Η μέλισσα και τα "θαυματουργά" προϊόντα της

Ο Ιπποκράτης έλεγε ότι το μέλι ζωηρεύει το χρώμα του προσώπου, ενώ ο Δημόκριτος και ο Αριστοτέλης πίστευαν ότι το μέλι παρατείνει τη ζωή.

Η γνώση και η χρήση των προϊόντων της μέλισσας ανάγονται στην αρχαία Ελλάδα και αποτελούν αναμφισβήτητα τμήμα παλαιότερων μέσων, που χρησιμοποιήθηκαν στο πλαίσιο της πρακτικής θεραπευτικής:


Αν και η μαρτυρία αυτή έχει αμφισβητηθεί από κάποιους στη σύγχρονη εποχή, τα τελευταία χρόνια δεκάδες επιστήμονες διεξάγουν μια σειρά από πειράματα, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο τα προϊόντα της μέλισσας είναι επωφελή.

Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι αναφορές, σε πολλά επιστημονικά συνέδρια, όπου αποκαλύπτονται οι ευεργετικές ιδιότητες των προϊόντων της μέλισσας, αλλά και του δηλητηρίου της, που λειτουργεί ευεγερτικά, σε μεγάλο βαθμό, σε περιπτώσεις ρευματοπαθειών- και όχι μόνο.

Εκτός των θετικών επιδράσεων των προϊόντων της μέλισσας, αξίζει να επισημάνουμε ότι με την επικονίαση σε εποχές ανθοφορίας, η μέλισσα συμβάλλει στην ποικιλότητα της φύσης, την προστασία της γης από τη διάβρωση, τη βελτίωση των βοσκοτόπων και γενικότερα την ισορροπία στον πλανήτη. Χωρίς τη μέλισσα, θα ήταν αδύνατο να υπάρχει παραγωγή φρούτων και γονιμοποίηση πολλών φυτών και δέντρων. Έρευνες επισημαίνουν ότι επικείμενη απώλεια της ύπαρξης της μέλισσας θα σήμαινε και το τέλος του πλανήτη.

Η μέλισσα είναι γνωστή σε όλους μας για το μέλι, το οποίο συμβάλλει στη μακροζωία του ανθρώπου. Από τα παλιά χρόνια κατείχε ξεχωριστή θέση στη διατροφή του ανθρώπου, καθώς αρχαία κείμενα, που ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών, ανέφεραν ότι το μέλι χρησιμοποιούταν για να ξεπεραστεί η κόπωση των απλών ανθρώπων, ενώ παράλληλα, με ανάμειξή του με το γάλα, ξεκούραζε τον ταλαιπωρημένο οργανισμό.

Ο Ιπποκράτης έλεγε ότι το μέλι ζωηρεύει το χρώμα του προσώπου, ενώ ο Δημόκριτος και ο Αριστοτέλης πίστευαν ότι το μέλι παρατείνει τη ζωή. Δεν θα πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι οι παιδαγωγοί της Σπάρτης αποσυρόταν με τους έφηβους στρατιώτες για ένα μήνα στον Ταΰγετο, όπου τρεφόταν αποκλειστικά με μέλι (μήνας του μέλιτος). Το μέλι το γνώριζαν και το χρησιμοποιούσαν σε μεγάλο βαθμό οι Σουμέριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Χετταίοι, οι Ασσύριοι και οι Αυγύπτιοι. Το είχαν εντάξει στη διατροφή τους και οι περισσότεροι πίστευαν ότι είχε θεραπευτικές ιδιότητες. Σε αιγυπτιακούς πάπυρους, πριν από 3.500 χρόνια, αναφέρεται ότι το μέλι το χρησιμοποιούταν ως θεραπευτικό μέσο.


