ποσά αποζημίωσης από ΕΛΓΑ-ΠΣΕΑ, αυτοπαραδόσεις προϊόντων κ.λπ.).

Σαφή προσδιορισμό εξόδων (εργόσημο, ημερομίσθια μελών οικογένειας και απασχολούμενων εργατών με οποιαδήποτε σχέση εργασίας, αποσβέσεις για αγορά γης και παγίων, αγορασθέντα μηχανήματα με ταμειακή χωρίς τιμολόγια, αμοιβές σε είδος, δαπάνες ρεύματος, κοινόχρηστων γεωτρήσεων και ανεμομεικτών, όπως επίσης και τόκοι δανείων).

Διευκρίνιση του τρόπου φορολόγησης εισπραττομένων ενοικίων από μίσθωση αγροτεμαχίων και της φορολογικής έδρας υπόχρεου (πρόταση να ισχύει η υφιστάμενη έδρα, π.χ. η κατοικία).

Διευκρίνιση της έδρας και της Δ.Ο.Υ. των μετακινούμενων κτηνοτρόφων (δύο έδρες - χειμερινή, θερινή).

Προσδιορισμό της έννοιας του υποκαταστήματος (ζητείται πολλές γειτονικές ή μη εκμεταλλεύσεις να θεωρείται ως μία και και όχι ως υποκαταστήματα όπως ισχύει και για κιόσκια και σε πωλήσεις πλανόδια».

Καθορισμό ορίων στις αυτοπαραδόσεις και της αμοιβής σε είδος σύμφωνα με την τρέχουσα τιμή του αγροτικού προϊόντος.

Αποφυγή της διπλής φορολόγησης, στις περιπτώσεις που έχουν υπάρξει έξοδα και φορολόγηση τα προηγούμενα χρόνια με βάση το ειδικό καθεστώς και πωλήσεις κατά το έτος 2014 και εφεξής.
Καθορισμός συντελεστή απόσβεσης για πολυετείς δενδροκαλλιέργειες.
Προσδιορισμός με απόφαση του ΓΓΔΕ μοναδικού συντελεστή καθαρού κέρδους για τον εξολογιστικό προσδιορισμό των κερδών.
Μεγάλο ερωτηματικό αποτελούν οι δαπάνες για τη σπορά των αγροτικών προϊόντων που έγιναν το 2013 και αφορούν καλλιέργειες του 2014, ενώ επισημαίνεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής μετάταξης των υπόχρεων στο νέο καθεστώς με αξιοποίηση της βάσης δεδομένων του ΟΠΕΚΕΠΕ και του ΚΕΠΥΟ. Η πρόταση έχει σκοπό να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί συνωστισμός στον μικρό πλέον αριθμό Δ.Ο.Υ.



Επιμήκυνση 5 έως 10 χρόνια... με επιτόκιο 3%
Κούρεμα έως 40% σε δάνεια 800 εκατ.

Τις αντιδράσεις των αγροτών για το νέο καθεστώς φορολόγησης επιχειρεί να κατευνάσει η κυβέρνηση με τροπολογία για τη ρύθμιση των «κόκκινων» αγροτικών δανείων, που συμπεριλήφθηκε στο πολυνομοσχέδιο το οποίο θα συζητηθεί εκ νέου αύριο στη Βουλή.

Η τροπολογία που αφορά δάνεια συνολικού ύψους 800 εκατ. ευρώ της παλαιάς ΑΤΕbank, τα οποία δεν μεταβιβάστηκαν στην Πειραιώς, προβλέπει «κούρεμα» έως και 40% στο ποσό του δανείου για το οποίο έχει εγγραφεί υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης και παράταση από 5 έως 10 έτη στην εξόφληση με χαμηλό επιτόκιο.

Το ληξιπρόθεσμο και απαιτητό δάνειο θα εξοφλείται από τον αγρότη εφάπαξ ή και τμηματικώς, εντός δύο ετών, και σε περίπτωση μη εξόφλησης το ποσό μετατρέπεται σε νέο μεσοπρόθεσμο δάνειο διάρκειας από 5 έως 10 ετών με επιτόκιο 3%.

Σύμφωνα με τη ρύθμιση, το ποσό του δανείου για το οποίο έχει εγγραφεί υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης περιορίζεται σε:

Ποσοστό 120% επί του κεφαλαίου του δανείου, εφόσον το σύνολο των απαιτήσεων της τράπεζας που απορρέουν από το δάνειο δεν υπερβαίνει το διπλάσιο αυτού. Για παράδειγμα, αν κάποιος αγρότης έχει λάβει δάνειο ύψους 10.000 και οι συνολικές οφειλές του προς την τράπεζα δεν ξεπερνούν τα 20.000 ευρώ (διπλάσιο του αρχικού κεφαλαίου), το ύψος του δανείου του περιορίζεται στα 12.000 ευρώ.
200% του ληφθέντος κεφαλαίου, εφόσον το σύνολο των οφειλών είναι ανώτερο του διπλάσιου. Παραδείγματος χάρη, αν ένας αγρότης έχει λάβει δάνειο 10.000 ευρώ και τα χρέη του προς την τράπεζα ξεπερνούν τα 20.000 ευρώ (ανώτερο του διπλάσιου του αρχικού κεφαλαίου), το ύψος του δανείου του πέφτει στα 20.000 ευρώ.

Σε περίπτωση εγγραφής υποθήκης ή προσημείωσης υποθήκης σε περισσότερα από ένα αγροτικά ακίνητα, αυτή περιορίζεται από την τράπεζα στο ακίνητο που εξασφαλίζει την απαίτησή της μέχρι τα όρια του 120% και 200% αντίστοιχα και κατά προτεραιότητα σε αυτά που δεν αποτελούν πρώτη κατοικία ή κύρια αποθήκη αγροτοεφοδίων του αγρότη.


«Πράσινο φως»

Η σχετική τροπολογία δεν υπήρχε στο αρχικό κείμενο του νομοσχεδίου, καθώς τελούσε υπό την έγκριση της Κομισιόν. Ωστόσο, την περασμένη Πέμπτη, και ενώ βουλευτές του ΠΑΣΟΚ είχαν καταθέσει τη σχετική τροπολογία, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Αθανάσιος Τσαυτάρης προανήγγειλε από το βήμα της Βουλής ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «άναψε το πράσινο φως» και την έκανε δεκτή, προσθέτοντας ότι οι τόκοι υπερημερίας θα απομειωθούν σημαντικά. Αργότερα, την ίδια ημέρα, την τροπολογία για τη ρύθμιση προσυπέγραψαν και βουλευτές της ΝΔ.
Εφόσον, πάντως, το αγροτικό ακίνητο δεν αποτελεί πρώτη κατοικία, κύρια αποθήκη αγροτοεφοδίων ή και κύρια παραγωγική εγκατάσταση του αγρότη (νοουμένου ως φυσικού προσώπου), παρέχεται η δυνατότητα εκμίσθωσης και εκχώρησης του μισθώματος στην τράπεζα μέχρι την ολοσχερή εξόφληση του δανείου. κωστας νανος


Κώστας Νάνος - Κώστας Τσαχάκης