Η ανεξίτηλη διασημότητα της Ρετσίνας, το δυσνόητο, εικονικό κρασί εμποτισμένο με ρητίνη πεύκου, είναι τόσο εδραιωμένο στη συνείδηση μας που είμαστε ικανοί να παραβλέπουμε τα κρασιά που δόλια παρεισφρέουν στην αγορά μας σε χαμηλά ράφια με δυσνόητες ετικέτες. Με μεγάλη ανακούφιση, αυτό αλλάζει, καθώς οι επαγγελματίες του οίνου...
και όλο και περισσότεροι ερασιτέχνες λάτρεις αρχίζουν να εξαλείφουν αυτό το στίγμα και εισάγουν τους καταναλωτές στην πραγματικότητα της σύγχρονης αμπελουργίας στην Ελλάδα.
«Αιώνια σύγχρονα» είναι το νέο επίσημο σύνθημα των Νέων Κρασιών της Ελλάδας, που είναι η κύρια ένωση των Ελλήνων οινοπαραγωγών, και παρόλο που συλλαμβάνει τις διπλές ιδιότητες του κρασιού την προοδευτική κουλτούρα που είναι επίσης γεμάτη αρχαία παράδοση και ιστορία, θα ήθελα να δώσω ένα άλλο τίτλο: «Το παλιό είναι πάλι νέο», ίσως μια πιο εύστοχη περιγραφή για το τι συμβαίνει σε αυτή την ποικιλόμορφη χώρα.
Με την πληθώρα των μοναδικών και ντόπιων ποικιλιών, μια βαθιά ριζωμένη κουλτούρα και την εντυπωσιακή ιστορική σημασία, οι αρχαίες ποικιλίες, τα terroirs και οι αμπελώνες της Ελλάδας δίνουν στον κλάδο μια σοβαρή επιρροή στον σύγχρονο κόσμο. Οι δυνάμεις της χώρας περιλαμβάνουν μια απίστευτα μεγάλη και αδιάκοπη ιστορία οινοποίησης, με μήκος που καμία άλλη χώρα δεν μπορεί να διεκδικήσει.
Επιπλέον, η Ελλάδα διαθέτει πάνω από 300 ντόπιες, μοναδικές ποικιλίες απαράμιλλης ποιότητας. Σιγά-σιγά, οι εν λόγω ποικιλίες έχουν γίνει γνωστές στην αγορά των εξαγωγών μας, ανεξάρτητα από το αν οι καταναλωτές μπορούν να τις προφέρουν. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περισσότερες περιοχές του Νέου Κόσμου βασίζονται σε μια μοναδική ποικιλία σταφυλιών, όπως το carmènere της Χιλής και pinotage της Νότιας Αφρικής, η Ελλάδα φαίνεται να ξεχωρίζει. Με τόσο μεγάλη μοναδικότητα οι Έλληνες θα έχουν πάντα ένα πλεονέκτημα. Από την άλλη πλευρά, η μεγάλη ποικιλία επιλογών μπορεί να είναι κάπως τρομακτική. Ανάμεσα στις πιο γνωστές ποικιλίες που είναι πιθανό να συναντήσετε στην αγορά της Βόρειας Αμερικής είναι:
Λευκά:
Ασύρτικο: Το αστέρι των ελληνικών λευκών. Φωτεινό, ζωντανό και εκφραστικό. Κάπως θυμίζει το Riesling αλλά είναι λιγότερο αρωματικό. Έχει κάπως όξινο χαρακτήρα και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή στον αμπελώνα και στο οινοποιείο. Δύσκολο να παραχθεί, αλλά ίσως ένα από τα πιο ευγενή των ελληνικών λευκών. Είναι καλύτερο στη Σαντορίνη λόγω του μοναδικού ηφαιστειακού εδάφους που δίνει στο σταφύλι ακριβώς το σωστό pH και την περιεκτικότητα σε μεταλλικά ώστε να φτάσει στο απόγειο της έκφρασής του. Είναι πιο απαλά και πιθανώς πιο αρωματικά όταν φυτεύονται αλλού στην Ελλάδα. Οι παραγωγοί που πρέπει να παρακολουθείτε: Σιγάλας, Χατζηδάκης, Κτήμα Παυλίδη.