Το μέλι

Το μέλι είναι ένα βιολογικό προϊόν, το οποίο παρασκευάζουν οι μέλισσες από τη γύρη των φυτών. Είναι φυσική τροφή που επιδέχεται κάποια επεξεργασία και αποτελείται από πολλά συστατικά, που στο σύνολό τους ξεπερνούν τα 180. Στην Ελλάδα, που ακόμη η τεχνογνωσία για το μέλι δεν έχει φτάσει σε υψηλά επίπεδα, σε μεγάλο ποσοστό το μέλι δεν επιδέχεται περαιτέρω επεξεργασίας και είναι θεωρητικά αγνό- στο μεγαλύτερο ποσοστό. Τα ζάχαρα του μελιού, τα μεταλλικά στοιχεία, τα λιπαρά, τα αντιβιοτικά, οι βιταμίνες, τα αμινοξέα, τα ένζυμα και άλλα συστατικά συνυπάρχουν στο μέλι και προσδίδουν μοναδικές ιδιότητες.

Αν και οι περισσότεροι γνωρίζουν και χρησιμοποιούν τη ζάχαρη ως γλυκαντικό στοιχείο, εντούτοις η διαφορά μεταξύ των δύο ειδών είναι μεγάλη. Το μέλι παραμένει αγνό και ανεπεξέργαστο προϊόν, ενώ η ζάχαρη είναι προϊόν βιομηχανικής και χημικής επεξεργασίας. Η συχνή κατανάλωση της ζάχαρης οδηγεί σε διαβήτη, έλκη στομάχου, πυώδη αμυγδαλίτιδα, συντόμευση της νεότητας και κατάρρευση της καλής υγείας, σε αντίθεση με το μέλι που δίνει δύναμη και ευεξία στον άνθρωπο. Παράλληλα, το μέλι ρυθμίζει τη λειτουργίας του εντέρου και αντιμετωπίζει την δυσκοιλιότητα.

Είναι εύκολο να πειστεί ο άνθρωπος ότι η ζάχαρη είναι κατώτερη από το μέλι. Όμως, είναι πολύ δύσκολο να απομακρυνθεί κάποιος από την προτίμησή του στη ζάχαρη, κυρίως λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής. Η προτίμηση στη ζάχαρη είναι περισσότερο συνήθεια παρά συνειδητή επιλογή και μόνο η εισαγωγή μελιού στην καθημερινή διατροφή μπορεί να βελτιώσει τον τρόπο διατροφής και ζωής.

Τα ζάχαρα του μελιού απορροφούνται αμέσως και γι' αυτό το μέλι αποτελεί γρήγορη πηγή ενέργειας για τον οργανισμό για αθλητές, παιδιά, εγκύους, αρρώστους και ταλαιπωρημένους οργανισμούς. Αλλωστε, δεν είναι τυχαίο, που κατά τη διάρκεια πολύωρων αθλημάτων, οι αθλητές παίρνουν μέλι για να αναπληρώσουν τη χαμένη ενέργεια. Το μέλι περιέχει ανόργανα στοιχεία, τα οποία παίζουν ρόλο στο μεταβολισμό και τη θρέψη, είναι συστατικά του σκελετού και των κυττάρων, συμμετέχουν σε διάφορα ενζυμικά συστήματα και ρυθμίζουν την οξύτητα του ανθρώπινου οργανισμού.

Ωστόσο, δεν θα πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι συμβάλλει στην αποκατάσταση της υγείας σε περιπτώσεις αναιμίας, καθώς και στον ταχύτερο μεταβολισμό του οινοπνεύματος σε περίπτωση μέθης. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε χολίνη, που βοηθάει άτομα, που λόγω καθιστικής εργασίας υποφέρουν από δυσκοιλιότητα. Έχει αντιμικροβιακή δράση και εμποδίζει την ανάπτυξη των βακτηρίων και άλλων παθογόνων οργανισμών. Είναι χρήσιμο για την επούλωση, τον καθαρισμό και την απολύμανση των πληγών. Σημειώνεται ότι το μέλι σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να δίνεται σε παιδιά κάτω των 12 μηνών.


