Στη Σμύρνη... χρόνια αργότερα ~ Οδοιπορικό (Βίντεο)

Επετειακό ντοκυμανταίρ για το ολοκαύτωμα της Σμύρνης, της πανάρχαιας αυτής ελληνικής πόλης, που αποτέλεσε σπουδαιότατο πνευματικό και εμπορικό κέντρο της Ιωνίας.

Την είπαν «οφθαλμό της Ανατολής», γιατί, αναμφίβολα, υπήρξε πόλη πρότυπο μέχρι τη φοβερή καταστροφή του 1922, η πιο πλούσια, η πιο εμπορική και κυρίως η πιο προηγμένη πόλη της Μικράς Ασίας.

Το οδοιπορικό ξεκινά από τον Μπουτζά, το αγαπημένο προάστιο των Σμυρνιών που ο πληθυσμός ήταν αμιγώς ελληνικός πριν την καταστροφή...
 Μεταξύ του Μπουτζά και της Σμύρνης, το μάτι θα πέσει υποχρεωτικά στα σωζόμενα ερείπια του πασίγνωστου βυζαντινού υδραγωγείου, το οποίο διέσχιζε την κοιλάδα του Μέλητος ποταμού και κατέληγε στη Σμύρνη.

Συνεχίζουμε στην Κάτω Πόλη, εκεί όπου και σήμερα, κοντά στο Διοικητήριο, βρίσκεται το Ταρσί, η τουρκική αγορά.

Ταξιδεύουμε στον Κιρκιντζέ, στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, όπου την εποχή εκείνη εκκλησιάζονταν οι Ελληνες του Κιρκιντζέ. Στο κέντρο του χωριού σώζονται ακόμη τα σπίτια των ελληνικών οικογενειών.

Στο Τσεσμέ, την ελληνική Κρήνη, στη χερσόνησο της Ερυθραίας, 70 χιλιόμετρα από τη Σμύρνη, πριν την καταστροφή, οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν Έλληνες.

Στον τόπο αυτό, ο βυζαντινός ναός του Αγίου Χαραλάμπους, άλλοτε μεγαλοπρεπής, σήμερα βρίσκεται σε κακή κατάσταση.

Η Μενεμένη βρίσκεται 26 χιλιόμετρα βόρεια της Σμύρνης. Πριν το 1922, το 1/3 των κατοίκων της περιοχής ήταν Έλληνες.

Στην πλατεία της Μαγνησίας είναι κτισμένο το κεντρικό τζαμί της πόλης.Στην αρχαία Έφεσο, η Αρκαδιανή οδός, από τους μεγαλοπρεπέστερους δρόμους της αρχαίας πόλης, οδηγεί από το θέατρο στο λιμάνι. Η βιβλιοθήκη του Κέλσου, ένα εντυπωσιακό και μεγαλειώδες οικοδόμημα, προκαλεί και σήμερα τον θαυμασμό.

Δίπλα στην αρχαιότητα, στα μνημεία και τις μνήμες, η μοντέρνα Σμύρνη με τα προβλήματα των σύγχρονων μεγαλουπόλεων. Το «Χίλτον» και δίπλα, λίγο παραπάνω, οι γειτονιές. Η χλιδή και η φτώχεια. Η άνεση και η ανέχεια. Αυτές όμως οι γειτονιές, κρύβουν ό,τι απέμεινε από τα χρόνια των Ελλήνων κατοίκων της.

Ισμίρ. Το λιμάνι και η νέα πόλη. Ο Κεμάλ Ατατούρκ, με τον δείκτη του δεξιού χεριού δείχνει επίμονα το Αρχιπέλαγος, καθώς τα τουρκικά πλοία πάνοπλα και πανέτοιμα έχουν στρέψει τις πλώρες στο Αιγαίο.

Η Διδώ Σωτηρίου θυμάται διαβάζοντας αποσπάσματα από τα «Ματωμένα Χώματα».