Το τείχος είχε τη δική του ιστορία

Μέρος του θαλάσσιου τείχους, αλλά και ο πρόβολος ενός πύργου του τείχους αυτού, μια μικρή τρίκογχη βασιλική με τάφους εντός αλλά και εκτός αυτής, καθώς και μια σαρκοφάγος ήρθαν στο φως από την αρχαιολογική σκαπάνη επί της οδού Καλαποθάκη 5 και «αφηγούνται» ενδιαφέροντα στοιχεία για την ιστορία της Θεσσαλονίκης.

Στοιχεία που θα είναι ορατά και τρισδιάστατα, αφού θα διατηρηθούν στο υπόγειο του κτίσματος που θα ανεγερθεί και θα είναι ορατό μέσω υαλοπετασμάτων.


Κατά τη διάρκεια εργασιών για την ανέγερση οικοδομής στο συγκεκριμένο οικόπεδο άρχισαν να αποκαλύπτονται τμήματα του συγκροτήματος διάφορων χρονικών περιόδων.

Ο υπεύθυνος της ανασκαφής, Αλέκος Χατζηιωαννίδης, της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, στο πλαίσιο της σχετικής ανακοίνωσης -θα γίνει από κοινού με τους αρχαιολόγους Ανδρέα Δαλαβέρα και Ανδρέα Πετράτο- στην ΚΕ΄ Επιστημονική Συνάντηση για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και Θράκη, την Παρασκευή 2 Μαρτίου στις 13.00, στον Παλαιό Κτίριο της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, ανέφερε στον «ΑτΚ»:

«Στο συγκεκριμένο οικόπεδο, έκτασης 330 τ.μ. εντοπίστηκε μέρος του νότιου θαλάσσιου τείχους μήκους 20 μέτρων, το οποίο υφίστατο μέχρι το 1870, οπότε αποφασίστηκε η κατεδάφισή του προκειμένου να μεγαλώσει η προκυμαία. Διαπιστώνουμε δύο φάσεις του (με πρώτη χρονικά από το 620- 630 μ.Χ.) και μπορεί κανείς ''να διαβάσει'' την ιστορία της Θεσσαλονίκης.

Πρόκειται για ένα σημείο του τείχους πολύ λεπτό -πάχους 1,90 μέτρων - όταν σ' άλλα σημεία το πάχος του τείχους ξέρουμε ότι έφτανε και τα 5 μέτρα ενώ το ύψος του μέχρι και 15 μέτρα. Το 904 μ.Χ., όταν πλησίαζαν οι Σαρακηνοί, κατάλαβαν ότι έπρεπε να το ενισχύσουν και έριξαν ακόμα και μαρμάρινα μεγάλα αντικείμενα προκειμένου να δημιουργήσουν ένα μη ορατό τείχος που θα αναχαίτιζε τους επιδρομείς.

Μετά την επιδρομή των Σαρακηνών ακολουθεί και η β' φάση του τείχους, οπότε και ανεγείρονται οι Πύργοι. Τον πρόβολο ενός εξ αυτών εντοπίσαμε στο οικόπεδο με πλάτος 5,5 μέτρα από τη μεριά της θάλασσας, κατασκευασμένο στα κατώτερα τμήματα από μαρμάρινα τμήματα (επιστύλια, κίονες σε δεύτερη χρήση) και στη θεμελίωση από αργολιθοδομή (πέτρες με κονίαμα). Μετά την καταστροφή και τα μεσοπύργια τμήματα του τείχους ενισχύονται με αργολιθοδομή και στρώσεις από πλίνθους».


Βασιλική και σαρκοφάγος
Σχετικά με τα άλλα ευρήματα, ο ίδιος συμπληρώνει: «Στο ίδιο οικόπεδο, στη βορειοδυτική γωνία του, εντοπίστηκε και το νότιο τμήμα κάποιας τρίκογχης βασιλικής, γύρω από την οποία βρέθηκαν 10 κεραμοσκεπείς τάφοι. Ενδεχομένως να πρόκειται και για κοιμητηριακή εκκλησία, που χρονολογείται στον 7ο - 8ο μ.Χ. αιώνα. Η βασιλική καταστράφηκε κατά την επιδρομή των Σαρακηνών, αλλά στα ερείπιά της ανακαλύψαμε επιπλέον 15-20 κιβωτιόσχημους τάφους, υστεροβυζαντινούς κτερισμένους με νομίσματα και αγγεία. Βρέθηκε επίσης εντός της βασιλικής μια σαρκοφάγος μονολιθική, που φέρει επιγραφή περιμετρική. Τέλος, υπάρχει και μια πρωιμότερη φάση από ένα λασπότοιχο που έχει πάνω από 20 μέτρα ύψος, που δεν είναι μέρος του τείχους, αλλά μπορεί να είναι μέρος περίβολου κάποιου μοναστηριού ή άλλου κτιρίου. Το ενδιαφέρον, μάλιστα είναι ότι οι αρχαιότητες θα διατηρηθούν στο υπόγειο και με υαλοπετάσματα θα είναι ορατά τρισδιάστατα».

ΤΗΣ ΓΙΩΤΑΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

Άποψη της ανασκαφής, όπου εντοπίστηκε το μέρος του θαλάσσιου τείχους και η βασιλική