Η γύρη

Είναι ένα προϊόν που το συγκεντρώνουν οι μέλισσες από τα λουλούδια. Αποτελεί τροφή πλούσια σε πρωτεΐνες, αμινοξέα, βιταμίνες, ένζυμα και άλλα χρήσιμα συστατικά. Έχει πολύ μεγάλη περιεκτικότητα σε ρουτίνη, που είναι γνωστή και ως βιταμίνη R, η οποία αυξάνει την αντίσταση των τριχοειδών αγγείων, προφυλάσσοντας τον οργανισμό από εγκεφαλικές αιμορραγίες. Επίσης, περιέχει γουαδοτρόπες ορμόνες, που είναι οι βιολογικά δραστικές ουσίες, που δρουν απευθείας στους γενετικούς αδένες. Βοηθάει στη διανοητική λειτουργία, ενισχύει τη συστολή της καρδιάς και έχει διουρητική δράση, ενώ ενδείκνυται και στην αύξηση της όρεξης.

Η γύρη βελτιώνει την κατάσταση των ατόμων που έχουν ήπιες αλλεργικές εκδηλώσεις, βελτιώνει τη θεραπευτική αγωγή στην προστατίτιδα, επηρεάζει θετικά την τριχοφυΐα και αυξάνει τη σεξουαλική διάθεση. Ένας ενήλικας πρέπει να τρώει περίπου 35 γραμμάρια, τα οποία καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Η ποσότητα πρέπει να ξεκινήσει με μικρή δοσολογία και σταδιακά να αυξάνεται. Καταναλώνεται αυτούσια ή διαλυμένη σε χυμό.


Βασιλικός πολτός

Είναι κρεμώδης ουσία που εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των εργατριών μελισσών. Προορίζεται για την τροφή όλων των σταδίων της μέλισσας που προορίζεται για βασίλισσα. Ο βασιλικός πολτός ευθύνεται στην μετατροπή της μέλισσας από εργάτρια σε βασίλισσα.

Ο βασιλικός πολτός είναι πλούσια πηγή βιταμινών, ανόργανων στοιχείων και αμινοξέων. Η μέση χημική σύσταση είναι υγρασία 65%, πρωτεΐνες 14%, υδατάνθρακες 12%, λιπίδια 5% και ανόργανα στοιχεία 1%. Το υπόλοιπο αποτελείται από διάφορες ενώσεις όπως το 10-υδροξυ-δεκενοϊκό οξύ, η γ-γλουβουλίνη, νουκλεϊκά οξέα όπως το DNA και το RNA, βιταμίνες Β και C, παντοθενικό οξύ, νεοπτερίνη, γενετήσιες ορμόνες κ.α.

Ο βασιλικός πολτός βοηθάει στην αντιμετώπιση των ρευματικών αρθρίτιδων, τονώνει τους γερασμένους και ταλαιπωρημένους οργανισμούς, βρίσκει πολλές εφαρμογές στην παιδιατρική (αναιμία, πνευμονία βακτηριακές λοιμώξεις κ.α.), μειώνει την πίεση του αίματος, βελτιώνει τη γενική διάθεση, έχει αντισηπτικές ιδιότητες, βοηθάει στη χρόνια νεφρική ανερπάκια, διεγείρει τα επινεφρίδια, με αποτέλεσμα την έκκριση ορμονών που έχουν σχέση με τον μεταβολισμό, συμβάλλει στη διατήρηση της καλής υγείας του δέρματος, βοηθάει άτομα που πάσχουν από ζαλάδες, εξάντληση, ενώ περιέχει τεστοστερόλη, προγεστερόλη, οισταδιόλη σε τέτοιες ποσότητες, που χρησιμεύει ως "εργαλείο" βελτίωσης της σεξουαλικότητας των ανδρών.

Η ημερήσια κατανάλωση βασιλικού πολτού δεν θα πρέπει να ξεπερνάει τα 180 χιλιοστά του γραμμαρίου, ενώ στα μικρά παιδιά η παραπάνω δόση δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 1/10 του γραμμαρίου.