Μαλαγουζιά: Το αναμφισβήτητο ανερχόμενο αστέρι της Ελλάδας. Εξαιρετικά αρωματικό, εξωτικό, χυμώδες, σαγηνευτικό και όξινο. Αυτό έχει ορισμένα χαρακτηριστικά του Viognier, αλλά με μεγαλύτερη οξύτητα, που εκφράζει καλύτερα τον τύπο του εδάφους και αρώματα λουλουδιών και βοτάνων. Ο Γεροβασιλείου, μία από τις πιο αξιόλογες προσωπικότητες της οινοποιίας στην Ελλάδα, σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνος για την ελληνική αναγέννηση του κρασιού, διέσωσε αυτή την ποικιλία από την επικείμενη εξαφάνιση και τώρα είναι φυτεμένη σε όλη τη χώρα. Οι παραγωγοί που πρέπει να παρακολουθείτε: Γεροβασιλείου, Porto Carras.
Αθήρι: Μια αρχαία ποικιλία που συχνά αναμειγνύεται με το ασύρτικο της Σαντορίνης και προσδίδει απαλότητα και αρωματικές ουσίες στο μείγμα. Όταν παράγεται από μόνη της (το οποίο είναι σπάνιο), το αποτέλεσμα είναι ένα σχεδόν αιθέριο απαλό κρασί. Οι παραγωγοί που πρέπει να παρακολουθείτε: Σιγάλας, Αλεξάκης.
Βιδιανό: Πικάντικο, λουλουδάτο, με υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ, με γεύσεις ροδάκινου και άγριων βοτάνων, αυτή η σκοτεινή ποικιλίαπαράγεται στην Κρήτη. Χαμηλή παραγωγή ακόμα, αλλά η ποιότητα είναι αδιαμφισβήτητη. Παραγωγός που πρέπει να παρακολουθείτε: Αλεξάκης.
Μοσχοφίλερο: Εξωτικό, με γενναιόδωρα αρώματα που μοιάζουν με Gewurztraminer, αυτό το δροσιστικό, κόκκινο σταφύλι χρησιμοποιείται για την παραγωγή αποκλειστικά λευκών κρασιών γλυκών, ξηρών και αφρωδών. Το πιο αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι στην Πελοπόννησο. Οι παραγωγοί που πρέπει να παρακολουθείτε: Μπουτάρης, Κτήμα Τσελεπού.
Κόκκινα:
Αγιωργίτικο: Παράγεται στη νότια περιοχή της Πελοποννήσου, ειδικότερα στη Νεμέα, είναι ένα από τα πιο δυναμικά κόκκινα που γίνονται σε μια πληθώρα στυλ. Όξινο στη δομή του, με απαλές τανίνες και πλούσια γεύση, το κάνουν να μοιάζει με Sangiovese. Οι παραγωγοί που πρέπει να παρακολουθείτε: Οινοποιία Παπαντώνη, Κτήμα Σκούρας.
Ξινόμαυρο: Μια από τις πιο συναρπαστικές κόκκινες ποικιλίες, αυτό το εξαιρετικό κόκκινο που αξίζει να ωριμάσει, με τις δυνατές τανίνες και την καλή όξινη δομή του μοιάζει με το Nebbiolo. Η Νάουσα παράγει κρασιά με μεγαλύτερη ένταση και δυνατότητα ωρίμανσης, ενώ όταν παράγεται στη γειτονική Φλώρινα, το κρασί τείνει να είναι πιο ήπιο, πιο προσιτό, αλλά απλό. Οι παραγωγοί που πρέπει να παρακολουθείτε: Ράμνιστα, Κτήμα Άλφα, Κυρ-Γιάννη, Θυμιόπουλος, Μπουτάρης.
Κοτσιφάλι: Καλλιεργείται κυρίως στο νησί της Κρήτης με χαρακτηριστικά υψηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ, απαλό χρώμα, με μαλακές τανίνες και οξύτητα. Συχνά συνδυάζεται με Μανδηλαριά ή Syrah. Φρουτώδες, αλλά με άφθονη χάρη και γοητεία. Οι παραγωγοί που πρέπει να παρακολουθείτε: Αλεξάκης, Λυραράκη.
