Η Τουρκία απέλασε τον Ισραηλινό πρέσβη

Τη δραματική επιδείνωση των τουρκο-ισραηλινών σχέσεων σηματοδοτεί η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να διατάξει την απέλαση του Ισραηλινού πρεσβευτή στην Άγκυρα.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας έδωσε πενθήμερη διορία -μέχρι την Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου- στον Γκάμπι Λεβύ (επικεφαλής της διπλωματικης αντιπροσωπείας του Ισραήλ στην Τουρκία) να εγκαταλείψει την Άγκυρα:

Παραλλήλως, ο κ. Αχμέτ Νταβούτογλου ανακοίνωσε ότι η Τουρκία θα εκπροσωπείται στο Ισραήλ από το δεύτερο γραμματέα της πρεσβείας, που συνιστά τη χαμηλότερη δυνατή εκπροσώπηση πριν από τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων. Επί του παρόντος, η κυβέρνηση του Ισραήλ δεν έχει αντιδράσει στις ανακοινώσεις της Άγκυρας.

Υπό τύπον τελεσιγράφου, ο κ. Νταβούτογλου ανακοίνωσε δέσμη πέντε μέτρων που λαμβάνει η χώρα του απέναντι στο Ισραήλ :

1. Η Τουρκία υποβαθμίζει τις διπλωματικές της σχέσεις με το Ισραήλ σε επίπεδο β’ γραμματέα.

2. Όλες οι στρατιωτικές συμφωνίες μένουν στον αέρα.

3. Η Τουρκία θα αναλάβει δράση για ελεύθερη ακτοπλοΐα στην ανατολική Μεσόγειο.

4. Δεν θα αναγνωρίζεται πλέον –από τουρκικής πλευράς- ο αποκλεισμός της Γάζας και η Τουρκία θα θέσει το θέμα στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

5. Η Τουρκία πρόκειται να στηρίξει όλα τα θύματα του στολίσκου στο παρελθόν επεισόδιο, Τούρκους και ξένους.

Το συμπέρασμα είναι ότι οι σχέσεις των δύο χωρών -ιστορικά- βρίσκονται στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο. Και να σκεφτεί κανείς ότι κάποτε η Τουρκία θεωρούνταν ο στενότερος σύμμαχος του Ισραήλ σε ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο. Όμως σήμερα ο άξονας των δύο χωρών μοιάζει να έχει διαλυθεί.

Η λογομαχία Ερντογάν – Πέρες

Όλα ξεκίνησαν πριν από δύο χρόνια στο Νταβός όταν ο Ταγίπ Ερντογάν είχε έντονη λογομαχία με τον Ισραηλινό πρόεδρο Σιμόν Πέρες. Ακολούθησε η επιδρομή Ισραηλινών κομάντος στο τουρκικό πλοίο Μαβί Μαρμαρά που επιχειρούσε να μεταφέρει ανθρωπιστική βοήθεια στους Παλαιστίνιους που βρίσκονται αποκλεισμένοι στη λωρίδα της Γάζας. Εννέα Τούρκοι ακτιβιστές έχασαν τη ζωή τους από τα πυρά των κομάντος του Ισραήλ, όμως το Τελ Αβίβ δεν ζήτησε τη συγνώμη που απαίτησε η Άγκυρα.

Η σταγόνα που φαίνεται ότι για την τουρκική κυβέρνηση λειτούργησε σαν αυτή που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει ήταν η δημοσιοποίηση της λεγόμενης έκθεσης Πάλμερ, για τα όσα συνέβησαν τον Μάιο του 2010 στο πλοίο Μαβί Μαρμαρά.

Η εκτίμηση που κατά πληροφορίες περιλαμβάνεται στην έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, ότι δηλαδή το Ισραήλ είχε λόγους να αντιδράσει με «νόμιμα μέσα ασφαλείας» για να διασφαλίσει τον αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας και η εκτίμηση ότι η επίθεση των κομάντος εναντίον του στολίσκου ήταν «υπερβολική και αδικαιολόγητη» εξόργισε τους Τούρκους.

Ο κ. Νταβούτογλου, με μια δόση θεατρινισμού, δήλωσε πως αυτό που περίμενε εδώ και έναν χρόνο η χώρα του δεν ήταν τίποτε άλλο από μία απλή συγγνώμη από μέρους του Ισραήλ για τα όσα συνέβησαν τότε και εφόσον ούτε και σήμερα την έλαβε, η απόφαση τους να προβούν σε κυρώσεις ήταν το λιγότερο και απλούστερο που θα μπορούσαν να κάνουν σε βάρος του Τελ Αβίβ.

Ισραηλινός αξιωματούχος που μίλησε στο Associated Press είπε ότι η χώρα του δρα σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου ενώ εξέφρασε την ελπίδα «οι δύο χώρες να επιστρέψουν σε εκείνο το πλαίσιο συνεργασίας, το οποίο ήταν o βασικός πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή».

Μολονότι η Τουρκία περίμενε αυτή τη «συγγνώμη» για να θεωρήσει πως συμφωνεί και η άλλη πλευρά σε βελτίωση των σχέσεων τους –έπειτα από τους τριγμούς που δημιουργήθηκαν με την επίθεση στο πλοιάριο- το Ισραήλ υποστήριξε ότι, εφόσον η αναφορά του ΟΗΕ δεν απαιτεί κάτι τέτοιο, δεν πρόκειται να προβεί σε «δήλωση μετανοίας».