Η πρόπολη

Πρόκειται για μια κολλητική ουσία, που τη συλλέγουν οι μέλισσες και τη δημιουργούν, εμπλουτίζοντάς την με κερί, γύρη και ένζυμα, προκειμένου να στεγανοποιήσουν και να απολυμάνουν τον χώρο στον οποίο ζουν, ενώ παράλληλα τη βάζουν στην πόρτα της εισόδου για να τη μικρύνουν, προκειμένου να προστατευτούν από τους εχθρούς, που θα προσπαθήσουν να μπουν στην κυψέλη.

Περιέχει ρυτίνη 55%, κερί 30% αιθέρια έλαια 10%, γύρη 5% και άλλα συστατικά, όπως αρωματικές ουσίες, ζάχαρα, βάλσαμα, τερπένια κ.ά.

Στον άνθρωπο λειτουργεί βοηθητικά ως προς την επούλωση τραυμάτων, έχει αντιβακτηριδιακή ιδιότητα, προστατεύει τη βιταμίνη C από οξειδώσεις, παρατείνει τη δράση της αδρεναλίνης, αναστέλλει τη συνάθροιση ερυθροκυττάρων, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος, χρησιμοποιείται κατά του χρόνιου κνησμού, βοηθάει στην αντιμετώπιση προβλημάτων ρευματικής αρθρίτιδας, ενώ κατά κόρον χρησιμοποιείται στην οδοντιατρική για τη θεραπεία προβλημάτων της στοματικής κοιλότητας, καθώς και στην κατασκευή καλλυντικών.


Το δηλητήριο

Είναι ένα πολύπλοκο μείγμα χημικών ουσιών, που εξασκεί φαρμακευτική δράση και επηρεάζει τη φυσιολογία ενός οργανισμού. Το δηλητήριο της μέλισσας χρησιμοποιείται με επιτυχία εναντίον της ρευματοειδούς πολυαρθρίτιδας, ενώ περιορίζει τους ισχιακούς πόνους και τη νευραλγία.

Σε ασθενείς που υπέφεραν από 5 έως 15 χρόνια από γαστρικό έλκος εφαρμόστηκαν με επιτυχία κεντρίσματα μελισσών, με παράλληλη χορήγηση αντιβιοτικών και μελιού. Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις βοηθάει ασθενείς που δέχονται δύσκολες χειρουργικές επεμβάσεις. Το δηλητήριο των μελισσών διευρύνει τα τριχοειδή αγγεία και τις αρτηρίες, αυξάνει την αιμογλοβίνη, μειώνει το ιξώδες και την πηκτικότητα του αίματος.

Τέλος, με βάση πρόσφατη έρευνα, που έγινε στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας, η ουσία μελιτίνη, που βρίσκεται στο δηλητήριο μελισσών, θανατώνει τα καρκινογόνα κύτταρα, ενώ δεν επηρεάζει τα υγιή. Σε πολλές εργαστηριακές καταστάσεις, η μελιτίνη έδρασε καταλυτικά, όπως σε περιπτώσεις των οστών.


Το κερί

Έχει ισχυρές αντιμικροβιακές ιδιότητες, χρησιμοποιείται όμως και για τη θεραπεία της αρθρίτιδας, στο βρογχικό άσθμα, στις ωτίτιδες και στις φλεγμονές της ρινικής περιοχής. Παράγεται από τους κηρογόνους αδένες των μελισσών, που το χρησιμοποιούν για να καλύψουν το ώριμο μέλι. Οι ιδιαίτερες όμως ενυδατικές και απαλυντικές ιδιότητές του το έχουν κατατάξει στα βασικά συστατικά της κοσμητολογίας, όπου χρησιμοποιείται σε κρέμες προσώπου, αλοιφές και κραγιόν, καθώς βοηθάει στη φροντίδα του ταλαιπωρημένου δέρματος, προστατεύοντάς το από την πρόωρη γήρανση. Κι ακόμη, προσφέρεται για την επούλωση πληγών και ελκών και χρησιμοποιείται ως έμπλαστρο στις ρευματοπάθειες.

Τα "πάντα-όλα" για τις μέλισσες και τα παράγωγά τους... http://www.melissokomia.com/