Λημνιό: Μία από τις πιο αρχαίες ποικιλίες κόκκινου, η οποία αναφέρεται από τον Όμηρο. Αυτή η ποικιλία καλλιεργείται κυρίως στη βόρεια ορεινή περιοχή της Μακεδονίας και είναι σαν χυμώδες, φρουτώδες Beaujolais με εκπληκτικό βάθος. Παραγωγός που πρέπει να παρακολουθείτε: Πόρτο Καρράς.
Όπως προαναφέρθηκε, πρόκειται για μια απλή δειγματοληψία από τις μοναδικές ποικιλίες που καλλιεργούνται στην Ελλάδα. Μεταξύ των μεγαλύτερων προκλήσεων που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα όσον αφορά την αποδοχή των καταναλωτών είναι η δύσκολη προφορά των ονομάτων των σταφυλιών τους (για έναν οδηγό προφοράς επισκεφτείτε το www.allaboutgreekwine.com).
Μπορεί κανείς να καταλάβει ίσως στον πειρασμό στον οποίο πολλοί παραγωγοί έχουν υποκύψει, στην καλλιέργεια των λεγόμενων «διεθνών ποικιλιών» όπως το Cabernet, το Syrah και το Chardonnay. Μερικοί αναμειγνύουν παιχνιδιάρικα αυτές τις ποικιλίες όπως το Κοτσιφάλι και το Syrah, ώστε να παράγουν μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση.
Ο ιδρυτής του Κτήματος Χατζημιχάλη, Δημήτρης Χατζημιχάλης, στην Κεντρική Ελλάδα, ήταν ο πρώτος που καλλιέργησε διεθνείς ποικιλίες τη δεκαετία του ’70 και χρησιμοποίησε τα ονόματα των ποικιλιών στις ετικέτες. Η χρήση αυτών των διεθνών ποικιλιών είναι αμφιλεγόμενη σε όλη την Ελλάδα. Από την πλευρά μου, είναι κάπως απογοητευτικό να βλέπουμε αυτές τις ποικιλίες να χρησιμοποιούνται τόσο συχνά, ιδίως δεδομένης της διαθεσιμότητας πολλών, ντόπιων ποικιλιών, τέλεια προσαρμοσμένες στο τοπικό terroir.
Στην πραγματικότητα, κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στην Ελλάδα εμείς οι Βορειοαμερικανοί ήμασταν αδυσώπητοι στις συμβουλές μας για τους παραγωγούς ότι η αγορά μας ενδιαφέρεται πιο πολύ για τις αυτόχθονες ποικιλίες από τις διεθνείς ποικιλίες. Αν έπρεπε να επιλέξει, ένας Αμερικανός είναι πολύ πιο πιθανό να αγοράσει ένα καλιφορνέζικο Chardonnay ή Cabernet παρά μια ελληνική εκδοχή από αυτές τις ποικιλίες. Οινοποιεία, όπως το περίφημο Γεροβασιλείου και το Βιβλία Χώρα θέλουν να διατηρήσουν τις αυτόχθονες ποικιλίες και να πειραματιστούν με τις καλύτερες τοπικές ποικιλίες για καλλιέργεια.
Αν και η Ελλάδα έχει μια μεγάλη ιστορία παραγωγής οίνου, παράγει σοβαρά, αξιόλογα κρασιά από ντόπιες και διεθνείς ποικιλίες για αρκετές δεκαετίες. Επίσης, πολλά τοπικά ταλέντα ταξιδεύουν στη Γαλλία και στο εξωτερικό για να εκπαιδευτούν στην οινοποίηση και με την επιστροφή τους κάνουν τις δεξιότητές τους πράξη (η φήμη λέει ότι δεν είναι ασυνήθιστο να βρεις Έλληνες να υπερτερούν αριθμητικά σε πολλά γαλλικά προγράμματα οινοποίησης).
Ως εκ τούτου, ο πειραματισμός είναι στο προσκήνιο της ελληνικής αναγέννησης του κρασιού. Μερικές συναρπαστικές ανακαλύψεις σχετικά με αυτές τις ντόπιες ποικιλίες είναι ότι η υψηλή οξύτητα τους φαινόταν να είναι σε αντίθεση με το πολύ ζεστό και ηλιόλουστο κλίμα μέσα στο οποίο καλλιεργούνται. Σε ορισμένες περιοχές, όπως η Σαντορίνη, το χαμηλό pH στα εδάφη και το μεταλλικό περιεχόμενο είναι τέτοια ώστε επηρεάζουν τα επίπεδα οξέος στα σταφύλια.
Ένας παράγοντας για άλλες περιοχές και κυρίως για τις βόρειες περιοχές της Μακεδονίας, είναι οι αμπελουργικές περιοχές σε μεγάλο υψόμετρο. Το οινοποιείο Κατώγι Αβέρωφ το οποίο βρίσκεται στο Μέτσοβο, μπορεί να υπερηφανεύεται για τους υψηλότερους σε υψόμετρο αμπελώνες από οπουδήποτε στην Ευρώπη και βρίσκεται πάνω από 1.000 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Θα πρέπει να επισκεφθείτε την Αργεντινή για να δείτε αμπέλια να καλλιεργούνται σε μεγαλύτερο υψόμετρο. Και βέβαια, ένας άλλος παράγοντας είναι τα ίδια τα σταφύλια, τα οποία είναι επιρρεπή σε φυσική υψηλή οξύτητα.
Αυτό είναι μια εξαιρετικά τυχαία και αξιοσημείωτη πτυχή αυτών των τοπικών ποικιλιών, που δένει αρμονικά με το κλίμα (και τον ουρανίσκο μας). Τέλος, τόσο η επιρροή της θάλασσας (που είναι ιδιαίτερα αισθητή στα νησιά) και ο άνεμος που φυσάει μέσα από τις κοιλάδες, που βοηθά να κρατηθούν τα αμπέλια στεγνά και καθαρά, βοηθά επίσης στη διατήρηση του ελέγχου της θερμοκρασίας. Παρά το εμφανώς ζεστό μεσογειακό κλίμα, τα ελληνικά κρασιά παρουσιάζουν μια ζωντάνια, μια εξαιρετική ευελιξία με τα φαγητά και μια πολυπλοκότητα που ανταγωνίζεται μερικές από τις πιο φημισμένες Ευρωπαϊκές ποικιλίες.
Το γεγονός ότι τα οικονομικά προβλήματα στην Ελλάδα έχουν κυριαρχήσει στις παγκόσμιες οικονομικές ειδήσεις για πολλούς μήνες τώρα, μπορεί να προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία αφού όλα τα μάτια είναι στραμμένα στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή. Εκείνοι που έχουν το χρόνο να εξοικειωθούν με το λεξιλόγιο του ελληνικού κρασιού, και είναι πρόθυμοι να διώξουν τις προκαταλήψεις, θα ωφεληθούν σημαντικά από την ανανέωση των ελληνικών κρασιών. Και, ευτυχώς, τώρα υπάρχει το πλεονέκτημα των σύγχρονων τεχνικών και το υψηλό μορφωτικό επίπεδο της νέας γενιάς των οινοποιών. Η ώρα του ελληνικού διαφωτισμού και της αναγέννησης είναι μπροστά μας και πάλι.
Οι κορυφαίες ελληνικές επιλογές κρασιών μου στο LCBO αναφέρονται παρακάτω.
Κορυφαίες επιλογές LCBO:
Κατώγι & Στροφιλιά Ξινόμαυρο, 2005, Νάουσα, $ 17,95
Ράμνιστα Κυρ Γιάννη Ξινόμαυρο 2008, Νάουσα, $ 16,40
Μπουτάρη Grande Reserve 2004, Νάουσα, $ 16,95
Κυρ Γιάννη Ακακίες ροζέ 2011, Αμυνταίου, $ 11,95
Κτήμα Γεροβασιλείου Λευκό 2009, Τοπικός Οίνος Επανομής, $ 16,90
Μοσχοφίλερο Μαντινείας Τσελεπού2010, ΠΟΠ Πελοπόννησος, $ 14,50
Σαντορίνη Μπουτάρη 2010, Σαντορίνη, $ 15,95
Τσελεπός Δρυόπη Αγιωργίτικο 2008, ΠΟΠ Νεμέα, $ 18,95
(Αμερικανικό άρθρο) Μετάφραση Κική Παναγιώτου http://www.krasiagr.com/
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου